آیا گیاهخواری و بارداری کارد و پنیرند؟ / آیا گیاهخواران بیشتر دختردار می‌شوند؟

آیا گیاهخواری مادر واقعاً برای جنین خطرناک است؟ تحقیقات نشان داده هیچ تناقصی بین داشتن رژیم گیاهخواری و بارداری و شیردهی سالم وجود ندارد، به شرطی که مرتب زیرنظر پزشک باشید و برنامه غذایی متعادل و صحیحی را دنبال کنید. رژیم متعادل یعنی متعادل، یعنی رژیمی که شامل 50 تا 60 دصد قند یا کربوهیدرات 30 تا 35 درصد چربی و 10 تا 15 درصد پروتئین باشد. در رژیم کلاسیک گیاهخواری مصرف گوشت سفید و قرمز ممنوع است اما سایر محصولات حیوانی مثل شیر، تخم‌مرغ، پنیر و کره را می‌توان مصرف کرد. در نوع دیگری از رژیم گیاهخواری فرد از خوردن هرگونه محصولات حیوانی و دریایی حتی مصرف عسل خودداری می کند. در نوع دیگری که به آن گیاهخواری سبک جدید می‌گویند، افراد گاهی ماهی یا گوشت پرندگان مصرف می‌کنند اما از گوشت پستانداران استفاده نمی‌کنند. در رژم گیاهخواری بسیار مهم است مادر باردار زیرنظر متخصص زنان باشد که هر از گاهی آزمایش خون تجویز کند و مطمئن شود نیاز به مصرف مکمل آهن و کلسیم وجود دارد یا نه و اینکه رشد جنین خوب است یا نه. خانم باردار گیاهخوار به جای گوشت باید چه بخورد؟ گوشت، منبع خوب پروتئین و عناصر معدنی به خصوص آهن است. پروتئین گوشت برخلاف پروتئین‌های گیاهی بسیار کامل است و تمام اسیدهای امینه ضروری برای ماهیچه‌ها و کارکرد ارگانیسم را تأمین می‌کند. خانم بارداری که رژیم گیاهخواری دارد، برای پیشگیری از برو هرگونه کمبودی باید به جای گوشت از تخم‌مرغ، غلات (برنج، گندم) انواع سبزی (لویبا، نخود و.... ) محصولات لبنی استفاده کند. اگر خانمی اصلا محصولات حیوانی (حتی لبنیات، تخم‌مرغ و عسل ) نخوردف احتمال بروز کمبود پروتئین و مواد معدنی در او بیشتر است. برای پیگیری از بروز این مشکل لازم است در هر وعده غذایی غلات و سبزی ها با هم مصرف شوند تا اسیدآمینه‌ها همدیگر را کامل کنند و اسیدآمینه‌های ضروری به بدن برسد. مثلاً حبوبات (عدس، لپه نخورد سویا، لوبیا قرمز و لوبیا سفید...) هرچند غنی از لیزین هستند اما اسیدهای آمینه گوگردی مانند سیستثین در آنها به مقدار کافی وجود ندارد. آیا می‌توان به جای گوشت، سویا یا مشتقات آن را مصرف کرد؟ می‌توان سویا یا محصولات مشتق شده از آن (توفو یا شیر سویا) را یک وعده در روز مصرف کرد اما سویا حاوی فیتو استروژن‌هایی است که از جفت عبور می‌کنند. تحقیقات انجام شده روی حیوانات نشان داده مصرف زیاد سویا می‌تواند باعث بروز نقص‌هایی در جنین شود گرچه این موضوع در رابطه با انسان تأیید نشده اما بهتر است خانم‌های باردار پروتئین مورد نیاز خود را از تخم‌مرغ، لبنیات، غلات کامل و سبزی‌ها تأمین کنند. برای تأمین کلسیم چه می‌توان خورد؟ لبنیات بهترین منبع تأمین کنند کلسیم هستند. در دوران بارداری مصرف 4 وعده در روز لبنیات اجباری است اما در صورتی که خانمی تمایل به مصرف شیر ندارد، می‌توان ماست و پنیر را جایگزین آن کند. با اینکه بیشتر دانه‌های گیاهی و روغنی مثل گردو و بادام حاوی کلسیم هستند (100 گرم بادام 250 میلی‌گرم کلسیم دارد و یک چهارم نیازهای روزانه خانم باردار به کلسیم را رفع می‌کند) اما نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که بادام، غنی از چربی است و انرژی دارد و 30 درصد از انرژی روزانه خانم باردار را در تأمین می‌کند. یعنی معادل یک وعده غذایی است پس نمی‌توان بیش از حد دانه‌های روغنی استفاده کرد. چگونه باید آهن بدن را تأمین کرد؟ در بارداری خانم‌ها به آهن بیشتری نیاز دارند. وی در صورت مصرف نکردن گوشت، ممکن است خانم باردار دچار فقر اهن شود و این مسئله روی رشد جنین تدثیر منفی می‌گذارد. برای پیشگیری به خانم باردار گیاهخوار توصیه می‌شود تخم‌مرغ و سبزی های خشک به خصوص جعفری و اسفناج استفاده کنند. سبزی‌ها، لوبیای سفید، نخود و عدس به مقدار بسیار کم حاوی آهن هستند مشکل اینجاست که جذب آهن انواع سبزی 2 برابر کمتر از گوشت قرمز یا سفید است. بیشتر پزشکان به همین دلیل توصیه می‌کنند مادران از رژیم گیاهخواری در بارداری دوری کند. با این حال چون در دوران بارداری جذب آهن به طور طبیعی بیشتر است می‌توان از سبزی‌ها هم کمک گرفت. برای افزایش جذب آهن توصیه می‌شود همراه سبزی‌ها از مواد غذایی حاوی ویتامین C مثل جعفری و آبلیموی تازه استفاده کنید. آیا ممکن است به خاطر گیاهخواری دچار کمبود سایر ویتامین‌ها شویم؟ از آنجا که گیاهخواران سبزی زیادی مصرف می‌کنند، در مقایسه با سایر افراد کمتر دچار کمبود بیشتر ویتامین ها به خصوص ویتامین B9 یا اسیدفولیک برای رشد مغزی جنین مهم است اما ما در باید ویتامین B12 نیز به اندازه دریافت کند زیرا این ویتامین نیز برای ایجاد سلول‌ها، بافت‌ها و سیستم مغزی عصبی جنین مهم است. مطالعه‌هایی که در سال 2004 روی زنان باردار گیاهخوار و معمولی انجام شد، نشان داد میزان ویتامین B12 در زنان گیاهخوار و گروهی از زنان که گاهی اوقات گوشت مصرف می‌کردند کمتر از زنانی بود که رژیم‌های متعادل داشتند. به عبارت دیگر، احتمال کمبود ویتامین B12 در زنان گیاهخوار بیشتر ااست و می‌تواند باعث توقف رشد جنین در رحم شود. آیا گیاهخواران بیشتر دختردار می‌شوند؟ تحقیقی انگلیسی نشان داده است زنان گیاهخوار بیشتر دختردار می‌شوند. پیش از این نیز تحقیقات دیگری نشان داده بود زنانی که محصولات لبنی بیشتر و مواد غذایی کم‌نمک‌تر می‌خورند، احتمال اینکه فرزندشان دختر باشد بیشتر. با این حال تحقیقات معدودی نیز علیه نتایج این تحقیق ما هستند.