دیسپارونی چیست؟ علل ، علایم و درمان دیسپارونیا

به گزارش شفاآنلاین:بیماری دیسپارونی یا دیسپارونیا ( به انگلیسی : Dyspareunia ) به معنی درد آمیزش یا رابطه جنسی دردناک است. دیسپارونی یا رابطه جنسی خطرناک زمانی اتفاق می افتد که زن از نظر روانی یا جسمی آمادگی دخول را نداشته باشد مثلا به صورت غیر ارادی عضلات وازن منقبض شده و دخول برایش دردناک شود.

دیسپارونیا یک اصطلاح پزشکی است که برای درد در طول رابطه جنسی یا دخول دردناک یا احساس درد قبل و بعد از دخول استفاده میشود. 

دیسپارونی یا دخول خطرناک

برخی از زنان در برهه ای از زندگیشان دچار دیسپارونی یا دخول خطرناک و دردناک میشوند. احتمال بروز دیسپارونی یا مقاربت دردناک در مردان هم وجود دارد ولی اغلب در زنان دیده میشود و در موارد شدید که زن مورد تجاوز قرار بگیرد یا از طرف شوهر به زور مجبور به تن دادن به دخول شود میتواند منجر به پارگی دیواره واژن و خونریزی نسبتا زیاد شود و به همین منظور خطرناک شناخته میشود.

یکی از دلایل دیسپارونی معمولا اسپاسم عضلات واژن است که منجر به درد هنگام دخول خواهد شد ، این درد  ممکن است در ابتدای ورود آلت به واژن یا در طول دخول ایجاد شود . 

انواع دیسپارونی میتواند به دلایل جسمی مثل عفونت ، بیماری جنسی یا عدم تحریک مناسب  روحی و روانی یا حساسیت به برخی وسایل استفاده شده در رابطه جنسی ایجاد شود.

برای درمان انواع دیسپارونی باید در ابتدا دلایل دیسپارونی را پیدا کنید و مشکل را با روان درمانی یا تمرینات فیزیکی و درمان دارویی به صورت ریشه ای حل کنید. 

علایم دیسپارونی 

علایم دیسپارونی معمولا به صورت درد مداوم در رابطه جنسی در واژن یا ناحیه تناسلی یا حفره لگنی می شود. 

بیماری دیسپارونی میتواند همراه با درد یا سوزش شدید هنگام دخول باشد یا این که زن بعد از رابطه جنسی دچار درد غیر قابل تحمل شود.

علل و دلایل دیسپارونی 

بیماری دیسپارونی می تواند به دلایل زیر رخ دهد :

تحریک جنسی کم یا عدم تحریک جنسی و خیس نشده واژن به اندازه کافی

حساسیت به کاندوم یا لوبریکانت و سایر وسایلی که وارد واژن میشوند 

عفونت : یکی از مهم ترین دلایل دیسپارونی وجود عفونت در واژن است که میتواند عفونت مخمری باشد یا بیماری مقاربتی از جمله سوزاک ، کلامیدیا یا تبخال تناسلی . 

یائسگی : تغییرات هورمونی در یائسگی و کاهش هورمون های جنسی میتواند منجر به خشکی و نازک شدن دیواره واژن و احساس سوزش هنگام دخول شود.

واژینیسموس : در این بیماری عضلات واژن به صورت غیر ارادی منقبض میشود و در صورتی که بخواهید به زور دخول را انجام دهید میتواند منجر به پارگی دیواره واژن و درد شدید  و خونریزی نسبتا شدید شود. واژینیسموس میتواند به دلایل فرهنگی و زشت و حیوانی دانستن رابطه جنسی ، عدم آشنایی صحیح با اندام مردانه یا تجربه تلخ تجاوز یا دیدن رابطه جنسی بزرگتر ها در گذشته ایجاد شود. 

مشکلات روانی : افسردگی ، نگرانی در باره ظاهر ، اضطراب ، ترس از صمیمیمت جسمی ، عجله داشتن یا درگیری های فکری و سایر مشکلات میتواند تحریک پذیری زن را کاهش دهد در نتیجه روان کننده کافی توسط دیواره واژن ترشح نشده و دخول را دردناک کند. 

استرس : پاسخ عضلات بدن به استرس انقباض است و هنگام رابطه جنسی در صورتی که دچار استرس شوید این انقباض در عضلات واژن ایجاد میشود که دخول را مشکل کرده در نتیجه نزدیکی دردناکی را تجربه خواهید کرد .

بیماری دیسپارونیا و درد در حفره لگن : در صورتی که درد شما حالت منتشر در حفره لگنی داشته باشد میتوند به دلیل وجود بیماری التهاب لگن ، یبوست ، سندرم روده تحریک پذیر ، آندومتریوز یا وجود فیبروم  در نزدیکی واژن یا دهانه رحم باشد. 

دیسپارونی در مردان

احساس درد در ناحیه تناسلی مردان هنگام رابطه جنسی یا بعد از رابطه جنسی میتواند به دلایل زیر باشد :

وجود عفوت مخمری ، برفک و تبخال تناسلی

التهاب غده پروستات 

درد و تورم بیضه همزمان با تحریک جنسی

بیماری جنسی کلامیدیا

عوارض دیسپارونی

معمولا کسی تا قبل از ازدواج متوجه ابتلایش به بیماری دیسپارونی نمیشود و در صورت عدم اطلاع بعد از ازدواج هم متوجه مشکلش نخواهد شد و دچار ترس شدید از رابطه جنسی یا انقباض غیرارادی عضلات میشود . 

افراد مبتلا به دیسپارونی واقعا نمیتوانند رابطه جنسی برقرار کنند و در صورتی که مجبور به این کار شوند درد خیلی زیادی را متحمل خواهند شد. 

در صورتی که برای درمان دیسپارونی اقدام نکنید ممکن است با گذشت زمان دچار عفونت یا کیست و آندومتریوز شوید. 

دیسپارونی از نظر روحی می تواند رابطه بین زوجین را دچار مشکل کنید و همسر شما علاوه بر این که اعتمادش را از دست خواهد داد میل و رغبتش نسبت به فرد مقابل کاهش پیدا میکند . 

معمولا خانم ها به  دلیل شرم و  حیایی که دارند در مورد مطرح کردن مشکلات جنسی با شوهرشان بسیار محافظه کار عمل میکنند و تصور میکنند در صورت ابراز مشکلاتشان ممکن است قضاوت بدی در موردشان بنمایند و بدون هیچ حرفی فقط روز به روز رابطه جنسی برایشان سخت تر شده و نسبت به شوهرشان سردتر میشوند. 

تشخیص دیسپارونی

دیسپارونی با معاینه لگن و واژن قابل تشخیص است ، پزشک ناحیه تناسلی و لگن را به صورت بیرونی و داخلی برای مشاهده علایم زیر معاینه میکند :

خشکی

عفونت و التهاب

مشکل آناتومی

جای زخم یا زگیل تناسلی

آندومتریوز و توده های غیر عادی

حساسیت به مواد مختلف

پزشک برای معاینه داخل واژن از دستگاه مخصوص اسپکولوم استفاده میکند همچنین میتواند با استفاده از یک سواب و ایجاد فشار کم در نقاط مختلف واژن ، محل دقیق درد و عفونت احتمالی را پیدا کند. 

بعد از معاینات فیزیکی اولیه در صورت لزوم پزشک میتواند برای تشخیص دقیق تر از موارد زیر استفاده کند :

- سونوگرافی لگن

- آزمایش وجود عفونت مخمری یا باکتریایی

- آزمایش ادرار

- آزمایش آلرژی در ناحیه تناسلی

- مشاوره برای پیدا کردن مشکلات روحی یا عاطفی

پیشگیری از دیسپارونی

در مواردی که دیسپارونی به دلیل کمبود استروژن و ترشحات واژن ایجاد شده باشد بهترین کار اصلاح سبک تغذیه و مصرف گیاهانی است که حاوی فیتواستروژن هستند مانند سویا. 

ترک مصرف الکل و سیگار ، افزایش استفاده از میوه ها و سبزیجات و غذاهای تازه و کاهش مصرف قند و کربوهیدرات های تصفیه شده میتواند هورمون های بدن را متعادل کند. 

انجام ورزش های روزانه به خصوص یوگا برای کنترل شما بر عضلات و کاهش اسپاسم های عضلانی ناخواسته بسیار موثر است.

رعایت بهداشت فردی برای پیشگیری از ایجاد عفونت در دستگاه تناسلی و ادراری مثلا تعویض لباس زیر بعد از هر جلسه ورزشی و اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ.

استفاده از لباس زیر نخی

شستشوی آلت تناسلی هر دو طرف قبل از رابطه جنسی به خصوص اگر قبل از آن دچار تعریق زیاد شده  باشید.

بعد از هر رابطه جنسی بهتر است ادرار کنید تا باکتریهای احتمالی که ممکن است از مقعد به سمت واژن آمده باشند ، شسته شوند.

برای پیشگیری از بیماری های جنسی سعی کنید یک شریک جنسی مطمئن و متعهد داشته باشید و در صورت نیاز از کاندوم استفاده کنید تا از انتقال بیماری های مقاربتی پیشگیری کنید.

اگر دچار خشکی واژن شده اید حتما از لوبریکانت استفاده کنید.

اگر دچار آندومتریو شده اید از دخول عمیق اجتناب کنید. بهترین زمان برای داشتن رابطه جنسی در این مورد دو هفته اول بعد از قاعدگی است که هنوز تخمک گذاری نکرده اید. 

راههای درمان دیسپارونی

در گذشته تصور بر این بود که دیسپارونی به دلیل مشکل روانی ایجاد میشود ولی امروزه متخصصان میدانند که علت این بیمای چند جانبه و فراگیر است و بنابراین درمان دیسپارونی با توجه به علت زمینه ای بیماری انجام میشود. 

به علاوه باید با همکاری همسرتان پوزیشن هایی که برای کمتر شدن درد به شما کمک میکند را پیدا کنید و تا از آمادگی کامل واژن مطمئن نشده اید وارد مرحله دخول نشوید و سعی کنید ورود آلت تناسلی به واژن و حرکتش را به آرامی انجام دهید و در صورت احساس درد کمی مکث نموده و دوباره به آرامی ادامه دهید تا درد به حداقل برسد. 

از روش های زیر برای درمان دیسپارونی میتوانید استفاده کند:

تغییر پوزیشن : ممکن است پوزیشن خاصی باعث ایجاد درد در شما شود بنابراین سایر وضعیت ها را امتحان کنید تا شرایطی که در آن راحت تر هستید را پیدا کنید. میتوانید از پوزیشن های زن در رو استفاده کنید تا سرعت و مقدار دخول در اختیار خودتان باشد و احساس راحتی بیشتری داشته باشید.

در صورتی که فکر میکنید با کاهش شدت و سرعت دخول درد شما کاهش پیدا میکند یا از بین میرود حتما در این مورد به همسر خود اطلاع دهید.

پیش نوازی : پیش نوازی میتواند به تحریک شدن بیشتر و ترشح بیشتر روان کننده در واژن کمک کند بنابراین تا زمانی که آمادگی ندارید و قسمت بیرونی دستگاه تناسلی کاملا خیس نشده به پیش نوازی ادامه دهید.

استفاده از لوبریکانت : در صورتی که پیش نوازی تاثیری برایتان ندارد حتما از لوبریکانت استفاده کنید تا دخول راحت تری داشته باشید.

درمان استروژن : در سن یائسگی ، دیسپارونیا به دلیل کاهش استروژن و آتروفی واژن ایجاد میشود که در این صورت باید از درمان موضعی استروژن داخل واژن و با مشورت پزشک استفاده کنید. احتمال این که مشکل شما با کرم ها و شیاف واژن ، حل شود بسیار زیاد است.

حرکات تمرینی : شما میتوانید از ورزش کگل یا ورزش های تجویز شده توسط پزشک برای کنترل ارادی بر عضلات واژن خود استفاده کنید.

مشاوره و روان درمانی : در صورتی که مشکل شما در اثر تفکرات اشتباه ، عدم رابطه عاطفی مناسب با یکدیگر ، ناراحتی و ترومای روحی ایجاد شده باشد میتوانید با کمک جلسات مشاوره ای، این مشکل را به مرور زمان رفع کنید.