شفا آنلاین>بیمه و بانک> بانک مرکزی آمارهای چک برگشتی را پس از یکسال منتشر کرد.
به گزارش شفا آنلاین، این نخستین گزارش از آمار چک‌های مبادله شده و
برگشتی پس از شروع به کار سامانه چکاوک است. این آمارها نشان می‌دهد نسبت
چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله شده در مقطع 10 ماهه دی‌ماه 1393 لغایت
مهرماه 1394 از نظر تعداد 2.9 درصد و مبلغ 2.6 درصد است.
ترافیک آمارها در پایان سال
در روزهای پایانی سال جاری نهاد‌های آمار به‌صورت فشرده اقدام به انتشار آمارهای مهم اقتصادی می‌کنند. در هفته جاری آمارهای «پولی و بانکی»، «تراز پرداخت‌ها» و «مالی و بودجه» و «تسهیلات و سپرده» از سوی بانک مرکزی و آمار رشد اقتصادی و ضریب جینی از سوی مرکز آمار منتشر شده است. یکی دیگر از آمارهای مهمی که بانک مرکزی به تازگی منتشر کرده، «آمار چک‌های مبادله شده و برگشتی» است. بانک مرکزی در سال جاری آمار چک‌ها را منتشر نکرده بود، این در حالی است که قبل از آن (آذر 93) آمار چک‌ها در قالب گزارش شاخص‌های ماهانه منتشر می‌شد. حال بانک مرکزی درصدد است که این گزارش‌ها را به شکل فصلی و سالانه منتشر کند. با عملیاتی شدن سامانه چکاوک، امکان رصد لحظه‌ای آمار چک‌های برگشتی برای نهاد نظارتی مهیا شده است که این امکان قبل از این مهیا نبود، همچنین سیاستگذار می‌تواند با رصد این آمار، سیاست‌های پولی و اقتصادی خود را متناسب با آن تنظیم کند.
بانک مرکزی در استفاده از چکاوک دو هدف را دنبال می‌کند. هدف اول تسهيل و تسريع در مبادلات مبتني‌بر چک است. چکاوک، با الکترونيکي شدن گردش چک بين بانک‌هاي کشور، فاصله جغرافيايي ميان استان‌هاي کشور را از ميان برداشته و کارسازي چک‌هاي بين‌بانکي را در سراسر کشور ظرف مدت يکسان انجام مي‌دهد. هدف دوم، نظارت پذير شدن مبادلات چک و پايش دقيق آنها به‌صورت الکترونيکي است تا اطمينان عمومي نسبت به استفاده از اين ابزار ارتقا يابد. به‌دليل تمام الکترونيکي شدن مبادلات چک و حذف گردش لاشه چک بين واحدهاي بانک‌هاي مختلف، زمينه برخي از سوء‌استفاده‌ها از اين ابزار از ميان رفته و با اعمال کنترل دقيق بر حجم تعهدات بين بانک‌ها از طريق نمايشگرهاي پايش مبادلات، اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزي و خلق پول بدون پشتوانه که در نهايت به افزايش بي‌رويه نقدينگي و تورم منجر مي‌شود تا حد زيادي کنترل و مديريت خواهد شد.
آمار چک‌های برگشتی
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، وضعيت چک‌های مبادله شده از نظر تعداد و مبلغ در مقطع ده ماهه دی‌ماه 1393 لغایت مهرماه 1394 به ترتيب 267 ميليون فقره و 5636 هزار میلیارد تومان با ميانگين مبلغ 13.7 ميليون تومان است. از اين تعداد، جمعا 7.8 ميليون فقره چک به مبلغ 94 هزار ميليارد تومان با ميانگين مبلغ 12 ميليون تومان، چک برگشتی بوده است.
سهم چک‌های حقیقی و حقوقی
سهم چک‌های برگشتی اشخاص حقیقی به کل چک‌هاي مبادله شده از نظر تعداد 2.8 درصد و از نظر مبلغ 2.2 درصد و سهم چک‌های برگشتي اشخاص حقوقی از نظر تعداد 0.1 درصد و از نظر مبلغ 0.4 درصد است. بر این اساس، چک‌هاي برگشتي از نظر تعداد و مبلغ، نسبت به کل چک‌هاي مبادله شده شبکه بانکي ( به‌خصوص براي اشخاص حقوقي) سهم بسيار کوچکي دارد و اين امر حاکي از آن است که عمده چک‌هاي شرکت‌ها، وصول شده است. طي 10 ماهه منتهي به مهرماه 1394 تعداد 2.5 ميليون فقره چک برگشتي از سوي صاحبان حساب رفع سوءاثر شده و بر اين اساس 7.8 ميليون فقره چک برگشتي مذکور به 5.3 ميليون فقره کاهش يافته که اين امر موجب کاهش نسبت مانده چک‌هاي برگشتي به کل چک‌هاي مبادله شده از نظر تعداد و مبلغ به ترتيب به 2.0 و 1.7 درصد شده است.
وضعیت چک‌های برگشتی در دیگر کشورها
بانک مرکزی در گزارش خود، وضعیت چک‌های برگشتی کشورهای ترکیه، امارات و تایلند طی سال‌های 2009 الی 10 ماهه منتهی به سال 2015 را بررسی کرده است. طی آمار اخذ شده از وب‌سایت بانک‌مرکزی این سه کشور که اطلاعات تمام چک‌ها را به‌صورت مرتب منتشر می‌کنند، نسبت تعداد چک‌های برگشتی به تعداد کل چک‌هاي مبادله شده در 10 ماهه منتهی به سال 2015 میلادی به ترتیب 3.3، 4.1 و 1.1 درصد بوده است. چنانچه مشاهده می‌شود تعداد چک‌هاي مبادله شده در ایران چند برابر کشورهاي فوق بوده، با این وجود ميزان سهم چک‌های برگشتی از کل چک‌های مبادله شده در ایران در مقایسه با کشورهای مورد بررسی، تفاوت چندانی ندارد.
تعداد تراکنش‌ها در بازه 9 ماهه
دیگر آمار بانک مرکزی مجموع کل تراکنش‌هاي شبکه بانکي از طریق خودپرداز، ساتنا و پايا، پايانه شعب و فروشگاهي، اینترنت بانک و تلفن‌بانک از دی‌ماه 1393 لغایت مهرماه 1394 است که از نظر تعداد 568 11 میلیون، تراکنش جمعا به مبلغ 49925هزار میلیارد تومان (ميانگين هر تراکنش انجام پذيرفته 430 هزار تومان) انجام پذیرفته که این آمار نشان می‌دهد بانکداري الکترونيکي در سال‌هاي اخير در کشور ما رشد مناسبي داشته است. همچنین از جمع کل نقل و انتقال وجوه از طريق چک، خودپرداز، ساتنا و پايا، پايانه شعب و فروشگاهي، اينترنت و تلفن، به‌رغم آنکه سهم چک از نظر تعدادي 2.3 درصد است، از نظر مبلغي سهم قابل‌توجه 42.3 درصد را به خود اختصاص داده که اين امر حاکي از اهميت و مقبوليت چک در جامعه است.
به گزارش بانک مرکزی اداره آمار اقتصادی تا پایان آذرماه سال 1393 اطلاعات اسناد مبادله و برگشت داده شده دريافتي از اتاق پاياپاي اسناد بانکي را در قسمت شاخص‌های ماهانه اقتصادی پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی منتشر می‌کرد که با راه‌اندازی سامانه چکاوک و توقف فعالیت اتاق پایاپای اسناد بانکی، این آمار منتشر نشد. ليکن برای بهره‌برداري از اطلاعات چک‌هاي برگشتي و با در نظر داشتن نقایص اطلاعات ارائه شده توسط اتاق پاياپاي اسناد بانکي (این آمار مربوط به اطلاعات چک‌هاي مبادله شده در تهران بود و صرفا اطلاعات چک‌هاي واگذار شده از طريق اتاق پاياپاي را شامل مي‌شد)، اداره اطلاعات بانکي بانک مرکزي به جمع‌آوري و پالايش آمار تمام چک‌های مبادله شده (شامل چک‌هاي وصولي و برگشتي) در سطح کشور اقدام کرده، پس از تجزيه و تحليل داده‌ها، نسبت چک‌هاي برگشتي به کل چک‌هاي مبادله شده از نظر تعداد و مبلغ را بررسي و منتشر کرده است. با توجه به ضرورت شفافیت و انتشار منظم آمار و اطلاعات، بانک مرکزی در نظر دارد آمار چک‌های برگشتی و سایر اطلاعات مرتبط با این موضوع را به‌صورت فصلی و سالانه منتشر کند.
ترافیک آمارها در پایان سال
در روزهای پایانی سال جاری نهاد‌های آمار به‌صورت فشرده اقدام به انتشار آمارهای مهم اقتصادی می‌کنند. در هفته جاری آمارهای «پولی و بانکی»، «تراز پرداخت‌ها» و «مالی و بودجه» و «تسهیلات و سپرده» از سوی بانک مرکزی و آمار رشد اقتصادی و ضریب جینی از سوی مرکز آمار منتشر شده است. یکی دیگر از آمارهای مهمی که بانک مرکزی به تازگی منتشر کرده، «آمار چک‌های مبادله شده و برگشتی» است. بانک مرکزی در سال جاری آمار چک‌ها را منتشر نکرده بود، این در حالی است که قبل از آن (آذر 93) آمار چک‌ها در قالب گزارش شاخص‌های ماهانه منتشر می‌شد. حال بانک مرکزی درصدد است که این گزارش‌ها را به شکل فصلی و سالانه منتشر کند. با عملیاتی شدن سامانه چکاوک، امکان رصد لحظه‌ای آمار چک‌های برگشتی برای نهاد نظارتی مهیا شده است که این امکان قبل از این مهیا نبود، همچنین سیاستگذار می‌تواند با رصد این آمار، سیاست‌های پولی و اقتصادی خود را متناسب با آن تنظیم کند.
بانک مرکزی در استفاده از چکاوک دو هدف را دنبال می‌کند. هدف اول تسهيل و تسريع در مبادلات مبتني‌بر چک است. چکاوک، با الکترونيکي شدن گردش چک بين بانک‌هاي کشور، فاصله جغرافيايي ميان استان‌هاي کشور را از ميان برداشته و کارسازي چک‌هاي بين‌بانکي را در سراسر کشور ظرف مدت يکسان انجام مي‌دهد. هدف دوم، نظارت پذير شدن مبادلات چک و پايش دقيق آنها به‌صورت الکترونيکي است تا اطمينان عمومي نسبت به استفاده از اين ابزار ارتقا يابد. به‌دليل تمام الکترونيکي شدن مبادلات چک و حذف گردش لاشه چک بين واحدهاي بانک‌هاي مختلف، زمينه برخي از سوء‌استفاده‌ها از اين ابزار از ميان رفته و با اعمال کنترل دقيق بر حجم تعهدات بين بانک‌ها از طريق نمايشگرهاي پايش مبادلات، اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزي و خلق پول بدون پشتوانه که در نهايت به افزايش بي‌رويه نقدينگي و تورم منجر مي‌شود تا حد زيادي کنترل و مديريت خواهد شد.
آمار چک‌های برگشتی
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، وضعيت چک‌های مبادله شده از نظر تعداد و مبلغ در مقطع ده ماهه دی‌ماه 1393 لغایت مهرماه 1394 به ترتيب 267 ميليون فقره و 5636 هزار میلیارد تومان با ميانگين مبلغ 13.7 ميليون تومان است. از اين تعداد، جمعا 7.8 ميليون فقره چک به مبلغ 94 هزار ميليارد تومان با ميانگين مبلغ 12 ميليون تومان، چک برگشتی بوده است.
سهم چک‌های حقیقی و حقوقی
سهم چک‌های برگشتی اشخاص حقیقی به کل چک‌هاي مبادله شده از نظر تعداد 2.8 درصد و از نظر مبلغ 2.2 درصد و سهم چک‌های برگشتي اشخاص حقوقی از نظر تعداد 0.1 درصد و از نظر مبلغ 0.4 درصد است. بر این اساس، چک‌هاي برگشتي از نظر تعداد و مبلغ، نسبت به کل چک‌هاي مبادله شده شبکه بانکي ( به‌خصوص براي اشخاص حقوقي) سهم بسيار کوچکي دارد و اين امر حاکي از آن است که عمده چک‌هاي شرکت‌ها، وصول شده است. طي 10 ماهه منتهي به مهرماه 1394 تعداد 2.5 ميليون فقره چک برگشتي از سوي صاحبان حساب رفع سوءاثر شده و بر اين اساس 7.8 ميليون فقره چک برگشتي مذکور به 5.3 ميليون فقره کاهش يافته که اين امر موجب کاهش نسبت مانده چک‌هاي برگشتي به کل چک‌هاي مبادله شده از نظر تعداد و مبلغ به ترتيب به 2.0 و 1.7 درصد شده است.
وضعیت چک‌های برگشتی در دیگر کشورها
بانک مرکزی در گزارش خود، وضعیت چک‌های برگشتی کشورهای ترکیه، امارات و تایلند طی سال‌های 2009 الی 10 ماهه منتهی به سال 2015 را بررسی کرده است. طی آمار اخذ شده از وب‌سایت بانک‌مرکزی این سه کشور که اطلاعات تمام چک‌ها را به‌صورت مرتب منتشر می‌کنند، نسبت تعداد چک‌های برگشتی به تعداد کل چک‌هاي مبادله شده در 10 ماهه منتهی به سال 2015 میلادی به ترتیب 3.3، 4.1 و 1.1 درصد بوده است. چنانچه مشاهده می‌شود تعداد چک‌هاي مبادله شده در ایران چند برابر کشورهاي فوق بوده، با این وجود ميزان سهم چک‌های برگشتی از کل چک‌های مبادله شده در ایران در مقایسه با کشورهای مورد بررسی، تفاوت چندانی ندارد.
تعداد تراکنش‌ها در بازه 9 ماهه
دیگر آمار بانک مرکزی مجموع کل تراکنش‌هاي شبکه بانکي از طریق خودپرداز، ساتنا و پايا، پايانه شعب و فروشگاهي، اینترنت بانک و تلفن‌بانک از دی‌ماه 1393 لغایت مهرماه 1394 است که از نظر تعداد 568 11 میلیون، تراکنش جمعا به مبلغ 49925هزار میلیارد تومان (ميانگين هر تراکنش انجام پذيرفته 430 هزار تومان) انجام پذیرفته که این آمار نشان می‌دهد بانکداري الکترونيکي در سال‌هاي اخير در کشور ما رشد مناسبي داشته است. همچنین از جمع کل نقل و انتقال وجوه از طريق چک، خودپرداز، ساتنا و پايا، پايانه شعب و فروشگاهي، اينترنت و تلفن، به‌رغم آنکه سهم چک از نظر تعدادي 2.3 درصد است، از نظر مبلغي سهم قابل‌توجه 42.3 درصد را به خود اختصاص داده که اين امر حاکي از اهميت و مقبوليت چک در جامعه است.
به گزارش بانک مرکزی اداره آمار اقتصادی تا پایان آذرماه سال 1393 اطلاعات اسناد مبادله و برگشت داده شده دريافتي از اتاق پاياپاي اسناد بانکي را در قسمت شاخص‌های ماهانه اقتصادی پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی منتشر می‌کرد که با راه‌اندازی سامانه چکاوک و توقف فعالیت اتاق پایاپای اسناد بانکی، این آمار منتشر نشد. ليکن برای بهره‌برداري از اطلاعات چک‌هاي برگشتي و با در نظر داشتن نقایص اطلاعات ارائه شده توسط اتاق پاياپاي اسناد بانکي (این آمار مربوط به اطلاعات چک‌هاي مبادله شده در تهران بود و صرفا اطلاعات چک‌هاي واگذار شده از طريق اتاق پاياپاي را شامل مي‌شد)، اداره اطلاعات بانکي بانک مرکزي به جمع‌آوري و پالايش آمار تمام چک‌های مبادله شده (شامل چک‌هاي وصولي و برگشتي) در سطح کشور اقدام کرده، پس از تجزيه و تحليل داده‌ها، نسبت چک‌هاي برگشتي به کل چک‌هاي مبادله شده از نظر تعداد و مبلغ را بررسي و منتشر کرده است. با توجه به ضرورت شفافیت و انتشار منظم آمار و اطلاعات، بانک مرکزی در نظر دارد آمار چک‌های برگشتی و سایر اطلاعات مرتبط با این موضوع را به‌صورت فصلی و سالانه منتشر کند.
نظرشما
آخرین اخبار