همیشه پای یک لکه در میان است!

به گزارش شفا آنلاين،رنگ‌ها، نور، اشیا، طبیعت و هر چه که در پیرامون ماست، همه و همه را با چشم می‌بینیم. چشم، دریچه‌ای است به دنیای بیرون و به دلیل وظیفه‌ای که انجام می‌­دهد یکی از اجزای بسیار مهم بدن محسوب می‌شود. شاید همین، دلیل خوبی باشد که نسبت به چشم اهمیت بیشتری قائل شویم و از آن به خوبی مراقبت کنیم. خوردن ضربه به چشم و عوامل دیگر می‌تواند چشم را با مشکلاتی مواجه کند که نتیجه آن ممکن است به پیوند قرنیه بینجامد. با دکتر محمد رضا فرتوک‌زاده، جراح و متخصص چشم همراه شدیم تا در رابطه با پیوند قرنیه بیشتر بدانیم.

چشم انسان اجزای گوناگونی دارد که وجود هر کدام برای بینایی ضرورت دارد. اگر عصب بینایی قطع شود چشم، دیگر چیزی را نخواهد دید؛ همچنین آسیب به پرده چشم می‌تواند دید را از بین ببرد.
چنانچه قرنیه کدر شود می‌تواند باعث از بین رفتن دید شود حتی اگر اجزای داخلی چشم سالم باشند باز هم در صورت عدم درمان کدر شدن قرنیه و از بین رفتن دید وجود دارد. قرنیه بخشی است که در جلوی چشم به شکل یک دایره بی‌رنگ قرار گرفته و اطراف آن صلبیه (بخش سفید) وجود دارد.

همیشه پای یک لکه در میان است!
زمانی که قرنیه کدر می‌شود پیوند قرنیه باید انجام شود اما باید دید که چه عواملی باعث کدرشدن چشم می شوند. شایع‌ترین علت کدرشدن قرنیه ایجاد تبخال روی قرنیه است. تبخال در چشم را یک ویروس به وجود می‌آورد که در زمان به وجود آمدن، به فرد احساس وجود یک جسم خارجی در چشم را می‌دهد؛ سپس این حالت خوب می‌شود.

تکرار تبخال، باعث ایجاد لک شده و درنهایت قرنیه کدر می‌شود و دید را از بین می‌برد. وقتی فرد دچار این تبخال می‌شود و با علائمی چون درد، حالت شن رفتگی در چشم و... مواجه می‌شود ، باید به چشم پزشک مراجعه کند چرا که همین تبخال اولیه باعث کم شدن یک-دهم (1/0) دید خواهد شد. عوامل دیگری مثل تصادفات و آسیب به چشم، ضربه و پارگی قرنیه هم وجود دارند که اگر درمان نشوند باعث ایجاد لک در چشم می‌شوند.

قرنیه پیوند می‌شود
وقتی قرنیه چشم دچار لک شود باید عمل جراحی پیوند برای آن انجام بگیرد و برای افرادی که سایر اجزای بینایی آنها سالم است و تنها قرنیه کدر شده است می‌توان این کار را انجام داد. عمل پیوند قرنیه چشم محدودیت سنی ندارد و برای نوزاد تا فرد 90 ساله هم می‌تواند صورت بگیرد.
قرنیه را می‌توان با قرنیه چشم انسان مرده تعویض کرد. فردی که می‌میرد از قرنیه آن تا شش، هفت ساعت یا کمتر (در شرایط مناسب) پس از مرگ می‌توان استفاده کرد. قرنیه پیوند زده شده چون رگ ندارد برای بدن یک جزء بیگانه نخواهد بود و معمولا بدن آن را پس نمی‌زند.

همین مساله باعث می‌شود که آن را از هر مرده‌ای با هر گروه خونی‌ بتوان گرفت. بیشتر قرنیه‌‌های پیوندی، اهدایی هستند و به بانک چشم فرستاده می‌شوند، بانک چشم هم هزینه‌ای برای نگهداری و انجام آزمایش‌های یاد شده دریافت می‌کند.

چطور انجام می‌شود؟
چشم پزشک، قرنیه پیوندی را به قطر هفت، هشت میلی متر به شکل دایره از چشم مرده درمی‌آورد و با 16 بخیه به چشم زنده پیوند می‌زند، بخیه‌ها هم آن‌قدر ریز هستند که بیمار آنها را حس نمی‌کند.

این کار با تیغ‌های یکبار مصرف که قیمت آنها بین 120 تا 150 هزار تومان است انجام می‌شود. این کار با دقت بسیار بالا انجام خواهد شد تا قرنیه به شکل کج و نا منظم در چشم زنده قرار نگیرد و مقدار بیشتری از قرنیه چشم اهدایی برداشته می‌شود تا به خوبی روی چشم گیرنده جا بیفتد و محکم شود.

زود اقدام کنید
زمانی که پزشک پیوند قرنیه را پیشنهاد کرد باید این کار سریع انجام شود و تعویق طولانی‌مدت آن مشکلاتی را به وجود می‌آورد؛ برای مثال کودکان دچار تنبلی چشم می‌شوند و بزرگسالان هم با مشکل انحراف چشم مواجه خواهند شد؛ به گونه‌ای که بعد از عمل، دید دوگانه (دو بینی) به وجود می‌آید.

مراقبت‌های چشم پیوند خورده!

وقتی فردی عمل پیوند قرنیه را انجام داد، بعد از عمل می‌تواند ببیند، البته دید فرد تار است و یکی،دو ماه طول می‌کشد که دید کاملا خوب شود. فردی که عمل پیوند قرنیه انجام می‌دهد باید نسبت به تبخال و خوردن ضربه به چشم توجه کافی داشته باشد چرا که این دو می‌توانند قرنیه پیوندی را با مشکل مواجه کنند.

مشکلات از نوع پیوندی
اولین مشکلی که برای قرنیه پیوندی به ویژه در افرادی که آلرژی دارند، وجود دارد التهاب، تورم و قرمز شدن چشم و در برخی افراد عفونت است که می‌تواند باعث پیدا شدن رگ در قرنیه و دفع پیوند شود.

پس باید چشم از این لحاظ تحت نظر باشد تا دچار این مشکلات نشود. خطر دفع پیوند از سوی گیرنده تا سه سال بعد از پیوند وجود دارد و تقریبا بعد از سه سال می‌توان مطمئن شد که دیگر مشکلی وجود ندارد. البته تا 30سال بعد از پیوند هم احتمال دفع پیوند وجود دارد ولی احتمال آن بسیار کم است.

خطر دفع پیوند
دفع پیوند با علائمی چون احساس وجود جسم خارجی در چشم و تاری شدید دید همراه است و با مشاهده این علائم باید سریع به چشم پزشک مراجعه کرد. وقتی علائم دفع در بیمار مشاهده شد تا حد امکان جلوی از دست رفتن قرنیه پیوندی را می‌گیریم و با زدن آمپول‌های مخصوص کنار قرنیه پیوندی و روی کره چشم این کار را انجام می‌دهیم. اگر بافت پیوندی از دست برود باید مجددا پیوند قرنیه انجام شود و در کل روی هر فرد تنها می‌توان سه بار پیوند قرنیه را انجام داد که هر بار از دفعه قبل سخت‌تر خواهد بود.

فرار از هر نوع ضربه
قرنیه پیوند زده شده استحکام قرنیه طبیعی را نخواهد داشت و افراد باید به این مساله دقت کنند که در صورت وارد شدن ضربه احتمال پارگی و بازشدن محل پیوند وجود دارد. به افرادی که این عمل را انجام می‌دهند توصیه می‌شود مواظب چشم خود باشند و از عینک‌های پلاستیکی محافظ استفاده کنند.

اگر سر و کله تبخال پیدا شد
یکی از عوامل ایجاد لک در قرنیه تبخال است و بعد از انجام عمل پیوند قرنیه، باز هم احتمال زدن تبخال روی قرنیه پیوندی وجود دارد به همین دلیل به فردی که پیوند قرنیه انجام داده است آموزش‌هایی می‌دهیم که در صورت مشاهده علائمی چون احساس شن رفتگی یا وجود مو در چشم از قطره ضدتبخال استفاده کند، بهتر است برای بررسی بیشتر به چشم پزشک مراجعه شود.