به گزارش شفاآنلاین، ناخدا یکم دکتر شهرام اولیائی در حاشیه ضیافت افطار موسسه خیریه حمایت از بیماران سرطانی اظهارداشت: با ترسیم چشمانداز مشخص برای کنترل و پیشگیری از انواع سرطانها در راستای سیاستهای کلی سلامت و تدوین و اجرای برنامههای استراتژیک و راهبردهای اجرایی بین بخشی و فرابخشی و با عزمی ملی، میتوان بطور چشمگیر در یک بازهي زمانی 10 ساله از شیوع آن کاست.
وي ادامه داد: در این راستا ميتوان به تجربهي موفق برخی کشورها که گامهای اصولی در این جهت برداشتند و سبب کاهش شیوع سرطان، بهرهوری و کاهش هزینههای سربار درمانی و نگهداشت سرمایههای انسانی بعنوان ستون اصلی توسعه پایدار شدند استناد و مطالعه كرد.
مدیر گروه طب دریایی و هایپربار دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی آجا و نیروی دریایی راهبردی افزود: با تغییر الگوی زندگی و کنترل آلودگی هوا، مبارزه با استعمال دخانیات اعم از سیگار، قلیان و ... و نيز افزایش سرانهي مصرف آبزیان، ماهی و تغذیهی مناسب خصوصاً با استفاده از غذاهای سالم در رژیم غذایی و البته توسعهي فرهنگ ورزش همگانی، میتوان به كاهش شیوع سرطانها اميدوار بود.
اوليائي با اشاره به کاربردهای روزافزون پزشکی هایپربار در درمان بیماریهای مختلف گفت: درمان بیماریهای عفونی مقاوم به درمان نظیر زخمهای عارضهدار، زخم پای دیابتیک که در نتیجه عدم درمان به موقع، به قطع عضو منجر میشود یا استئومیلیتهای مقاوم به درمان(عفونتهای استخوانی)، سوختگیهای شدید، اعمال جراحی زیبایی برای ترمیم سریع و بیعارضهی محل برشهای ناشی از جراحی و بازتوانی سریع ورزشکاران پس از جراحتهای ورزشی و ترمیم سریع و بهبود محل جراحی برای بازگشت به موقع آنها به میدانها و مسابقات ورزشی با استفاده از اکسیژن هایپربار و درمان حیات بخش مسمومیتهای ناشی از منوکسیدکربن که در فصل زمستان جان بسیاری را میگیرد، با استفاده از اکسیژن هایپربار، مورد تأئید سازمان غذا و داروی ایالات متحده FDA ، قابل درمان است .
وی با اشاره به تحقیقات و دستآوردهای جدید در زمینهي درمان برخی سرطانها به كمك اکسیژن هایپرباریک افزود: بافت سرطانی، از نظر میزان اکسیژن، بافت فقیری است و همین هایپوکسیک بودن(کم اکسیژن بودن) آن باعث افزایش عمر سلول سرطانی، مقاوم شدن آن برای رشد در شرایط سخت، افزایش آنژیوژنزیس(افزايش توليد رگ)، افزایش متابولیسم گلیکولایتیک(متابولیسم بیهوازی با محصول لاکتات) و تسریع روند متاستاز يا گسترش و انتقال سلولهای سرطانی به دیگر بافتهای بدن میشود.
مدیر گروه طب دریایی و هایپربار دانشکدهي پزشکی دانشگاه علوم پزشکی آجا و نیروی دریایی راهبردی گفت: یکی از ویژگیهای سلولهای سرطانی شاخص میرایی كم و يا تمایل سلول سرطاني به زنده ماندن يا اندکس(شاخص) آپوپتوزیس پائین آنهاست.
اوليائي افزود: اين در حالي است كه در سلولهای طبیعی مرحلهی تولد، رشد، بلوغ، پیری و مرگ وجود دارد اما سلولهای سرطانی تمایلی به مرگ ندارند پس شاخص آپوپتوزیس یا میرایی سلول آنها پایین است از همینرو سلولهای سرطانی به سرعت رشد و تکثیر مییابند و سبب اختلال فعالیت بافتها، ارگانها و بالاخره مرگ بیمار میشوند.
وي رفتار دوگانهی سلولهای غیرسرطانی و سرطانی در برابر افزایش اکسیژن بافتی را از جالبترین پدیدههای بیولوژیکی دانست و گفت: تحقیقات جدید در مدلهای حیوانی و انسانی و در محیطهای آزمایشگاهی و داخل بدن، حاکی از تأثیر متفاوت اکسیژن هایپربار در بافتهای دچار جراحت ناشی از زخم یا سوختگی و بافتهای سرطانی است بصورتیکه در بافتهای دچار زخم و سوختگی، افزایش اکسیژن بافتی باعث ترمیم سریعتر زخم، جراحت و سوختگی و حتی نجات سلول و بافت از مرگ میشود(تکثیر و افزایش عمر سلولها) حال آنکه با افزایش اکسیژن در برخی بافتهای سرطانی بهوسیلهي اکسیژن هایپرباریک با افزایش اندکس(شاخص) آپوپتوزیس، مرگ سلولهای سرطانی تسریع میشود و این به معنای کنترل و کندی رشد و تکثیر سلولهای سرطانی در برخی کانسرها(سرطانها) نظیر گلیومای مغزی (نوعی تومور مغزی) و لوکمیا(سرطان خون) و کانسر پستان در مدلهای حیوانی است.
مدیر گروه طب دریایی و هایپربار دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی آجا و نیروی دریایی راهبردی افزود: اکسیژن هایپربار با افزایش اکسیژن بافتی در سلولهای غیر سرطانی اثر توليد رگ یا آنژیوژنز را تشدید و بر عکس در بافت سرطانی تضعیف میکند.
اوليائي ادامه داد: تاکنون هیچ مطالعهای مبنی بر اثرات مضر اکسیژن هایپرباریک بر روند بیماری سرطان منتشر نشده است. در مطالعات پيشين و اخیر هم هیچ شواهدی مبنی بر تأثیر اکسیژن هایپربار بر افزایش رشد تومور و یا افزایش تکثیر سلول سرطانی و متاستاز گزارش نشده است اما در مقابل مطالعات متعدد و تحقیقات جدید بر کاهش تکثیر و رشد تودهي سرطانی و افزایش اندکس یا شاخص آپوپتوزیس (تمایل به مرگ سلول) و کاهش آنزیوژنز(توليد رگ) و کاهش احتمال متاستاز(گسترش سلولهای سرطانی و دست اندازی به بافتهای سالم بدن) در برخی سرطانها با استفاده از اکسیژن هایپربار که همگی از عوامل مهم کنترل و بهبود سرطان هستند، تأکید دارند.
وي يادآور شد: نکتهي جالب دیگر اثر همافزایی درمان رادیوتراپی و شیمی درمانی به همراه اکسیژن هایپربار در برخی سرطانهاست . نتایج تحقیقات جدید نشان داده است در برخی سرطانها بلافاصله پس از هایپرباریک اکسیژنتراپی تأثیر شیمی درمانی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. در برخی مطالعات اکسیژن هایپرباریک جذب داروی شیمی درمانی مانند 5-FU را افزایش داده است، همچنین اکسیژن هایپربار زمان استقرار بیولوژیک داروی «کربوپلاتین» را در بیمار با تومور گلیوما(نوعی تومور مغزی) طولانیتر ميكند و یا در استئوسارکوما(نوعی سرطان استخوانی) تأثیر «کربوپلاتین» را افزایش ميدهد.
مدیر بخش تحقیقات طب زیرسطحی غواصی و هایپربار پژوهشکده و مرکز تحقیقات طب دریا ، سطحی زیرسطحی و هایپربار نیروی دریایی راهبردی با بیان اینکه اکسیژن هایپربار دو کاربرد مجزا در رادیوتراپی بیماران سرطانی دارد، یادآور شد: درمان عوارض ناشی از رادیاسیون(اشعه درمانی)، در بیماران سرطانی یکی از این کاربردهاست که مورد تأئید FDA یا سازمان غذا و داروی ایالات متحده است.
اوليائي در خصوص کاربرد دوم اکسیژن هایپربار و رادیوتراپی افزود: افزایش تأثیر رادیوتراپی، در صورتی که بلافاصله پیش از انجام رادیوتراپی از اکسیژن هایپربار ، خصوصاً در برخی سرطانها مانند تومورهای سرو گردن استفاده شود، موجب افزایش حساسیت به رادیوتراپی میشود. به این ترتیب میتوان از دوز، شدت و مدت تابش برای کنترل و کاهش عوارض نیز کاست.
وي گفت: تأثیر اکسیژن هایپربار در درمان تیپها و سابتایپهای مختلف سلولهای سرطانی و انواع کانسرها(سرطانها) متفاوت است، طوریکه در مطالعات حیوانی تأثیر آن در درمان کانسر سرویکس و مثانه تاکنون مشخص نشده است اما اکسیژن هایپربار در کانسر پستان، که از شایعترین سرطانهای زنان و دربرگیرندهی 22.8 درصد کانسرهای شایع در زنان جهان است، اثرات درمانی مطلوبی دارد و به تنهایی در مدلهای مطالعات آزمایشگاهی اثرات پرقدرتی برای جلوگیری از تکثیر سلولهای سرطانی از خود نشان داده است.
مدیر بخش تحقیقات طب زیرسطحی غواصی و هایپربار پژوهشکده و مرکز تحقیقات طب دریا، سطحی زیرسطحی و هایپربار نیروی دریایی راهبردی یادآور شد: در کانسر پروستات که دومین کانسر(سرطان) شایع در مردان جهان با 13.6درصد شیوع و فراوانی است، استفاده از اکسیژن هایپربار، باعث کاهش سرعت رشد تومور و افزایش حساسیت به داروهای ضد سرطان مانند «تاکسول» و «دوکسوروبایسین» در تجربهي آزمایشگاهی محیط خارج از بدن شده است.
اوليائي خاطرنشان کرد: روزنههای امیدبخشی در درمان برخی سرطانها و کنترل سلولهای سرطانی با استفاده از اکسیژن هایپربار به روی بیماران سرطانی گشوده شده است که به مرور افق دید پزشکان را به این روش درمانی غیرتهاجمی، بیخطر و بیعارضه و مفید، روشنتر میکند و میتوان به بیماران سرطانی این اطمینان را داد که پژوهشگران در پژوهشکده و مرکز تحقیقات طب دریا ، سطحی، زیرسطحی و هایپربار نیروی دریایی راهبردی در جهت رسیدن به این افق روشن تلاش میکنند و از هیچ کوششی برای کاهش آلام بیماران فروگذاري نمیکنند.
مهر