شفاآنلاین-افزایش دمای بدن به بیش از حد نرمال را گرمازدگی می‌گویند .
به گزارش شفا آنلاین،گرمازدگی یک طیف بیماری است که درجات مختلفی دارد و بسته به دمای بدن و میزان اختلالات وابسته به آن می‌تواند متفاوت باشد. این اختلال به علت از دست رفتن آب و نمک بدن از طریق عرق کردن بیش از حد روی می‌دهد.
گرمازدگی اغلب به صورت تدریجی ظاهر می‌شود و معمولاً افرادی را گرفتار می‌کند که به آب و هوای گرم و مرطوب عادت ندارند. افرادی که وضعیت عمومی مناسبی ندارند، نسبت به دیگران، بیشتر در خطر گرمازدگی هستند. یک علت شایع و خطرناک گرمازدگی، افزایش بیش از حد درجه حرارت بدن است.
با پیشرفت گرمازدگی، ممکن است علائم زیر به وجود آید:
- سردرد، گیجی و منگی
- از دست دادن اشتها و تهوع
- عرق کردن همراه با پوست رنگ‌پریده و سرد
- گرفتگی عضلانی در دست، پا یا دیواره شکم
- نبض و تنفس تند و ضعیف
چگونگی ایجاد گرمازدگی
هنگامی که بدن با گرما مواجه می‌شود. برای حفظ دمای خود آغاز به عرق کردن می‌کند، به این ترتیب بدن آب و املاح خود را به تدریج به همراه عرق از دست می‌دهد و انسان احساس تشنگی می‌کند و با خوردن آب معمولی عملاً آب بدون املاح را جایگزین می‌کند و به تدریج دچار اختلال در مقدار و غلظت املاح بدن و بروز اولین علائم گرمازدگی می‌شود .
ادامه این روند با افزایش تعریق سبب کاهش آب بدن (دهیدراتاسیون) و تشدید گرمازدگی می‌شود و در صورتی آب و املاح جایگزین نشود اختلال شدید آب و املاح و افزایش دمای بدن می‌تواند به گرمازدگی شدید و حتی مرگ منجر شود.
راه‌های دفاعی بدن در برابر گرما
1- تعریق
تعریق اولین و مهمترین واکنش بدن نسبت به گرماست. بدن طی تعریق آب و املاح را از دست می‌دهد. خروج آب از بدن و تبخیر عرق از پوست به خنک شدن بدن منجر می‌شود. هر چه بدن با گرمای بیشتر مواجه شود، میزان تعریق بیشتر می‌شود و در نتیجه از دست رفتن آب و املاح هم افزون‌تر می‌شود.
رطوبت محیط به شدت از میزان تعریق می‌کاهد به‌طوری‌که در رطوبت نسبی 70 درصد تبخیر به میزان قابل توجهی کاهش یافته و در رطوبت نسبی 90 درصد تبخیر کاملاً بی‌اثر می‌شود. پس می‌توان تصور کرد که در هوای مرطوب بدن با از دست دادن این مکانیسم دفاعی تحمل کمتری نسبت به گرما دارد و بیشتر در معرض خطر گرمازدگی است. از دیگر سو باد با افزایش سرعت تبخیر سبب خنک‌تر شدن پوست می‌شود.
2- عملکرد پوست
پوست علاوه بر تبخیر با تشعشع و هم‌رفت نیز سبب اتلاف دما می‌شود اما فقط در صورتی‌که دمای محیط پایین‌تر از پوست باشد.
3- تنفس
بدن توسط تبخیر از راه تنفس خنک می‌شود.
4 - عملکرد دستگاه قلب و عروق
افزایش سرعت و قدرت ضربان قلب با افزایش جریان خون در پوست سب خنک شدن بیشتر آن می‌شود(مثل رادیاتور).
برای جلوگیری از بروز گرمازدگی به توصیه های زیر عمل کنید
*برای جلوگیری از گرمازدگی وقتی که برای مدت طولانی در معرض تابش آفتاب یا در یک محیط گرم هستید همچنین قبل و بعد و در طی ورزش، آب زیادی بنوشید.
قبل از اینکه کاملاً احساس تشنگی کنید، آب بنوشید (یعنی منتظر نباشید تا احساس تشنگی کنید و سپس آب بنوشید) و هنگام نوشیدن آب بیشتر از آن حدّی که فکر می‌کنید نیاز به آب دارید، آب و مایعات بنوشید، خصوصاً وقتی که خیلی عرق کرده‌اید.
*برای جلوگیری از گرمازدگی موقعی از روز را که هوا خیلی گرم است(مثل سر ظهر و بعد از ظهر) در منزل یا یک جای خنک استراحت کنید و بیرون نیایید.
*قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد، بهتر عمل خود را انجام می‌دهد.
*کمتر جلوی نور خورشید بایستید.
*وقتی جلوی آفتاب کار می‌کنید، روی سرتان کلاه بگذارید که بهتر است لبه‌دار باشد تا روی صورتتان سایه ایجاد کند سر شما نسبت به گرما حساس است.
*برای پیشگیری از گرمازدگی در هوای گرم لباس‌های گشاد، نازک و رنگ روشن بپوشید. لباس کتان از همه بهتر است ، چون سبب می‌شود هوا به راحتی از آن عبور کند و عرق شما خشک شود.
*در هوای گرم پنجره‌ها را باز کنید یا از یک سیستم خنک‌کننده مثل پنکه، کولر و فن استفاده کنید.
*سعی کنید وعده‌های غذایی‌تان را سبک و به مقدار کم میل کنید.
*برای جلوگیری از گرمازدگی در آب و هوای گرم یا مرطوب فعالیت شدیدی انجام ندهید به خصوص اگر به این آب و هوا عادت ندارید.
*در صورتی که دارو مصرف می کنید، از پزشک خود سوال کنید که آیا این دارو با تنظیم دمای بدن شما تداخل می کند یا خیر؟ اگر داروی مصرفی شما در تنظیم دمای بدنتان مداخله می کرد، باید فعالیت بدنی تان را در هوای گرم کاهش دهید و به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید
*باید از علائم خطر گرمازدگی آگاه باشید تا هنگام بروز این علائم ، اقدامات لازم را انجام دهید. به خاطر داشته باشید که این علائم می‌توانند به تدریج و طی چند روز یا اینکه به‌طور ناگهانی پس از یک فعالیت شدید بروز کنند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بروز گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر شما یا هر فرد دیگری علائم زیر را که مرتبط با گرمای هواست، از خود نشان دهد، فوراً باید به پزشک مراجعه کند:
احساس سرگیجه
خستگی بیش از حد
آشفتگی
درد شدید عضلات ، تب یا تهوع، تشنج یا بیهوش شدن
سیما مقدسیان،عضو هیئت علمی گروه داخلی جراحی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
نظرشما
آخرین اخبار