از کار افتادگی زودرس تخمدان‌ها (یائسگی زودهنگام) به از دست رفتن کارکرد تخمدان‌ها پیش از ۴۰ سالگی گفته میشود. در این حالت، دوره ماهانه متوقف میشود و مقدار هورمون استروژن کاهش و مقدار هورمون تحریک‌کننده فولیکول‌ها افزایش می‌یابد
شفاآنلاین>سلامت جنسی> یائسگی یکی از مراحل طبیعی زندگی زنان است. معنای واژه یائسگی در زبان انگلیسی خبر از قطع یک مرحله کلافه کننده در زندگی می‌دهد. واژه یائسگی از ترکیب دو واژه (قاعدگی) و (بند آمدن و قطع شدن) شکل گرفته است. این معنی نشان از ورود زن به یک مرحله جدید دارد و به خودی خود فاقد جنبه توصیفی مشخص برای حالتی است که زن به خود می‌گیرد یا باید بگیرد اما اگر این دوره زودتر از زمان مشخص شده اتفاق بیفتد می تواند در کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد لذا با توجه به اهمیت موضوع در این‌باره با دکتر سیمین ظفردوست، متخصص زنان ، زایمان و نازایی گفت وگو کرده ایم.
وی در این‌باره می‌گوید: از کار افتادگی زودرس تخمدان‌ها (یائسگی زودهنگام) به از دست رفتن کارکرد تخمدان‌ها پیش از ۴۰ سالگی گفته میشود. در این حالت، دوره ماهانه متوقف میشود و مقدار هورمون استروژن کاهش و مقدار هورمون تحریک‌کننده فولیکول‌ها افزایش می‌یابد. یک الی چهار درصد از جمعیت زنان به بیماری یائسگی زودهنگام دچار می‌شوند و نازایی از پی‌آمدهای آن است.
دکتر ظفردوست خاطرنشان کرد : به طور کلی دخترها
با تخمدان‌هایی به دنیا می‌آیند که مقدار کافی از تخمک‌ها‌ی نارس را در خود دارند. از زمان بلوغ تا ۵۰ سالگی هر ماه یک تخمک از یکی از تخمدان‌ها آزاد میشود تا این که اندوخته تخمک‌ها به پایان می‌رسد و یائسگی رخ می‌دهد.
این متخصص زنان ، زایمان و نازایی اظهار داشت : در دختران و زنان جوانی که به بیماری از کارافتادگی پیش‌رس تخمدان‌ها دچار شده‌اند، تخمک‌ها به روزگار جوانی از دست می‌روند یا دچار نارسایی می‌شوند. در نتیجه، بیمار جوان دچار یائسگی زودهنگام میشود. این یائسگی زودهنگام، به طور معمول در۴۰ سالگی رخ می‌دهد، اما ممکن است حتی به روزگار نوجوانی نیز خود رانشان دهد.
وی در پاسخ به این پرسش که "نشانه‌های یائسگی چیست"، عنوان کرد : زنان مبتلا به یائسگی زودهنگام دوره ماهانه خود را ازدست می‌دهند. گاهی ممکن است دوره‌‌ماهانه آن‌ها برای چند هفته عادی باشد اما چند ماه دیگر از بین برود. این زنان ممکن است دچار گرگرفتگی و عرق شبانه شوند. همچنین، ممکن است قاعدگی و گرگرفتگی با هم وجود داشته باشد. نشانه‌های دیگر عبارتند از: بی‌خوابی، بی‌حوصلگی، خستگی، میل جنسی پایین و نارسایی درمهار ادرار.
دکتر ظفردوست ،عوامل پدیدآورنده یائسگی را اینگونه تشریح کرد: در بسیاری از موارد عوامل پدیدآورنده این بیماری روشن نیست. اما در برخی از زنان می‌توان به علت پدیدآورنده پی برد. برخی از آن‌ها عبارتند از کروموزومی-ژنتیکی ، آنزیمی-متابولیک ، انجام شیمی‌درمانی وپرتوردرمانی ، برداشتن تخمدان‌ها با جراحی، عفونت ویروسی.
این متخصص افزود : ترشح غیرعادی یا کارکرد نادرست گنادوتروپین‌ها (FSH و LH) و بروز بیماری‌های خودایمنی مانند نارسایی تیرویید، کم‌کاری پاراتیرویید، آرتریت رماتیسمی، دیابت، کم‌خونی کشنده، نارسایی غده‌های فوق‌کلیه، کاهش بیش از اندازه ترومبوسیت‌ها، برص، لوپوس نیز از جمله عوامل پدیدآورنده یائسگی هستند .
وی توضیح داد : اگر چرخه ماهانه دختر یا زن جوانی متوقف شود یا گرگرفتگی شدید داشته باشد، باید سریع به پزشک مراجعه کند زیرا از کارافتادگی پیش‌رس تخمدان‌ها یک نارسایی هورمونی است و ممکن است پیامدهای ناگواری برای سلامتی داشته باشد. او باید پزشک خود را از وضعیت چرخه ماهانه، نشانه‌هایی مانند گرگرفتگی و اینکه آیا جراحی تخمدان، پرتودرمانی یا شیمی درمانی داشته یا نه، آگاه سازد.
دکتر ظفردوست ادامه داد :پزشک از او درباره پیشینه خانوادگی، نارسایی هورمونی وعفونت ناحیه لگن می‌پرسد و او باید درست و روشن به این پرسش‌ها پاسخ دهد. سپس از او می‌خواهد دو بار آزمون هورمون FSH با فاصله یک ماه از هم انجام دهد. اندازه‌گیری مقدار این هورمون در خون روشن می‌کند که آیا تخمدان‌ها درست کار می‌کنند یا خیر. به طور کلی مقدار عادی آن بین ۱۰ تا ۱۵ و در زنان بیمار بالای ۴۰( به واحد mlU/ml) است.
این متخصص زنان ، زایمان و نازایی در پاسخ به این پرسش که یائسگی چه پیامدهایی دارد ، مطرح کرد : از کارافتادن سریع تخمدان‌ها خطر پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. این بیماری گاهی با نارسایی‌های خودایمنی ( مانند نارسایی تیرویید، دیابت یا نارسایی غده‌های فوق کلیه) نیز مرتبط میشود و ممکن است بیمار به درمان‌های دیگری هم نیاز داشته باشد.
وی اضافه کرد :به دلیل اینکه در این بیماری تخمک‌ها از دست می‌روند، نازایی پیامد اصلی این بیماری است و برخی از زنان حتی پیش از آن که برای بچه‌دار شدن تصمیم بگیرند، ممکن است برای همیشه این توانایی را از دست بدهند. فقط ۶ تا ۸ درصد زنان مبتلا به یائسگی زودهنگام، باردار می‌شوند و هیچ راهی برای تشخیص این دسته از زنان وجود ندارد.
دکتر ظفردوست توضیح داد: به طور کلی مشکل یائسگی را با هورمون درمان می‌کنند. هورمون‌درمانی با مقداری بیش از آن چه که برای زنان یائسه تجویز می شود، انجام می‌گیرد. درمان با مقدار پایین آغاز میشود و مقدار هورمون به تدریج افزایش می یابد. به طور معمول هورمون استروژن و پروژسترون و گاهی تستوسترون به کار می‌رود.
این متخصص زنان ، زایمان و نازایی در پایان گفت : برای درمان یائسگی زودرس گاهی قرص‌های ضدبارداری بر هورمون‌درمانی ترجیح داده می شود. برنامه غذایی مناسب، ورزش منظم نیز سودمند است. تا کنون برای درمان نازایی این زنان راهی وجود ندارد و فقط می‌توان از تخمک زن‌های دیگر بهره برد.
افزایش ریسک بیماری قلبی در زنان بعد از یائسگی
طبق گزارش محققان، به گفته محققان، گُرگرفتگی و تعریق شبانه تنها عوارض ناشی از ورود به دوره یائسگی نیست. بلکه نوسان در هورمون ها منجر به بروزر مشکلات قلبی در این دوره زمانی می شود.به گزارش مهر، «سمر الخوداری»، سرپرست تیم تحقیق در این باره می گوید: «این مرحله از زندگی یک زن، زمان تسریع بروز مشکلات قلب و عروقی از جهاتی نظیر تغییر در چربی ها، چربی بدن، سندرم متابولیک و سلامت عروق است.»وی در ادامه می افزاید: «این تغییرات به طور قابل توجهی احتمال بیماری قلبی را در مراحل بعدی زندگی افزایش می دهد و به همین دلیل است که زنان و پزشکان شان، باید دوره یائسگی را زمان مهمی برای مداخله بدانند، نه اینکه منتظر بمانند تا سن زنان بالاتر رود و بیماری را تجربه کنند.»محققان معتقدند توجه به این تغییر روند در زندگی زنان بسیار مهم است چراکه بیماری قلبی علت اصلی مرگ در زنان است و فقط ۵۶ درصد زنان از این حقیقت آگاه هستند.به گفته محققان، پزشکان باید مرحله یائسگی را بعنوان یک عامل خطر مشابه کلسترول بالا و فشار خون بالا در نظر بگیرند.در این مدت، هورمون ها بسیار در حال نوسان هستند. یکی از اصلی ترین هورمون ها استروژن است. تصور می شود این هورمون مهم ترین محافظ قلب زنان در سنین اولیه زندگی است. هنگامی که یک زن یائسه می شود، سطح استروژن او پایین
می ماند.همچنین در این دوره، سطح کلسترول خون شروع به افزایش می کند. شریان کاروتید ضخیم می شود که می تواند منجر به تصلب شریان شود. وزن اضافی ناشی از ذخیره چربی در اطراف ران و باسن به اطراف اندام های شکمی و قلب حرکت می کند و علائم سندرم متابولیک افزایش می یابد.تمامی این فاکتورها می تواند شرایط بروز حملات قلبی یا سکته را فراهم کند.آفتاب یزد
نظرشما
آخرین اخبار