اخذ مالیات از سود سپرده‌های اشخاص حقوقی در سال 98

«مالیات‌ستانی» روشی است که در آن دولت علاوه بر افزایش درآمدهای سالانه خود، بر تحقق شفافیت نیز صحه می‌گذارد. با این حال هنوز کاستی‌هایی در اخذ مالیات وجود دارد که باعث می‌شود افراد اعم از حقیقی و حقوقی درآمدهایی کلان داشته باشند، اما برای آن مالیاتی نپردازند. یکی از فعالیت‌هایی که در لایه‌های پنهان اقتصاد ایران وجود دارد و افراد با کسب سودهای کلان، مالیاتی نمی‌پردازند، سپرده‌گذاری بانکی است. به دنبال بی‌توجهی به این موضوع و رکود صنایع مختلف طی سال‌های اخیر، اکنون شاهد انباشت سرمایه در شبکه بانکی هستیم.

سرمایه‌ای که با توجه با سودی که به آنها تعلق می‌گیرد تاثیر مهمی در افزایش حجم نقدینگی و ایجاد تورم لجام‌گسیخته در اقتصاد می‌شوند. از این رو طی سال‌های اخیر کارشناسان بارها نسبت به لزوم اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی هشدار داده‌اند. به‌ویژه هرساله همزمان با بررسی لایحه بودجه این پیشنهادات شدت پیدا می‌کند. اما متاسفانه این پیشنهادات هیچ‌گاه جامه عمل به تن نکرده‌اند و گویا فشارهایی مبنی بر اجرایی‌نشدن آن وجود دارد. امسال نیز بازوی پژوهشی مجلس پرچم اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی را به دست گرفته و گزارشی مفصل از چرایی ضرورت این مهم ارائه داده است. در مقدمه گزارش این مرکز پژوهشی آمده است:‌ یکی از راه‌های افزایش درآمد مالیاتی افزایش پایه‌های مالیاتی است. البته مالیات و سازوکارهای مالیات‌ستانی علاوه بر جنبه درآمدی، از لحاظ تنظیم‌گری نیز حائز اهمیت هستند و دولت‌ها از آن برای رسیدن به اهداف سیاسی خود بهره می‌جویند.

یکی از اقسام مالیات در دنیا اخذ مالیات از سود سپرده‌های بانکی است که کشورهای زیادی مبادرت به دریافت آن می‌کنند. این در حالی است که در ایران بر اساس ماده 145 قانون مالیات‌‌های مستقیم سود سپرده‌‌های بانکی از پرداخت مالیات معاف است. معافیت مالیاتی سپرده‌گذاری در شرایطی برقرار است که بخش واقعی اقتصاد ملزم به پرداخت مالیات است که نتیجه آن جذابیت بیشتر سپرده‌‌گذاری در مقایسه با سرمایه‌‌گذاری در بخش تولید و خدمات شده است. بررسی‌های «آرمان» نیز نشان می‌دهد در بیشتر کشورهای جهان ازجمله کشورهای عضو گروه 20 که حدود 65 درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، سپرده‌گذاران بانکی ملزم به پرداخت مالیات به سود هستند. فقط در کشورهایی نظیر عربستان سعودی، گرجستان، استونی و هنگ‌کنگ این قانون نادیده گرفته می‌شود که نظام بانکی ایران را هم باید به آنها اضافه کرد. بنابراین اعمال مالیات تکلیفی، احتساب سود سپرده‌ها به‌عنوان درآمد مشمول مالیات و رویکرد ترکیبی سه روشی است که مرکز پژوهش‌های مجلس برای مالیات‌ستانی از سپرده‌گذاران بانکی ارائه داده است.

مزایا و مضرات مالیات‌ستانی از سود سپرده‌های بانکی