به گزارش شفاآنلاین: شاید درد بیضه برای هر مردی اتفاق بیفتد. در این مطلب میخواهیم دلایل رخ دادن این اتفاق را بیان کنیم. درد بیضه , ناراحتی, ورم و سوزش بیضه دلایل زیادی دارد که در بعضی از موارد همراه با شرایط اورژانسی است که نیازمند توجه فوری پزشکی دارد تا بیضه ای که دچار مشکل است را درمان کنند.
ضربه
معمولا در صورت ورود ضربه، بیضه موجب درد شدید می شود. در صورت وارد شدن ضربه به کیسه ی بیضه، درد بیضه بسیار دردناک است و معمولا این درد موقتی است.
در بیشتر موارد آسیب های بیضوی که به دلیل ضربه است مانند:
- آسیب های حین ورزش کردن
- لگد خوردن یا مشت
- تصادف با ماشین
- آسیب های ستاره ای
در بعضی موارد ضربه به بیضه ها ممکن است آسیب جدی تری ایجاد کند که فرد نیاز به جراحی اورژانسی پیدا خواهد کرد. در اثر ضربه احتمال ایجاد کبودی و یا تورم در ناحیه کیسه بیضه و بیضه ها وجود دارد.
بیماری های بیضه
چرخش و پیچ خوردن بیضه ها
پیچ خوردگی بیضه یک وضعیت اورژانسی است که نیازمند جراحی است. این مشکل زمانی رخ می دهد که بیضه در درون کیسه بچرخد، که معمولا در اثر ضربه چرخش اتفاق می افتد و بسیار نادر است. زمانی که این اتفاق می افتد، عروق خونی به همراه طناب منوی (مسیر اسپرمی) تابیده می شود که منجر به قطع شدن جریان خون به بیضه ی شده و سبب درد می شود.
بیضه ها و کیسه بیضه نیازمند اکسیژنی هستند که از طریق خون تأمین می شود تا بیضه عملکرد مناسب و مستمر داشته باشند، در نتیجه به علت چرخش و عدم خون رسانی به بیضه امکان از کار افتادگی بیضه است.
چرخش بیضه در هر سنی ممکن است اتفاق بیافتد ولی در سنین ابتدایی زندگی (نوزادی) و در سنین بین ۱۲ تا ۱۸ سال، احتمال چرخش بیضه بیشتر است.
چرخش بیضه در مردانی اتفاق می افتد که بیضه هایشان نسبت به دیواره ی کیسه بیضه انحراف دارد و این نوع اختلال با نام تغییر شکل Bell-clapper شناخته می شود. خیلی از این افراد در هر دو بیضه بی نظمی دارند.
کیست اپیدیدیم
کیست اپیدیدیم در حقیقت تورم در قسمت اپیدیمیت را گویند. اپیدیمیت یک لوله مارپیچی است که به دور هر کدام از بیضه‌ها پیچیده شده است. کیست اپیدیم غالباً به دلیل عفونت یا بیماری‌های قابل جنسی مانند کلامیدیا به وجود می‌آید.
علائم کیست اپیدیدیم
درد بیضه یا تورم از جمله علائم بیماری کیست اپیدیدیم است. در موارد جدی، ممکن است عفونت به بیضه مجاور نیز منتقل شده و باعث تب و ورم‌های چرکی شود.
درمان کیست اپیدیدیم
درمان کیست اپیدیدیم شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها (داروهایی که وظیفه از بین بردن باکتری‌های عفونت را به عهده دارند)، استراحت در رختخواب، کمپرس یخ جهت کاهش تورم، استفاده از بیضه بند و داروهای ضد تورم (مانند ایبوپروفن) است. استفاده از کاندوم در حین عمل جنسی خطر بروز این مشکل در اثر بیماری کلامیدیا را از بین می‌برد. چنانچه این مشکل درمان نشود می‌تواند باعث بروز بافت‌های جای زخم شده که از خارج شدن اسپرم از بیضه‌ها جلوگیری می‌کند. این مسئله بخصوص در زمانی که هر دو بیضه تحت تأثیر این بیماری باشد و یا شخص مجدداً به عفونت مبتلا شود، باعث مشکل نازایی در بیمار می‌شود.
چرخش
چرخش بیضه یا testicular appendage نیازی به درمان ندارد و بصورت خودکار بهبود یافته و این نوع چرخش علت معمول درد بیضه در کودکان بین ۷ تا ۱۴ سال است. اعصاب اپیدیدیمال و testicular appendage اساسا بافت مرده و بی حرکتی هستند که از دوران رشد جنینی باقی مانده است.
دلایل دیگری که خیلی به ندرت باعث درد بیضه می شوند عبارتند از:
فتق کشاله ی ران
این حالت زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده از طریق نقص عضلانی در ناحیه کشاله ران عبور کند و به داخل کیسه بیضه برسد. این حالت ممکن است باعث تورم اسکروتال و درد بیضه شود.
ورم بیضه
این تورم در بیضه ها معمولا به علت عفونت به وجود می آید. این ورم بعضی اوقات همراه با اپیدیدیمیت (تورم-اپیدیدیمو) است، به خصوص در زمانی که اپیدیدیمیت برای چند روز درمان نشده، رها شده است. بیشتر موارد در تورم بیضه به علت عفونت ویروس اوریون است، گرچه ویروس های دیگر و باکتری ها می توانند باعث این تورم شوند.
سنگ کلیه
دردی که به علت سنگ کلیه ایجاد می شود ممکن است به ناحیه ی تناسلی کشیده شود و باعث درد بیضه شود.
سرطان بیضه
سرطان بیضه زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی در بیضه‌ها شروع به رشد و تکثیر کنند. این مشکل می‌تواند در یک یا هر دو بیضه و در مردان و یا پسران نوجوان اتفاق بیفتد.
دلیل اصلی بروز سرطان بیضه هنوز مشخص نیست اما عوامل خطر آفرین در رابطه با این سرطان به شرح زیر است:
- سن
این سرطان در تمانی سنین می‌تواند اتفاق بیفتد اما بیشتر از همه در مردان بین ۱۵ تا ۴۰ سال شایع است. - سابقه خانوادگی
داشتن سابقه وجود این سرطان در خانواده و فامیل، احتمال بروز آن در فرد را بالا می‌برد. - نژاد و قومیت
احتمال بروز این سرطان در مردان سفید پوست بیش از ۵ برابر مردان آفریقایی و آمریکایی و بیش از دو برابر مردان آسیایی است.
علائم سرطان بیضه
علائم سرطان بیضه شامل وجود توده، بی‌نظمی یا ورم، وجود احساس کشیدگی یا سنگینی، احساس درد در کشاله ران یا قسمت انتهایی شکم، احساس درد و ناراحتی (ممکن است درد متناوباً ظاهر و از بین برود) در بیضه‌ها است.
درمان سرطان بیضه
متداول‌ترین درمان برای سرطان بیضه، عمل جراحی است. در این درمان، بیضه سرطانی توسط شکافی که در ران ایجاد می‌شود از بدن بیمار خارج می‌گردد. در برخی موارد، پزشک برخی از گره‌های لنفاوی را نیز از شکم خارج می‌کند. پرتودرمانی که از اشعه‌های قدرتمند جهت مقابله با سرطان استفاده می‌کند و شیمی‌درمانی که از دارو جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند نیز از جمله روش‌های دیگر درمانی سرطان بیضه است.
هیپوگنادیسم
بیماری هیپوگنادیسم هنگامی به وجود می‌آید که بیضه‌ها (غدد جنسی) به اندازه کافی هورمون تستوسترون تولید نکنند. این هورمون نقش مؤثری در گسترش و فعالیت بسیاری از ویژگی‌های مردانه بیمار دارد. هیپوگنادیسم اولیه هنگامی به وجود می‌آید که در بیضه‌ها مشکل یا بی‌قاعدگی وجود داشته باشد. هیپوگنادیسم ثانویه زمانی ایجاد می‌شود که در غده هیپوفیز در مغز مشکلی به وجود بیاید. این غده وظیفه رساندن پیام‌های شیمیایی به بیضه‌ها جهت تولید هورمون تستوسترون را بر عهده دارد.
علائم هیپوگنادیسم
- اختلال نعوظ (ناتوانی در رسیدن و یا باقی مانده در حالت نعوظ)
- ناباروری
- کاهش تحریک جنسی
- کاهش رشد موی سر و موی ریش
- کاهش اندازه یا سفتی بیضه‌ها
- کاهش حجم ماهیچه‌ها یا افزایش چربی بدن
- بزرگ شدن بافت‌های سینه در مردان
- آشکار شدن علائم روحی و روانی مشابه حالت یائسگی در زنان (گر گرفتگی، نوسانات خلقی، کج‌خلقی، افسردگی و افسردگی)
درمان هیپوگنادیسم
درمان هیپوگنادیسم به علت بروز آن وابسته است. جهت درمان هیپوگنادیسم ناشی از عملکرد ناقص بیضه‌ها غالباً از روش جایگزینی هورمون (روش جایگزینی تستوسترون یا TRT) استفاده می‌شود. چنانچه مشکل مربوط به غده هیپوفیز باشد، هورمون هیپوفیز جهت بالا بردن سطح تستوسترون و تولید اسپرم به کار می‌رود.
دلایل ابتلا به هیپوگنادیسم
- سندرم کلاین فلتر
این سندروم شامل وجود کروموزوم‌های غیرطبیعی جنسی می‌شود. مردان به طور طبیعی یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند. کروموزوم Y شامل ویژگی‌های ژنتیکی است که تعیین کننده جنسیت، ویژگی‌ها و مشخصات مردانه است. مردانی که سندروم کلاین فلتر دارند یک کروموزوم اضافه X دارند که باعث توسعه و رشد غیرطبیعی بیضه‌ها می‌گردد. - بیضه نزول نیافته
بیضه‌ها در داخل شکم ایجاد شده و معمولاً قبل از تولد به داخل کیسه فرستاده می‌شوند. گاهی این مسئله اتفاق نمی‌افتد؛ اما در بیشتر مواقع، بیضه با تولد فرزند نزول می‌کند. بیضه نزول نیافته که با تولد فرد بیرون از کیسه بیضه باقی می‌ماند می‌تواند باعث عملکرد غیرطبیعی بیضه‌ها گردد. - هموکروماتوز
هموکروماتوز یا زیاد بودن آهن در خون می‌تواند باعث عملکرد ناصحیح گردد. - درمان سرطان
شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی که معمولاً جهت درمان سرطان استفاده می‌شود می‌تواند باعث تداخل با عملکرد تستوسترون و تولید اسپرم گردد. - پیری طبیعی
با وجودی که کاهش هورمون‌ها در مردان مختلف متفاوت است اما مردان مسن‌تر غالباً سطح تستوسترون پایین‌تری نسبت به بقیه مردان دارند. - بیماری‌های هیپوفیز
مشکلاتی که بر روی غده هیپوفیز تأثیر می‌گذارد مانند آسیب به سر یا تومور هیپوفیز می‌تواند باعث اختلال در علائمی شود که غده هیپوفیز به بیضه‌ها می‌فرستد. غده هیپوفیز در زمان‌های مناسب سیگنال‌هایی به بیضه‌ها جهت تولید تستوسترون ارسال می‌کند. - داروهای شیمیایی
برخی از داروهای خاص بر تولید تستوسترون در بدن تأثیر می‌گذارد. داروهای شایع اعصاب و روان و برخی داروها که برای درمان ریفلاکس معده به مری (GERD) استفاده می‌شود می‌تواند باعث به وجود آمدن مشکل هیپوگنادیسم گردد.
