درباره فتق بیشتربدانیم

  به گزارش شفا آنلاین ،به‌عنوان مثال، فتق نافی هم وجود دارد. دکتر محمدرضا صفری‌نژاد، اورولوژیست، با بیان این جملات در گفت‌وگو با «جام‌جم» می‌افزاید: علت ایجاد فتق، یک نقص در جدار شکم است که در بچه‌ها، خانم‌ها و آقایان دیده می‌شود. وی می‌گوید: آنچه در کشاله‌ ران به ‌شکل یک برجستگی خودنمایی می‌کند، بیشتر روده‌ها هستند که از داخل شکم به‌دلیل نقصی که وجود دارد، پایین آمده و برآمدگی توده‌ای ایجاد کرده‌اند. این متخصص کلیه و مجاری ادراری درباره مفهوم نقص جداره شکم توضیح می‌دهد: جدار شکم پوششی دارد که اگر قسمتی از این پوشش وجود نداشته باشد، حتی اگر به اندازه یک سکه باشد، از محل روده‌ها بیرون می‌زند. بتدریج حتی این سوراخ بزرگ‌تر و فتق نیز بزرگ‌تر می‌شود. به گفته وی، علت ایجاد این نقص گاهی مادرزادی است و گاه دلیل آن شل بودن و ضعف جدار شکم در بعضی نقاط است. به عبارتی می‌توان گفت جدار شکم مثل پارچه‌ای می‌ماند که قسمتی از آن در برخی افراد آرام‌آرام با گذشت زمان مقاومت خود را از دست می‌دهد و ضعیف می‌شود و درست از همین نقطه، روده‌ها بیرون می‌زنند. تشخیص فتق آسان است دکتر صفری‌نژاد با اشاره به این‌که حتی فتق‌هایی که در شکم هم هستند، برآمده‌ و برای بیمار قابل تشخیص و مشاهده است، ادامه می‌دهد: وقتی مثلا روده‌ها از جداره شکم بیرون می‌زنند، این ناحیه به اندازه یک توپ تنیس برآمده می‌شود. حتی در افراد چاق هم که چربی شکمی دارند، این برجستگی‌ قابل‌مشاهده است و پزشک با معاینه متوجه آن می‌شود. این اورولوژیست معتقد است: تشخیص ندادن فتق با این که این ضایعه هیچ دردی ندارد، بعید است چون گاهی اگر دیر برای درمان اقدام شود، به اندازه یک هندوانه کوچک ممکن است بزرگ شود، بنابراین پیش از هر کس خود بیمار متوجه این مشکل می‌شود. پیشگیری از ابتلا امکان دارد؟ به گفته دکتر صفری‌نژاد، چون ما نمی‌دانیم چه کسی دچار فتق خواهد شد و کسانی که نقصی در جدار شکمشان نباشد به هیچ ‌وجه دچار فتق نخواهند شد، به هیچ‌وجه نمی‌توانیم به همه توصیه کنیم کار سنگین انجام ندهند و هیچ ورزش و راه‌حلی هم برای پیشگیری وجود ندارد. درمان فتق فقط با جراحی تنها راه درمان فتق جراحی است و این عارضه هرگز خود به ‌خود یا با دارودرمانی بهبود نمی‌یابد. دکتر صفری‌نژاد با بیان این مطلب تاکید می‌کند: علم پزشکی جراحی فتق را جزو موارد فوری می‌داند. وی توضیح می‌دهد: همان‌طور که می‌دانید هم اصطلاح اورژانس و هم اصطلاح فوری برای درمان‌های جراحی وجود دارد. عمل فتق اورژانسی نیست، ولی فوریت دارد چون محتویات شکم که گاه شامل روده هم می‌شود، بیرون زده و اگر پیچ بخورد، روده سیاه می‌شود و عارضه بسیار شدیدی به‌ وجود می‌آید که درمان مشکل‌تری هم دارد، بنابراین افراد مبتلا به فتق، در اولین فرصت باید جراحی شوند و به امید این‌که روزی خودبه‌خود بهبود می‌یابند، نباشند و این کار را به تاخیر نیندازند. جراحی فتق ساده است این استاد دانشگاه با اشاره به این‌که جراحی فتق بسیار ساده و سرپایی است و برای انجام آن بیهوشی عمومی لازم نیست و با بی‌حسی نخاعی هم می‌توان آن را انجام داد، می‌افزاید: گاهی بیمار حداکثر یک روز بستری می‌شود، ولی در بیشتر موارد بیماران صبح بستری و بعدازظهر مرخص می‌شوند. وی تاکید می‌کند: مثل هر عمل دیگری بیمار باید مراقب باشد محل جراحی عفونت نکند و آن را تمیز نگه‌ دارد تا ترمیم یابد. فتق عود می‌کند اگر... گاهی فرد مبتلا به فتق جراحی می‌شود، ولی چند ماه یا چند سال بعد، دوباره دچار فتق می‌شود و این مشکل عود می‌کند. دکتر صفری‌نژاد درباره علت این اتفاق می‌گوید: گاهی جراحی در حالی انجام می‌شود که عامل ایجادکننده فتق از بین نرفته است. مثلا خیلی از مردهای مسن به علت بزرگی پروستات، حین ادرار زور می‌زنند و این کار باعث افزایش فشار داخل شکم و ایجاد فتق در آنها می‌شود. در این بیماران ابتدا باید پروستات جراحی شود تا عامل ایجادکننده فتق از بین برود و بعد جراحی فتق انجام بگیرد در غیر این صورت، عود اتفاق می‌افتد. اگر بخواهیم فتق بعد از جراحی عود نکند، چه باید کرد؟ دکتر صفری‌نژاد در پاسخ به این پرسش می‌گوید: باید عوامل ایجاد و مستعدکننده فتق را از بین ببریم مثل بزرگی پروستات و ‌سرفه مزمن باید درمان شود و اگر بیمار کار سنگین دارد، باید بعد از جراحی آن را کنار بگذارد. حتی به جوان‌هایی که عمل فتق عمل می‌کنند، توصیه می‌شود از پرداختن به ورزش‌هایی مانند وزنه‌برداری، هالتر زدن و... بپرهیزند چون باعث بروز فشار داخل شکم می‌شود و امکان عود فتق را بالا می‌برد. فتق در بچه‌ها این متخصص کلیه و مجاری ادرار هشدار می‌دهد: والدین باید توجه ویژه به فتق‌های مادرزادی که بخصوص در پسربچه‌ها دیده می‌شود، داشته باشند و هر نوع تورم و بزرگ شدن کیسه بیضه را جدی بگیرند، چون می‌تواند نشانه وجود فتق باشد و از آنجا که بچه‌ها گریه می‌کنند و فشار داخل شکمشان بالا می‌رود، مستعد این هستند که بتدریج اندازه فتقشان بزرگ ‌شود، بنابراین در اولین فرصت بعد از تشخیص، عمل فتق برای آنها هم فوریت دارد. دکتر صفری‌نژاد هشدار می‌دهد: توده‌ای که ایجاد می‌شود و فتق نام دارد، هیچ دردی ندارد و اگر داشته باشد، نشانه خطر است. مثلا در برخی خانم‌ها گاه محتویات فتق یکی از تخمدان‌هاست که از داخل لگن وارد کیسه فتق شده است. گاهی تخمدان همان جا پیچ می‌خورد و فرد دچار دل‌درد بسیار شدید می‌شود. آنچه ما را مستعد فتق می‌کند عوامل مساعدکننده فتق، متعدد است. در بعضی افراد جداره شکم باز است و به این دلیل مستعد ابتلا به فتق هستند، ولی هنوز از این جدار باز چیزی بیرون نزده و اگر کارهای سنگین انجام دهند و هر کاری که باعث افزایش فشار داخل شکمشان شود، به‌عنوان مثال زور بزنند، سرفه‌های ممتد و طولانی‌مدت داشته باشند و... فتقشان نمایان می‌شود. ابتلا به پروستات هم به این دلیل که هنگام ادرار به فرد فشار وارد می‌شود، بیمار را مستعد ابتلا به فتق می‌کند.