مطالعات آزمایشگاهی و اپیدمیولوژیکی (همهگیرشناسی) نشان دادهاند که ویتامین D3 و اسید چرب بلندزنجیر غیراشباع امگا3 میتوانند جلوی تمایز سلولهای سرطانی را بگیرند.
حتی پس از عمل جراحی و برداشتن کبد، این سرطان باز هم از تهدیدکنندههای جدی سلامت باقی میماند. چندین عامل در بهبود شرایط بیمار پس از عمل جراحی موثر است. نقش ضد تمایزی ویتامین D3 و تاثیر آن در پیشگیری از بروز و پیشرفت سرطانها نخستین بار در سال 1981 کشف شد.
از آن زمان تا به امروز چندین گزارش مبنی بر این ویژگی ویتامین D3 بدست آمده است. اسید چرب امگا3 که غنیترین منبع آن روغن ماهی است، در پیشگیری از تشکیل تومور سرطانی در چندین ارگان بدن موثر است. بر همین اساس مطالعهای توسط KUN-CHUNG CHIANG در دپارتمان جراحی بیمارستان Chan Gung Memorial و همکارانش در دپارتمان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بوستون آمریکا پیرامون تاثیر این دو ریزمغذی بر سرطان کبد انجام شد.
در این مطالعه این نتیجه حاصل شد که ویتامین D3 در برابر تشکیل تومورهای سرطانی در کبد نقش ضد تومورزایی را ایفا میکند و این ویتامین میتواند سلولهای سرطانی در کبد را مهار کند. از طرفی روغن ماهی از تشکیل تومورهای سرطانی در بافتهای خاصی نظیر کولون، سینه و پروستات جلوگیری میکند.
این اثر ویژه در روغن ماهی به دلیل وجود اسیدهای چرب غیراشباع بلندزنجیر امگا3 است. چندین مکانیسم سلولی از جمله مهار بیوسنتز ایکوزانوئیدهای مشتقشده از آراشیدونیک اسید، تاثیرگذاری بر فاکتورهای رونویسی و تنظیم بیان ژن و تمایز سلولهای سرطانی و افزایش پراکسیداسیون چربیها این خاصیت اسید چرب امگا3 را توجیه میکند.
تاثیر ویتامین D3 و اسید چرب امگا3 بر سرطان به دو صورت بررسی شده است:اول هنگامیکه هریک از این دو ترکیب به صورت جداگانه به بیمار داده میشد و دوم هنگامیکه این دو ریز مغذی به صورت توام به بیمار داده میشد. مقایسه نتایج این دو روش نشان داد که مصرف توام این دو ترکیب تاثیر سودمندتری را نسبت به زمانیکه به صورت جداگانه استفاده می شدند را خواهد داشت.
این نقش حفاظتی در برابر سرطان کبد به دلیل اثر مهاری آن ها بر بیوسنتز پروستاگلاندین ها در سلول های کارسینومای کبد انسان HepG2 که واسطه های التهابی هستند، میباشد. بنابراین استفاده توام از ویتامین D3 و امگا-3 موجود در روغن ماهی برای درمان سرطان سلول های کبدی موثر خواهد بود.