شفا آنلاین -جوانی بیست و دو ساله با حالی آشفته به اورژانس آورده شد. والدین وی عنوان میکردند که از مهمانی به خانه آمده و از زمان ورود دچار حرکاتی غیرمعمول است. وی از درد قفسه سینه شکایت داشت. از او نوار قلبی گرفته شد که نشان از سکته قلبی داشت. هیچ دلیل موجهی برای علائم و علت بروز سکته در دست نبود. در بررسی انجامشده و تماس با دوستان وی که در مهمانی بودند، متوجه مصرف کوکائین از سوی بیمار شدیم
کوکائین به روشهای گوناگونی از جمله استنشاقی، خوراکی، تزریقی و مصرف از راه بینی مورد استفاده قرار میگیرد.
اثرات کوکائین را میتوان بر بخشهای مختلف بدن دید. کوکائین باعث افزایش ضربان قلب و حتی سکته قلبی میشود. پارگی عروق خونرسان به قلب و بزرگ سرخرگ بدن دیده شده است.
در مغز و سیستم عصبی اثر میگذارد و باعث بروز سکته مغزی و تشنج میشود. کوری در اثر آسیب ناشی از عروق خونرسان به چشم با درگیری یک یا هر دو چشم ممکن است رخ بدهد.
از اثرات ریوی میتوان به خونریزی ریوی، آسم و ورم ریه اشاره کرد. اثر آن بر دستگاه گوارش شامل کاهش خونرسانی به رودهها، خونریزی گوارشی و حتی سوراخ شدگی است. تعدادی از بیماران به نارسایی کلیه دچار میشوند یا نارسایی زمینهای آنها شدت مییابد.
کوکائین منقبضکننده عروقی قوی است که جریان خون رحمی ـ جفتی را تغییر میدهد. در اثر مصرف کوکائین، افزایش سقطهای خودبخودی، نارس بودن جنینی و عقبماندگی رشد داخل رحمی ایجاد میشود.
بیشتر میتوان بیماران با مسمومیت ناشی از کوکائین را از روی علائم حیاتی شناسایی کرد. بدون وجود شرححال، تشخیص این مسمومیت از مواردی مانند محرومیت از انواع آرامبخش یا الکلها دشوار است.
در برخورد با بیماری که کوکائین مصرف کرده، چه کنیم؟
انتقال سریع بیمار به مرکز مسمومیتها اولویت درمانی است؛ بنابراین در هر فرد مشکوک به مصرف کوکائین باید سریع اورژانس پیش بیمارستانی (115) را در جریان گذاشت. احتیاطهای لازم برای ممانعت از آسیب بیمار لازم است. این بیماران مستعد تشنج هستند؛ بنابراین باید همراه داشته و در محلی قرار گیرند که در صورت بروز تشنج آسیب نبینند.
به دلیل خطر ناشی از مصرف بسیاری از داروها در این بیماران، باید تجویز هرگونه دارویی زیر نظر پزشک باشد. به فرض برای کنترل تپش قلب در این بیماران اگر از دارویی همچون متورال یا پروپرانولل استفاده شود، میتواند فشارخون را یکباره بالابرده و منجر به عوارض خطرناک فشار بالا مانند خونریزی مغز یا پارگی بزرگ سرخرگ بدن شود.
اگر دستگاه اکسیژن در دسترس است یکی از اولویتهای درمانی محسوب میشود. برای کنترل علائم قلبی گاهی نیاز به درمانهایی مشابه بیماران با سکته قلبی بوده و بسیاری از بیماران را باید به بخش مراقبتهای ویژه قلبی انتقال داد.
بیماران مضطرب را با آرامبخش آرام کرده و در محیطی ساکت و آرام قرار میدهند؛ اگر بیمار دارای دمای بدن بالایی است باید با باد پنکه و کهنه مرطوب خنک شود.
دکتر بهروز هاشمی / متخصص طب اورژانس