عوامل بیماری‌زای جدیدی به شکل آمیزشی درآمده‌اند

شفا آنلاین>سلامت>بیش از ۳۰ باکتری، ویروس و انگل مختلف شناخته شده وجود دارند که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند، ازجمله آمیزش واژنی، مقعدی و دهانی. برخی از عفونت‌های آمیزشی همچنین می‌توانند از مادر به فرزند طی بارداری، زایمان و شیردهی منتقل شوند.
هشت عامل بیماری‌زا با بیشترین موارد عفونت‌های آمیزشی مرتبط هستند. از این میان، چهار مورد آنها در حال حاضر قابل‌درمان هستند، شامل بیماری‌های باکتریایی سیفلیس و سوزاک، عفونت با باکتری داخل سلولی کلامیدیا و عفونت با انگل داخل‌سلولی تریکوموناس.
چهار عفونت آمیزشی دیگر که از نوع ویروسی هستند، در حال حاضر غیرقابل‌درمان هستند: ویروس هپاتیت بی، ویروس سیمپلکس هرپس) اچ‌اس‌وی) یا تبخال تناسلی، اچ‌آی‌وی یا ویروس ایدز و ویروس پاپیلوم انسانی (اچ‌پی‌وی) عامل زگیل تناسلی.
به‌جز این هشت بیماری، شیوع نوظهور عوامل عفونی جدید (عفونت‌های آمیزشی غیرکلاسیک) در سال‌های اخیر رخ داده است که می‌توانند از طریق تماس جنسی منتقل شوند مانند ویروس آبله میمونی، باکتری‌های شیگلا سونئی و نایسریا مننژیتیدیس و مایکوپلاسما ژنیتالیوم ویروس‌های ابولا و زیکا.
از طرف دیگر شیوع دوباره عفونت‌های آمیزشی مورد غفلت گرفته‌ای مانند لنفوگرانولوما ونروم (ناشی از باکتری کلامیدیوفیلا پسیتاس) رخ داده است.
بالاخره اینکه افزایش شیوع گونه‌های مقاوم عفونت‌های آمیزشی معمول عمدتاً سوزاک مقاوم به درمان به طور فزاینده‌ای در همه کشورهای جهان مشاهده می‌شود.
گستره شیوع عفونت‌های آمیزشی
عفونت‌های آمیزشی تاثیر عمیقی بر سلامت جنسی و باروری در سراسر جهان دارند:
بیش از یک میلیون عفونت آمیزشی در هرروز در جهان رخ می‌دهد.
سازمان جهانی بهداشت در سال 2020 تخمین زد سالانه 374 میلیون عفونت جدید با یکی از این چهار عامل بیماری‌زا ایجاد می‌شود: کلامیدیا (129 میلیون)، سوزاک (82 میلیون)، سیفلیس (7.1 میلیون) و تریکومونازیس (156 میلیون).
تخمین زده می‌شود که در سال ۲۰۱۶ بیش از 490 میلیون نفر عفونت ویروس تبخال تناسلی یا اچ‌اس‌وی بوده‌اند.
تخمین زده می‌شود 300 میلیون زن دارای عفونت ویروس زگیل یا پاپیلوم انسانی یا اچ‌پی‌وی بوده‌اند که علت اصلی سرطان دهانه رحم و سرطان مقعد در مردان همجنس‌گرا هستند.
تخمین زده می‌شود 296 میلیون نفر در سراسر جهان با عفونت مزمن ویروس هپاتیت بی زندگی کنند.
پیامدهای درازمدت عفونت‌های آمیزشی
عفونت‌های آمیزشی می‌توانند عواقب جدی فراتر از تاثیر فوری خود عفونت داشته باشند:
عفونت اچ‌پی‌وی موجب سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌ها می‌شود.
تخمین زده می‌شود که ویروس هپاتیت بی در سال 2019 منجر به 820،000 مرگ، عمدتاً ناشی از سیروز و سرطان کبدی شده باشد.
عفونت‌های آمیزشی مانند سوزاک و کلامیدیا علل عمده التهاب لگنی و ناباروری در زنان هستند.
افزایش بیماری‌های آمیزشی و ظهور بیماری‌های جنسی نوظهور
قرن بیست و یکم شاهد بالا گرفتن دوباره شیوع جهانی عفونت‌های آمیزشی (STI (در سراسر جهان بوده است. میزان عفونت‌های سوزاک، سیفلیس و کلامیدیا از اواخر دهه ۱۹۹۰ به طور قابل توجهی در کشورهای با درآمد بالا افزایش یافته است و به خصوص این افزایش عفونت‌ها در میان مردانی که مردان دیگر رابطه جنسی دارند (افراد ام‌اس‌ام MSM) مشاهده می‌شود.
هم‌زمان با افزایش این بیماری‌های آمیزشی مستقر، شیوع نوظهور «عوامل بیماری‌زای غیر کلاسیک آمیزشی» رخ داده است که منجر به طیف گسترده‌ای از نشانگان‌های بالینی می‌شوند. این عوامل بیماری‌زا شامل عوامل بیماری‌زای روده‌ای (مانند باکتری شیگلا و ویروس هپاتیت آ)، عواملی که از طریق تماس نزدیک گسترش می‌یابند (مانند باکتری نایسریا مننژیتیدیس) و عوامل بیماری‌زایی که اخیراً مشخص شده است که می‌توانند از طریق تماس جنسی هم منتقل شوند (مانند ویروس زیکا) می‌شوند. علاوه بر این، افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی نگرانی در مورد گزینه‌های درمانی محدودتر برای عفونت‌های آمیزشی، به ویژه سوزاک و عفونت مایکوپلاسما ژنیتالیوم را تشدید کرده است.
عواملی که به انتقال پایدار عفونت‌های آمیزشی در جمعیت‌ها کمک می‌کنند چندگانه، پیچیده و مختص به زمینه هستند. به‌طورکلی عوامل موثر دراین‌باره شامل احتمال انتقال عوامل عفونی در هر رابطه جنسی، میزان تغییر شرکای جنسی و مدت واگیر بودن افراد است.
ازجمله عواملی که انتقال عفونت‌های آمیزشی را افزایش داده‌اند، ارتباطات بی‌سابقه بین افراد که سفرهای جهانی و شبکه‌های اجتماعی آنلاین آن را تسهیل کرده و افزایش استفاده از درمان پروفیلاکسی قبل از مواجهه جنسی (PrEp) بر ضد عفونت با اچ‌آی‌وی یا ویروس ایدزاست.
عوامل بیماری‌زای روده‌ای آمیزشی
باکتری شیگلا: انتقال جنسی گونه‌های شیگلا در دهه 1970 گزارش شد و با شیوع منظم شیگلا سونئی و فلکسنری در مراکز شهری در میان مردان دارای رابطه جنسی با مردان (ام‌اس‌ام) همراهی داشت.
علائم عفونت شیگلوز از اسهال خود‌محدودشونده تا اسهال خونی شدید و خونی متفاوت است. عوامل رفتاری مرتبط با عفونت آمیزشی شیگلا شامل نوع رفتارهای جنسی، «شیمسکس» (استفاده از مواد مخدر برای افزایش لذت جنسی)، آمیزش جنسی بدون کاندوم، بی‌بندوباری جنسی و داشتن شرکای متعدد، استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای یافتن شرکای جنسی است.
شیوع عفونت آمیزشی باکتری شیگلا همچنین با شیوع عفونت اچ‌آی‌وی همراهی نشان می‌دهد.
یکی از ویژگی‌های عمده عفونت آِمیزشی باکتری شیگلا ، مقاومت به چندین عامل ضد میکروبی است، به ویژه آزیترومایسین و سیپروفلوکساسین و گزارش‌هایی از شیوع عفونت شیگلای مقاوم به آنتی‌بیوتیک در میان مردان دارای رابطه جنسی با مردان در اروپا، آمریکای شمالی، استرالیا و آسیا منتشر شده است.
ویروس هپاتیت آ: ویروس هپاتیت آ موجب هپاتیت حاد خودمحدودشونده می‌شود که در کمتر از نیم درصد از عفونت‌ها به شکل بسیار شدید و حاد است. هپاتیت آ از طریق مدفوعی-خوراکی از طریق مصرف غذا یا آب آلوده یا با تماس مستقیم با فرد عفونی منتقل می‌شود. در کشورهایی که شیوع عفونت هپاتیت آ پایین است، مانند آمریکا، شیوع پایین عفونت در کودکی باعث می‌شود شمار زیادی از بزرگ‌سالان در برابر این ویروس ایمنی نداشته باشند و به همین علت احتمال شیوع‌های گسترده افزایش می‌یابد، ازجمله شیوع‌های گسترش یافته از طریق تماس جنسی در میان مردان دارای رابطه جنسی با مردان (ام‌اس‌ام) بررسی‌ها نقش سفرهای بین‌المللی را در تسهیل گسترش این عفونت نشان می‌دهد. هم‌زمانی عفونت اچ‌آی‌وی در میان ام‌اس‌ام‌های آلوده به هپاتیت آ شایع بوده است.
باکتری نیسریا مننژیتیدس (مننگوکوک)
باکتری نیسریا مننژیتیدیس در بینی و حلق حدود 10 درصد از افراد سالم رشد می‌کند و به میزان کمتر ممکن است در پوشش مخاطی اعضای دیگر مثل گردن رحم، پیشابراه و راست‌روده وجود داشته باشد. این عامل بیماری‌زا به طور فزاینده‌ای به عنوان یک عامل منتقل‌شونده از طریق رابطه جنسی شناخته شده است، و به دو شکل متمایز بالینی بروز می‌کند، یکی التهاب پیشابراه در مردان غیرهمجنسگرا و دیگر یک بیماری تهاجمی همراه با مننژیت (التهاب پرده‌های پوشاننده مغز) در مردانی که با مردان دیگر آمیزش جنسی دارند.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم
عفونت با باکتری مایکوپلاسما ژنیتالیوم گرچه در اغلب موارد بدون علامت است، اما می‌تواند علائمی شبیه به عفونت با کلامیدیا یا سوزاک داشته باشد و به صورت سوزش مداوم پیشابراه و گردن رحم بروز کند. ازآنجایی‌که این عفونت ممکن است زمینه‌ساز بیماری التهابی لگن در دستگاه تناسلی زنان شود با موارد ناباروری، سقط‌جنین خودبه‌خودی، تولد زودرس و حتی مرده‌زایی مربوط شده است. با اینکه استفاده از کاندوم به پیشگیری از ابتلا به این عفونت کمک می‌کند، اما پژوهشگران درباره مقاومت این باکتری با آنتی‌بیوتیک‌های آزیترومایسین و داکسی‌سایکلین هشدار می‌دهند. انجام آزمایش‌های تشخیصی بیشتر می‌تواند به پیشگیری از گسترش این عفونت کمک کند، اما روش‌های تشخیصی که بر اساس آزمایش ادرار و سوآب‌ گرفتن از گردن رحم یا واژن باشد، ندرتاً مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ویروس زیکا
ویروس زیکا (ZIKV) یک فلاوی‌ویروس است که توسط پشه‌های آئدس منتقل می‌شود و باعث ایجاد بیماری خودبه‌خود محدودشونده‌ای شبیه تب دنگی می‌شود که علائم آن شامل تب، بثورات پوستی، سردرد و درد مفاصل است. نگرانی اصلی در مورد عفونت زیکا اثر آن بر جنین در طول بارداری است که می‌تواند منجر به میکروسفالی (کوچک ماندن جمجمه) و سایر ناهنجاری‌های مغزی جنین شود.
اولین مورد فرضی انتقال جنسی ویروس زیکا در سال ۲۰۰۸ مربوط به مردی بود که از سنگال به آمریکا بازگشته بود و همسر او که هرگز به خارج از کشور سفر نکرده بود. هردوی آن‌ها عفونت حاد ویروس زیکا و شواهد سرولوژیکی از ویروس داشتند. ویروس زیکا در سال ۲۰۱۳ در منی و ادرار یک مرد از کشور تاهیتی که عفونت حاد زیکا داشت، تشخیص داده شد که نشان‌دهنده امکان بیولوژیکی انتقال جنسی است.
موارد بیشتری از انتقال جنسی ویروس زیکا گزارش شده است که بیشتر آنها شامل انتقال جنسی از مردان مبتلا به عفونت حاد زیکا به زنان از طریق آمیزش جنسی واژینال بوده است، که ویروس در ادرار یا منی تشخیص داده شده است.
ویروس ابولا
مواردی از انتقال جنسی ویروس ابولا از زمان شیوع گسترده ابولا که بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ در غرب آفریقا رخ داد، گزارش شده است. ویروس ابولا می‌تواند در منی بازماندگان مرد بیماری ابولا یافت شود، که اساس بیولوژیکی برای انتقال جنسی چندین ماه پس از بهبودی را فراهم می‌کند. در یک مطالعه آینده‌نگر که شامل بازماندگان مرد بیماری ابولا بود که تحت آزمایشهای مکرر «واکنش زنجیره‌ای پلیمراز معکوس» (RT-PCR) منی برای ویروس ابولا قرار گرفتند، میانه مدت زمان تشخیص آر‌ان‌ای ویروس در منی مردان ۱۵۸ روز پس از شروع بیماری ابولا بود.
پیشگیری پس از رابطه جنسی بدون حفاظت
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) پیشنهاد کرده است که برای کاهش شیوع برخی از عفونت‌های آمیزشی ازجمله کلامیدیا، سوزاک و سیفلیس از روش «پروفیلاکسی پس از رابطه جنسی با داکسی‌سایکلین» یا «داکسی-پپ» (DOXY-PEP) استفاده شود. این درمان معمولاً برای افرادی تجویز می‌شود که با فردی که مبتلا یا مشکوک به ابتلا به بیماری مقاربتی است، رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم داشته‌اند. داکسی-پپ معمولاً به صورت مصرف تک دوز 200 میلی‌گرمی آنتی‌بیوتیک داکسی‌سایکلین ظرف ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی بدون حفاظت تجویز می‌شود. با این حال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که داکسی‌سایکلین می‌تواند تا ۷روز پس از تماس جنسی نیز موثر باشد. داکسی-پپ به‌طورکلی ایمن و موثر در نظر گرفته می‌شود، اما ممکن است باعث بروز برخی عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و حساسیت به نور خورشید شود. افرادی که در حال مصرف داکسی‌سایکلین هستند باید از مصرف الکل و دخانیات نیز خودداری کنند زیرا این مواد می‌توانند خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهند. توجه داشته باشید که درباره استفاده از داکسی‌سایکلین به این منظور با پزشکتان مشورت کنید. همچنین باید دانست که داکسی-پپ جایگزین روش‌های ایمن آمیزش مانند استفاده از کاندوم نیست و نباید به طور مرتب برای پیشگیری از بیماری‌های آمیزشی به کار رود. از طرف دیگر داکسی‌سایکلین بر همه عفونت‌های آمیزشی ازجمله اچ‌آی‌وی موثر نیست. اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از مصرف داکسی‌سایکلین با پزشکتان مشورت کنید./هفته نامه سلامت