شفا آنلاین:تقریبا تمام خانمها تصور میکنند یائسگی مربوط به دوران میانسالی و حتی سالمندی است و پس از گذشت 45 یا 50 سال از عمرشان منتظر آن هستند.
به گزارش شفا آنلاین،در حالی که بعضی خیلی زودتر چنین شرایطی را تجربه می کنند و حتی ممکن است در دوران جوانی یائسه شوند. البته یائسگی زودرس تقریبا برای 3 تا 4 درصد جمعیت عادی زنان اتفاق می افتد و موضوعی نیست که از نظر علمی غیرممکن باشد.
بعضی فکر می کنند یائسگی حتما باید در سن خاصی اتفاق بیفتد و دیر یا زود شدن آن را نشانه ای از اختلال می دانند. دکتر نیلا طبسی، جراح و متخصص زنان و زایمان در این باره توضیح می دهد: یائسگی به معنی کاهش طبیعی هورمون های زنانه و در نتیجه کاهش قدرت باروری است که هم می تواند به طور طبیعی برای خانم ها اتفاق بیفتد و هم به صورت مصنوعی. معمولا یائسگی طبیعی در سنین حدود چهل وپنج تا پنجاه سالگی برای خانمی که از سنین 9 تا چهارده سالگی دوره های عادت ماهانه اش شروع شده و بلوغش اتفاق افتاده، آغاز خواهد شد. البته افرادی هم هستند که برای آنها این دوره ممکن است تا شصت سالگی هم به تعویق بیفتد، ولی این هم مورد خاصی نیست و فقط باید کنترل های لازم را در نظر داشته باشند.
این متخصص زنان و زایمان با اشاره به یائسگی های مصنوعی می گوید: یائسگی مصنوعی در مواردی اتفاق می افتد که به دلیلی مانند بروز بیماری ها ناچار باشیم رحم و تخمدان ها را خارج کنیم که البته این وضع معمولا به دنبال عمل های جراحی پیش می آید.
وی ادامه می دهد: گاهی یائسگی به دلایل مختلف و به صورت غیرطبیعی در سنین کمتر و پیش از زمان عادی رخ می دهد که به آن یائسگی زودرس اطلاق می شود.
به گفته این پزشک متخصص، در چنین شرایطی برای تشخیص علت یائسگی باید پیگیری های خاصی انجام شود تا متوجه شویم که می توان به کمک روش های متفاوتی که وجود دارد، علت اصلی بروز مشکل را درمان کنیم و یائسگی را به تعویق بیندازیم یا نه. اگر در این زمینه به نتیجه ای نرسیم و یائسگی اتفاق بیفتد هم باید بررسی های دیگری را برای پیشگیری از عوارض آن انجام دهیم.
دکتر طبسی می گوید: موارد کمی هم وجود دارد که یائسگی به دلایل نامشخص اتفاق افتاده و تخمدان ها برای مدتی از کار می افتد، ولی بعد از گذشت مدتی که می تواند گاهی شش ماه یا حتی یکی، دو سال باشد، دوباره فعالیت تخمدان ها برمی گردد. در این مواقع هم معمولا هیچ علت خاصی پیدا نمی شود.
به گفته وی، درباره مسائلی که در زمینه تخمدان ها و عملکرد آنها مطرح می شود، احتمال دخالت ژنتیک هم زیاد است، اما این مطلب به این معنی نیست که اگر کسی دچار چنین مشکلی باشد حتما خواهرش هم همین وضع را تجربه خواهد کرد. علاوه بر این، دارویی هم نیست که به کمک آن بتوان از بروز این مشکل پیشگیری کرد.
این متخصص زنان و زایمان توصیه می کند برای کاهش بروز چنین مشکلاتی زندگی ساده، ملایم و برنامه ریزی شده در پیش گرفته شود تا شرایط بهتری نیز برای فرد ایجاد کند.
یائسگی و ده ها عارضه
با این که شاید خیلی فقط به کاهش قدرت باروری پس از یائسگی های زودرس فکر کنند و این موضوع را تنها مشکل یائسگی بدانند، اما دکتر طبسی می گوید غیر از مشکلات باروری که نقش خیلی زیادی هم در تغییر کیفیت زندگی خانم ها ندارد، مسائل مهم دیگری هم هست که می تواند بر سلامت فرد تاثیر زیادی بگذارد.
وی با اشاره به این موضوع، یادآور می شود: اگر منعی برای خانم وجود نداشته باشد، سعی می کنیم با استفاده از هورمون های طبیعی زنانه، شروع این دوران را تا چهل و پنج سالگی به تعویق بیندازیم؛ چون در مواردی که یائسگی زودرس رخ می دهد، غیر از مشکل باروری، عوارض دیگری مانند پوکی استخوان هم می تواند برای خانم ها ایجاد شود و به همین دلیل حتما باید در این زمینه دقت بیشتری داشت.
این متخصص زنان و زایمان ادامه می دهد: مشکل عمده در این زمینه از زمانی شروع می شود که هورمون ها کاملا قطع می شود. طی یک سال اول پس از یائسگی پوکی استخوان بسیار سریع تر و بیشتر از حالت عادی پیش می رود و در این یک سال اول افت شدیدی در این زمینه خواهیم داشت.
یکی دیگر از مشکلاتی که در اثر یائسگی برای خانم ها رخ می دهد و حتی می توان آن را یکی از نشانه های شروع یائسگی دانست، گرگرفتگی است که به گفته دکتر طبسی به معنای احساس گرمای شدید و ناگهانی است که معمولا در شانه ها، گردن و سر نیز بیشتر احساس می شود. علاوه بر این، تپش قلب شدید و حالت برانگیختگی هم برای فرد ایجاد خواهد شد.
این متخصص زنان و زایمان می افزاید: چنین علائم و عوارضی معمولا پس از مدت کوتاهی (زمانی بین 30 ثانیه تا یک دقیقه) برطرف خواهد شد. در نتیجه حرارت بدن کاهش می یابد و پس از آن فرد عرق سردی می کند و این حالت به پایان می رسد.
البته این علائم معمولا مدتی قبل از شروع یائسگی و حتی یکی، دو سال پیش از آن هم می تواند نمایان شود و آن طور که این پزشک متخصص می گوید، زمانی که هورمون ها به طور کامل قطع شود، احساس گرگرفتگی نیز خیلی شدید خواهد شد و این وضع تا یک یا دو سال اول ادامه خواهد داشت، طوری که حتی ممکن است طی یک ساعت، فرد سه، چهار بار یا حتی بیشتر از آن دچار این وضع شود. این قضیه هم می تواند بر کیفیت زندگی خانم ها اثرگذار باشد و وضع روحی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. از طرفی، زمانی که گرگرفتگی رخ می دهد، خواب فرد نیز مختل می شود و ممکن است او را عصبی و ناراحت سازد؛ ولی این علائم تا حداکثر پنج سال پس از شروع یائسگی از بین می رود و وضع به حالت عادی برمی گردد.
با عوارض یائسگی مقابله کنید
با تمام عوارض و مشکلاتی که درباره یائسگی گفته شد، نباید به اشتباه تصور کنید کاری از دست شما ساخته نیست؛ زیرا به روش هایی می توان با این مشکلات مقابله کرد و آنها را به حداقل رساند. دکتر طبسی ضمن بیان این مطلب، خاطرنشان می کند: برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان و مشکلات ناشی از آن توصیه می شود خانم ها حتما ورزش سبکی مانند پیاده روی را در برنامه روزانه شان داشته باشند و حداقل یک روز در میان و به مدت 30 دقیقه در روز مشغول ورزش شوند. مصرف منابع کلسیم و ویتامین D3 یا مکمل های آن نیز براساس نظر پزشک می تواند کمک زیادی کند.
از طرف دیگر، به دلیل خشکی پوست و مو در این دوران دکتر طبسی توصیه می کند در صورت نیاز و با تجویز پزشک از ویتامین های گروه B نیز استفاده شود. مصرف منابع روی و ویتامین E هم به بهبود وضع خانم ها در این دوران کمک خواهد کرد و به همین دلیل حتما باید پس از مشورت با پزشک از این مواد و مکمل ها استفاده شود.
یکی دیگر از عوارض یائسگی به گفته این پزشک متخصص، خشکی واژن است که موجب نزدیکی های دردناک خواهد شد و بر کیفیت زندگی اثرگذار خواهد بود. در این موارد هم اگر مشکل خیلی شدید باشد می توان از کرم های موضعی مخصوصی استفاده کرد و همین طور برای کسانی که از درمان های هورمونی خوراکی کمک می گیرند نیز وضع بهتری ایجاد خواهد شد.
تمام این عوارض و مشکلاتی که گفته شد درباره یائسگی های زودرس نیز اتفاق خواهد افتاد و به همین دلیل لازم است این افراد هم به فکر پیگیری های لازم باشند و حتی بیشتر از کسانی که در سنین طبیعی یائسه می شوند، به این موضوع توجه نشان دهند.
آیا قدرت باروری برمی گردد؟
برگشت قدرت باروری با توجه به اقداماتی که در زمینه نازایی انجام می شود به چند عامل بستگی پیدا می کند. در مواردی که خانم دچار یائسگی زودرس می شود به صورت تخصصی می توان از سلول تخمک شخص دیگری بهره گرفت و به روش IV.F آن را داخل رحم او قرار داد. دکتر طبسی با بیان این مطلب می گوید: در این موارد خانمی که دچار یائسگی زودرس شده است، می تواند بارداری را تجربه کند، هرچند که تخمک از خودش نیست.
به گفته وی، هورمون عمده و اصلی در بارداری استروژن است که اگر کم باشد مسلما بارداری طبیعی هم اتفاق نخواهد افتاد. البته از طرفی هم به کسانی که دچار یائسگی می شوند، توصیه می کنیم در صورتی که نمی خواهند باردار شوند تا یک سال اول از روش های پیشگیری استفاده کنند.