افزایش نگران‌کننده خستگی چشم دیجیتال
شفاانلاین»سلامت» این مشکل که پیش‌تر تنها در محیط‌های کاری مطرح بود، حالا به یک تهدید جهانی برای سلامت عمومی تبدیل شده و میلیون‌ها نفر را درگیر کرده است.
به گزارش شفاآنلاین مطالعات جدید نشان می‌دهند که نیمی از کاربران رایانه ممکن است به خستگی چشم دیجیتال مبتلا شوند. این وضعیت با علائمی مانند: خشکی، اشک‌ریزش، خارش، سوزش، تاری یا حتی دوبینی همراه است و اگر جدی گرفته نشود، می‌تواند باعث مشکلات مزمن بینایی شود و کیفیت زندگی و بهره‌وری فرد را کاهش دهد.
با آغاز همه‌گیری COVID و استفاده بی‌سابقه از نمایشگرها، این وضعیت شدت بیشتری پیدا کرده است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که افزایش استفاده از دستگاه‌های دیجیتال با رشد نگران‌کننده اختلالات بینایی، بیماری‌های سطح چشم و خستگی چشم دیجیتال همراه بوده است.
سؤالی که مطرح می‌شود این است که وقتی برای مدت طولانی به نمایشگرها خیره می‌شویم، دقیقاً چه اتفاقی برای چشم می‌افتد؟ پاسخ در ساختار ظریف سیستم بینایی نهفته است. هنگام تمرکز طولانی‌مدت روی نمایشگر، نرخ پلک زدن کاهش می‌یابد و چشم‌ها برای تمرکز مداوم روی فاصله نزدیک، تحت فشار قرار می‌گیرند. این وضعیت در بلندمدت می‌تواند باعث تحریک، خشکی و خستگی مزمن چشم شود.
برخلاف باور رایج، نور آبی ساطع‌شده از نمایشگرها، عامل اصلی این مشکل نیست. هرچند نور آبی ممکن است بر خواب اثر بگذارد، اما شواهد علمی کافی برای آسیب دائمی به چشم وجود ندارد. عوامل اصلی، وضعیت نادرست نشستن، استفاده طولانی‌مدت بدون استراحت و کاهش پلک زدن هستند.
یک راهکار ساده اما مؤثر
متخصصان پیشنهاد می‌کنند که برای کاهش فشار روی چشم‌ها، از قاعده ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده شود: هر ۲۰ دقیقه، به مدت ۲۰ ثانیه به جسمی در فاصله ۲۰ فوتی (حدود ۶ متری) نگاه کنید. این کار ساده به عضلات چشم فرصت استراحت می‌دهد و از خستگی مداوم جلوگیری می‌کند. اگرچه این قانون به طور جامع مورد آزمایش علمی قرار نگرفته، اما اصل «استراحت‌های منظم» کاملاً پذیرفته‌شده است.
همچنین محیط اطراف شما نقش مهمی در سلامت چشم ایفا می‌کند. نورپردازی مناسب، رطوبت کافی و کیفیت هوای خوب می‌تواند تا حد زیادی از بروز مشکلات بینایی جلوگیری کند. استفاده از چراغ‌های قابل تنظیم، رطوبت‌ساز و تصفیه‌کننده هوا از جمله توصیه‌های مؤثر در این زمینه هستند.
در کنار این موارد، رعایت اصول ارگونومی بسیار مهم است. بهتر است نمایشگر را در فاصله مناسب و کمی پایین‌تر از سطح چشم قرار دهید، اندازه فونت را افزایش دهید تا نیاز به ریزبینی نباشد و از صندلی‌هایی با پشتی مناسب استفاده کنید تا ستون فقرات و گردن در وضعیت درستی قرار بگیرند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم خستگی چشم به شکل مداوم تکرار می‌شوند، بهتر است حتماً با یک متخصص بینایی مشورت کنید. چشم‌پزشکان می‌توانند مشکلاتی مانند: عیوب انکساری یا بیماری خشکی چشم را تشخیص دهند و درمان‌هایی شامل عینک‌های ویژه یا داروهای اختصاصی تجویز کنند.
پیشرفت‌های جدید در درمان نیز امیدهای تازه‌ای ایجاد کرده‌اند. داروهایی با نام TRPM8 agonist که گیرنده‌های خنک‌کننده چشم را فعال می‌کنند، در کاهش خشکی چشم مؤثر ظاهر شده‌اند. از سوی دیگر، حسگرهای زیستی پوشیدنی که روی پوست زیر چشم یا لنز تماسی قرار می‌گیرند، قادر هستند ترکیبات موجود در اشک را به صورت لحظه‌ای بررسی کنند؛ دستاوردی که می‌تواند شیوه تشخیص و درمان بیماری‌های چشمی را متحول کند.
چشم، سرمایه‌ای بی‌جایگزین
در جهانی که روزبه‌روز دیجیتالی‌تر می‌شود، حفاظت از بینایی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. با شناخت علائم هشداردهنده، اجرای روش‌های ساده محافظتی و مراجعه به‌موقع به متخصص، می‌توان از آسیب‌های چشمی جلوگیری کرد.
چالش خستگی چشم دیجیتال غیرقابل‌حل نیست. با افزایش آگاهی، آموزش عمومی و طراحی دستگاه‌های دیجیتال سازگارتر با سلامت چشم، می‌توان هم از مزایای فناوری بهره‌مند شد و هم سلامت بینایی را حفظ کرد.
در نهایت، به خاطر داشته باشید: استراحت‌های منظم، پلک زدن کافی و بی‌توجه نبودن به علائم طولانی‌مدت، سه گام کلیدی برای داشتن بینایی سالم و شفاف در عصر دیجیتال هستند.
