سرطان پروستات

با وجودی که یک تومورخوش خیم نیز می تواند سبب بروز اختلال در کارکرد یک عضو خاص شود و بیماری خاصی را به وجود آورد،ولی عمدتا با مخاطرات جانی همراه نیست.برعکس،تومور سرطانی ،انهدام نسوج سالم را سبب می شود،و به خصوص از آن نظر که از طریق خون ،لنف یا مجاورت ،به دیگر اعضا "دست اندازی –متاستاز")Metastasis)می کند،می تواند جانکاه وکشندهباشد.سرعت رشد سرطان ازعواملمتعددی تاثیر می پذیرد،که از حوصله این بحث خارج است.یکی از شایعترین سرطان های مردان،«سرطان پرستات است». پرستات چیست وکجاست؟ پرستات غده کوچکی به اندازه گردو است،که دور تا دور گردن مثانه را در بر می گیرد.قسمتی از «مجرای ادرار»(urethra)توسط این غده احاطه می شود که به «مجرای پرستاتی»معروفاست.نقش اصلی پرستات ترشح مایعی است که محمل «اسپرم »ها (sperm)است،وحین«انزال»(ejaculation)خارج می شود.این مایع را «منی»(semen)می نامند.خوشبختانه شیوع سرطان پرستات در ایران به میزانی که در دنیای غرب به خصوص ایالات متحده دیده می شود،نیست.این تفاوت محسوس بستگی تام به عوامل گوناگونی دارد که یکی از آن ها «عادات تغذیه ای»است.با عنایت به تغییر فاحش نحوه تغذیه بعید نیست این بیماری بد شگون گریبان مردان ایرانی را نیز بیش از پیش بگیرد.آن طور که از آمار آمریکا برمیآید،سرطان پرستات چند سالی است که از نظر شیوع اولین سرطان مردان آمریکایی شده است.میزان شروع آن با سن ارتباط مستقیم دارد و به طور شاخص در ورای 40سالگی بروز پیدا می کند.به این دلیل هر مردی در بالای 40سالگی باید سالیانه از این نظر مورد معاینه دقیق قرار گیرد. تشخیص به موقع سرطان پرستات آن را از یک بیماری کشنده لاعلاج به مرضی درمان پذیر ونه چندان وخیم بدل می سازد. علل وعلایم علایم سرطان پرستات نظیر «بزرگی خوش خیم »(BPH) آن است.در هر دو بیماری به دلیل بزرگی این غده،علایم تحریکی بروز پیدا می کنند.تنها را تشخیص این دو بیماری از یکدیگر مراجعه به"اورلژیست"(Urologist)وانجام معاینه دقیق است. علت اصلی سرطان پرستات شناخته شده نیست .آن چه مسلم است در اثر شکل گیری اولین سلول های نا هنجار ،روند پیچیده ای منجر به تجمع توموری آنها می شود وسرطان را به وجود می آورد.در مراحل اولیه،به دلیل کوچکی تومور علامتی وجود ندارد.در اثر رشد تدریجی ،توده سرطانی کم کم به مجرای ادرار فشار می آورد و «علایم انسدادی»ظاهر می شوند.معمولا اولین علامت بیماری افزایش دفعات «بیرون روی»بیماراست.گاهی«ادرار خونی »می گردد و یا «چرک»در آن دیده می شود.توجه به این نکته حایز اهمیت است،که سرطان پرستات در مراحل اولیه(یعنی مراحلی که درمان پذیر است) اساسا بی علامت وکاملا بی سروصداست.این نکته مهم لزوم انجام معاینات پی گیر سالیانه در مردان بالای 40سال را روشن می سازد.دم دست ترین و در عین حال بهترین راه تشخیص به موقع سرطان پرستات ،انجام معاینه مقعدی توسط اورلژیستی ورزیده است.به این معاینه «DRE»می گویند.. علت گسترش سرطان پرستات هورمون «تستوسترون»(testosterone) نقش تعیین کننده ای در رشد پرستات بازی می کند.این هورمون عمدتا توسط بیضه ها ساخته می شود(95درصد) ،مقدار ناچیزی از آن نیز از «غده های فوق کلیه»(Adrenal glands) منشا می گیرد.همان طور که نفت آتش را شعله ور می سازد،تستوسترون سبب رشد سرطان پرستات می شود.این سرطان در صورت تکوین ،تا زمانی که تستوسترون در اختیار داشته باشد،هم چنان رشد خواهد کرد. تاثیرپذیری سرطان پرستات از هورمون تستوسترون ،مصرف بی رویه،بی مورد و کورکورانه آن را به شدت محکوم می کند.دراورلژی تنها زمانی باید تستوسترون تجویز شود که شاهد و مدرکی دال بر کاهش میزان آن وجود داشته باشد.در تجارب بالینی ام نکته ای همواره سبب رنجش و پریشانی خاطرم بوده است،وآن اینکه در سالهای اخیر شخصا با موارد مصرف بی رویه،بی پایه و بعضا خطرناک هورمون ها و موادی که به عنوان نیروزا یا بدن ساز معروفند،روبه رو بوده ام.کم نیستند جوانانی که برای ساختن بدنی شکیل از هورمون ها وموادی استفاده می کنند که نصیبی جز آثار مخرب روی تراکم و حرکت اسپرم نداشته و یا تنها سبب مستعد شدن آن ها به ابتلا به سرطان پرستات می شود.تاکید می کنم مصرف مواد نیروزا و بدن ساز باید تحت نظارت مستقیم فردی آگاه و پاک نیت آن هم در شرایطی کاملا محدود انجام پذیرد. دکترشهريار کهن زاد- بورد تخصصی در جراحی کلیه، مجاری ادراری، تناسلی و ناباروری-متخصص درمان اختلالات و ناتوانی های جنسی از دانشگاه کالیفرنیا ـ سانفرانسیسکو