در این مقاله درباره علل، روشهای تشخیص و درمان و نحوه پیشگیری از خونریزی بعد از رابطه جنسی میگوییم.
شفا آنلاین>سلامت جنسی>بهتازگی دچار خونریزی بعد از رابطه جنسی شدهاید؟ احتمالا سریع حسابی سرانگشتی میکنید و متوجه میشوید هنوز زمان پریودتان نرسیده است و از خودتان میپرسید پس علت این خونریزی چیست؟ هرچند خونریزی پس از رابطه جنسی نگرانکننده است، اتفاق نسبتا رایجی است.
علل خونریزی بعد از رابطه جنسی
۱. سرویسیت یا التهاب دهانه رحم
یکی از رایجترین علل خونریزی بعد از سکس التهاب دهانه رحم است. این عارضه ممکن است ادامهدار و بیضرر یا ناشی از نوعی عفونت مقاربتی باشد و باعث خونریزی یا تغییر ترشحات واژن شود. علل احتمالی التهاب دهانه رحم عبارتاند از:
بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک و تریکومونیازیس؛
واژینوز باکتریایی یا عدمتعادل باکتریهای طبیعی واژن؛
تحریک شیمیایی واژن ناشی از حساسیت به کاندوم یا دوش واژینال.
۲. پولیپ رحم
دومین علت خونریزی بعد از رابطه جنسی، پولیپ رحم است. این پولیپها معمولا کوچکاند (حدود ۱ تا ۲ سانتیمتر) و تقریبا تمام پولیپهای دهانه رحم خوشخیم هستند. اگر علائم جزئی باشد، معمولا نیازی به درمان نیست و در صورتی که فرد دچار علائم شدیدتری شود، پزشک با برداشتن این پولیپها فرد را درمان میکند.
۳. آتروفی یا خشکی واژن
آتروفی که معمولا به آن خشکی واژن نیز میگویند، وضعیتی است که بهسبب کمبود استروژن، پوشش واژن خشکتر و نازکتر میشود. اگرچه آتروفی معمولا بعد از دوران یائسگی بروز میکند، زنان در هر سنی ممکن است دچار این عارضه شوند.
اگر آتروفی شدید باشد، اصطکاک حین رابطه جنسی ممکن است باعث خونریزی شود. استفاده از لوبریکانت یا ژل روانکننده واژن حین رابطه جنسی ممکن است مفید باشد، اما اگر مشکل کمبود استروژن باشد، پزشک ممکن است درمان جایگزینی هورمون را تجویز کند. خشکی ناشی از این موارد نیز منجر به خونریزی واژن میشود:
زایمان؛
شیردهی؛
یائسگی؛
سندروم شوگرن؛
درمان سرطان و اثر آن بر تخمدانها؛
مصرف برخی داروهای سرماخوردگی، آلرژی و ضداستروژن.
۴. افتادگی رحم
اگر رحم از موقعیت طبیعی خود خارج شود، ممکن است دهانه رحم و سایر بافتها در معرض دید قرار بگیرند. علائم این وضعیت درد لگن، درد شکم، کمردرد و درد حین رابطه جنسی است. اگر افتادگی رحم شدید باشد، ممکن است باعث خونریزی شود.
ممکن است پزشک برای افتادگی جزئی کاهش وزن یا تمرینات کگل را تجویز کند. در موارد شدیدتر، پزشک میتواند حلقهای را برای حمایت از بافت وارد کند یا برای ترمیم آن جراحی انجام دهد.
۵. سرطان دهانه رحم
حدود ۱۱درصد از افرادی که سرطان دهانه رحم دارند، دچار خونریزی پس از سکس میشوند. در واقع بیشتر اوقات این اولین علامت سرطان است. سرطان دهانه رحم در طول سالیان متمادی بسیار کند رشد میکند و قابلپیشگیری است.
اگر سرطان دهانه رحم در فرد تشخیص داده شود، سلولهای دهانه رحم او بررسی میشوند. اگر سلولها سرطانی باشند، انکولوژیست زنان احتمالا شیمیدرمانی، پرتودرمانی، جراحی یا ترکیبی از روشهای درمانی را بسته به شرایط فرد توصیه میکند.
۶. اکتروپیون دهانه رحم
اکتروپیون دهانه رحم یعنی سلولهای نرمی که داخل کانال دهانه رحم را پوشاندهاند به قسمت بیرونی دهانه رحم گسترش مییابند، طوری که انگار خودشان را بهسمت بیرون میچرخانند.
۷. اولین رابطه جنسی
اگر اولین باری است که رابطه جنسی برقرار میکنید، احتمالا این خونریزی ناشی از پارهشدن هایمن (پرده بکارت) است. نگران نباشید؛ خونریزی بعد از رابطه اول طبیعی است.
عوامل دیگر
سایر علل خونریزی واژینال پس از رابطه جنسی عبارتاند از:
اصطکاک حین رابطه جنسی؛
شروع یا اتمام قاعدگی؛
عفونت رحم یا واژن؛
زخمهای تناسلی ناشی از تبخال یا بیماریهای دیگر.
در حالی که بسیاری از این علل نیازی به درمان ندارند و بیضررند، گاهی اوقات خونریزی واژینال بعد از رابطه جنسی ممکن است نشانه مشکلی جدیتر باشد و نیاز به درمان داشته باشد.
تشخیص علت خونریزی بعد از رابطه جنسی
اولین اقدام پزشک برای تشخیص علت خونریزی احتمالا این خواهد بود که از فرد سؤالاتی بپرسد و بررسی کند آیا این عارضه علت مشخصی دارد یا خیر؛ مانند خونریزی ناگهانی پس از شروع مصرف قرص ضدبارداری.
پزشک درباره درد حین رابطه جنسی هم سؤال خواهد پرسید که بسته به زمان درد ممکن است نشانه خشکی یا عفونت باشد. سپس معاینه لگن را انجام میدهد و هر منبع خونریزی مانند پارگی واژن، نشانههای افتادگی اندام لگن، پولیپ یا التهاب دهانه رحم را بررسی میکند. ممکن است برای تشخیص دقیقتر این کارها را هم انجام دهد:
تجویز تست بارداری؛
معاینه دهانه رحم با ابزاری بهنام اسپکولوم؛
سونوگرافی ترانس واژینال؛
تست پاپاسمیر؛
تست بیماری یا عفونت مقاربتی؛
بررسی دقیق رحم، واژن و قسمتهای خارجی دستگاه تناسلی با کولپوسکوپی.
با تست پاپاسمیر پزشک میتواند هرگونه نشانهای از رشد غیرطبیعی پیشسرطانی یا سلولهای سرطانی دهانه رحم را شناسایی کند. همچنین از این آزمایش برای بررسی عفونتهای مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک استفاده میشود.
اگر تست پاپاسمیر مشکلی را در دهانه رحم نشان دهد، احتمالا کولپوسکوپی انجام خواهد شد. این آزمایش مانند پاپاسمیر است، اما کمی بیشتر طول میکشد. در این روش پزشک از دستگاه بزرگنمایی مخصوصی بهنام کولپوسکوپ برای مشاهده دقیق دهانه رحم استفاده میکند. اگر چیز مشکوکی ببیند، نمونه کوچکی از بافت را برای آزمایشهای بیشتر برمیدارد و به آزمایشگاه میفرستد.
اگر خونریزی بعد از رابطه جنسی دائمی باشد، پزشک کولپوسکوپی را توصیه میکند تا دهانه رحم را بهتر ببیند؛ حتی اگر نتیجه تست پاپاسمیر طبیعی باشد. در صورتی که فرد یائسه باشد، پزشک برای بررسی اندامهای لگن سونوگرافی ترانس واژینال انجام خواهد داد. همچنین ممکن است بیوپسی آندومتر را برای بررسی سلولهای غیرطبیعی در بافت آندومتر انجام دهد.
درمان خونریزی بعد از رابطه جنسی
از آنجایی که خونریزی بعد از رابطه جنسی هیچ علت مشخصی ندارد، درمان مشخصی هم ندارد. برخی از گزینههای درمانی این عارضه عبارتاند از:
برداشتن پولیپ؛
استروژندرمانی؛
تحویز دارو برای درمان عفونتهای مقاربتی؛
استفاده از روانکنندهها و مرطوبکنندههای واژن؛
درمان سرطان دهانه رحم (جراحی، شیمیدرمانی یا پرتودرمانی).
پیشگیری از خونریزی بعد از رابطه جنسی
برای کاهش احتمال خونریزی بعد از رابطه جنسی میتوانید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید، مانند:
قبل و حین رابطه جنسی از روانکننده استفاده کنید؛
پس از پایان قاعدگی برای رابطه جنسی کمی صبر کنید؛
قبل از دخول پیشنوازی بیشتری داشته باشید؛
از رابطه جنسی خشن پرهیز کنید؛
با مراجعه به پزشک عفونتهای دهانه رحم را درمان کنید.
خونریزی بعد از رابطه خطرناک است؟
اگر هر چند وقت یک بار بعد از رابطه خونریزی مختصری دارید، بهاحتمال زیاد همهچیز خوب است. همچنین اگر خونریزی درست قبل از شروع قاعدگی یا چند روز پس از اتمام آن اتفاق افتاد و دوباره تکرار نشد، باز هم نگرانکننده نیست. اگر بهتازگی معاینه لگن و پاپاسمیر انجام دادهاید و وضعیت سلامتی خود را بررسی کردهاید و همهچیز طبیعی بوده است هم نگران خونریزی بعد از رابطه نباشید.
در غیر این صورت اگر نگران ابتلا به عفونت یا هر مشکل دیگری هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تنها راه برای اطمینان از این موضوع مراجعه به پزشک برای معاینه فیزیکی است.
آیا خونریزی بعد از رابطه جنسی خودبهخود قطع میشود؟
ممکن است. در پژوهشی، بیش از نیمی از زنانی که بعد از رابطه جنسی دچار خونریزی شده بودند، گزارش کردند که در عرض ۲ سال این عارضه خودبهخود برطرف شده است.