نشتی بازار دارویی و افزایش دسترسی به شبه‌مخدرها

در حال حاضر میزان تولید متادون در داخل کشور مشخص است، در حالی که این میزان تولید شده توسط پخش کننده های مختلف به دست دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌رسد

شفاآنلاین>سلامت> رئیس کارگروه مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام از مسئولان خواست تا بر سیستم‌های نظارتی چرخه توزیع قرص «متادون» عملکرد دقیق و موثرتری داشته باشند.

به گزارش شفاآنلاین، دکتر سعید صفاتیان با اشاره به این که متادون یک داروی رسمی برای درمان اعتیاد است، گفت: در حال حاضر میزان تولید متادون در داخل کشور مشخص است، در حالی که این میزان تولید شده توسط پخش کننده های مختلف به دست دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌رسد.

وی با اشاره به این که دانشگاه‌های علوم پزشکی متادون را به مراکز درمانی مختلف توزیع می کنند، عنوان کرد: مراکز درمانی معتبر متادون لازم برای هر بیمار را طبق دستور پزشک در اختیار بیماران قرار می دهند.

نشتی متادون به بازار قابل شناسایی نیست

رئیس کارگروه مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به این که نشتی موجود در توزیع متادون را نمی‌توان به صورت دقیق شناسایی کرد، عنوان کرد: شایسته است که سیستم‌های نظارتی کشور در چرخه توزیع قرص متادون عملکرد دقیق و موثرتری را داشته باشند.

وی با اشاره به این که توزیع متادون تا حد بسیار زیادی قابل کنترل است، تصریح کرد: هر پدیده‌ای که سود اقتصادی زیادی را به همراه خود داشته باشد به سختی مورد کنترل و ردیابی قرار می گیرد.

صفاتیان با اشاره به این که دولت باید قیمت متادون در بازار آزاد را بشکند، عنوان کرد: زمانی که شرایط ارائه متادون به معتادان تسهیل شود، قیمت این قرص در بازار کاهش می یابد، بر همین اساس با توجه به نرخ اندک این قرص، قاچاق این دارو برای گروه‌های مختلف کاری بیهوده به شمار می آید.

وی که در برنامه‌ای رادیویی صحبت می‌کرد افزود: وارد کردن ضربه به اقتصاد قاچاق می‌تواند رشد و شیوع کالاهای قاچاق در داخل کشور را به شدت کاهش دهد.

رئیس کارگروه مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این که مصرف متادون مختص بیمارهای پرخطر است، اظهار کرد: متاسفانه مصرف متادون در داخل کشور از مسیر درمان بیماران پرخطر خارج شده است، در حالی که افرادی که نیاز جدی به متادون ندارند این دارو را مصرف می کنند.

در ادامه دکتر غلامرضا امین زاده، درمانگر اعتیاد با اشاره به این که متادون درمانی در سراسر دنیا قدمتی طولانی دارد، گفت: در اغلب موارد مصرف متادون برای درمان مواد مخدر افیونی به یک شکل ثابت انجام می شود، در حالی که ممکن است در کشورهای مختلف نسبت به شیوه ارائه خدمات درمانی مصرف این دارو با تفاوت های اندکی انجام شود.

افزایش دسترسی به شبه‌مخدرها

وی با اشاره به این که عوارض منفی متادون به مصرف و توزیع غیر قانونی این دارو مربوط می شود، اظهار کرد: متاسفانه امروزه دسترسی به داروهایی شبه مخدر مانند ترامادول، دیفنوکسیلات و غیره در کشور افزایش یافته است.

این درمانگر اعتیاد با بیان این که توزیع متادون در مراکز فاقد مجوز درمان اعتیاد جرم محسوب می شود، عنوان کرد: به هر میزانی که دسترسی افراد غیر بیمار به متادون افزایش یابد، سطح خطر ابتلا به اعتیاد در عموم مردم ارتقا می‌یابد.

سالانه ۵۰۰ تن مرفین صرف امور پزشکی می شود
مصرف متادون عوارض اجتماعی بسیار کمتری نسبت به شیوع مصرف مواد مخدر و محرک دارد

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: معتادان تزریقی برای مصرف خود باید از سرنگ‌های یک بار مصرف و بهداشتی استفاده کنند، چرا که در صورت استفاده چند باره علاوه بر نابود کردن خود، افراد متعددی را نیز درگیر بیماری می کنند.

دکتر عبدالرضا عزیزی نیز با اشاره به شیوه توزیع متادون در کشور، گفت: متادون فقط در اختیار مراکزی قرار می گیرد که مجوزهای معتبر ترک اعتیاد را داشته باشند.

وی با اشاره به جریان کاهش آسیب در حوزه اعتیاد، گفت: در حالت کلی فرد تزریقی بهتر است که به ترک و درمان روی آورد، اما در صورتی که قصد ترک نداشت باید بیاموزد تا حداقل فقط به خودش آسیب برساند.

وی عنوان کرد: اگر یک فرد معتاد به هیچ عنوان به درمان و ترک رضایت ندهد، میان گزینه‌های بد و بدتر مناسب است که حداقل اعتیاد خود را با متادون ادامه دهد.

دکتر عبدالرضا عزیزی با اشاره به این که در ایران به طور سالانه ۵۰۰ تن مرفین صرف امور پزشکی می شود، اظهار کرد: در بسیاری از پدیده هایی که دستخوش امور قاچاق قرار می گیرند، سود اقتصادی، اولین عامل محرک افراد به سمت ایجاد تخلف به شمار می آید.

وی با اشاره به نظارت‌های موجود در چرخه توزیع اعتیاد، عنوان کرد: در بسیاری از مواقع دسترسی آسان به قرص متادون در سطح جامعه به دلیل کاهش دسترسی به مواد مخدر و محرک واقع می شود.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که توزیع متادون در عطاری ها غیر قانونی است، تاکید کرد: در حالت کلی مصرف متادون عوارض اجتماعی بسیار کمتری نسبت به شیوع مصرف مواد مخدر و محرک در کشور دارد.

تاثیر متادون در پیشگیری(prevention) از ایدز

دکتر کامبیز محضری، کارشناس و درمانگر اعتیاد نیز گفت: متاسفانه افراد بی خانمان و معتاد درگیر با بیماری ایدز به صورت مطلوب و کامل تحت پوشش خدمات درمانی قرص متادون قرار نگرفته‌اند.

وی با اشاره به وجود تخلف و قاچاق در توزیع متادون در کشور، گفت: نشت قرص‌های متادون در چرخه توزیع این دارو امروزه به صورت جدی در کشور فراگیر شده است.

وی با اشاره به مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر، افزود: در زمانی که بیماری ایدز در کشور در حال رشد بود، قرص متادون برای کاهش آسیب این بیماری کارکردهای جدیدی را به دست آورد.

این کارشناس اعتیاد با اشاره به این که متادون علاوه بر درمان اعتیاد در پیشگیری از بیماری ایدز نیز کاربرد دارد، عنوان کرد: موضوع فراگیری ایدز در کشور از جمله مهم ترین عواملی است که سبب افزایش تولید و توزیع متادون شده است.

وی با بیان این که بخش عمده‌ای از متادون تولید شده در داخل باید صرف پیشگیری از بیماری ایدز شود، گفت: اکثر مبتلایان به بیماری ایدز به دلیل درگیری های شدید با اعتیاد از سیستم درمانی محروم هستند، چرا که اغلب این افراد تحت پوشش بیمه قرار ندارند.

محضری با اشاره به این که پوشش بیمه‌ای قرص متادون از رشد بازار آزاد این قرص جلوگیری می کند، عنوان کرد: متاسفانه افراد بی خانمان و معتاد درگیر با بیماری ایدز به صورت مطلوب و کامل تحت پوشش خدمات درمانی قرص متادون قرار نگرفته اند.

عوارض مصرف خودسرانه متادون

وی با اشاره به درمان اعتیاد به تریاک با قرص متادون، تصریح کرد: مصرف قرص متادون برای افرادی که تریاک را به صورت تدخینی مصرف می کنند، می تواند آسیبهای بسیاری را داشته باشند.

این کارشناس اعتیاد در ادامه اضافه کرد: مصرف خودسرانه قرص متادون برای ترک اعتیاد پروسه درمان بیمار را با انحرافات متعددی رو به رو می کند، بر همین اساس بیمار با تکیه بر ناتوانی در درمان از ترک اعتیاد سرخورده می شود.

رد فروش متادون با توجه به حجم تولید قابل محاسبه است

دکتر کامبیز محضری ادامه داد: میزان مصرف قرص متادون در کارخانه های تولید داروی داخلی به صورت دقیق مشخص است، بر همین اساس می توان رد فروش این دارو را با توجه به حجم تولید محاسبه کرد.

وی با اشاره به این که درمان تمامی معتادان به واسطه متادون انجام نمی شود، تاکید کرد: هر بیمار باید به نسبت شرایط شخصی و جسمی خود درمان متناسب و منحصر به فرد خودش را دریافت کند.

این درمانگر اعتیاد با اشاره به ترویج متادون در مانی در مراکز ترک اعتیاد، عنوان کرد: متاسفانه بسیاری از مراکز ترک اعتیاد در اولین قدم بیماران خود را مجبور به متادون درمانی می کنند.

کامبیز محضری افزود: ظاهرا بخشی از متادون تولید شده در داخل کشور از مجاری مختلف وارد بازارهای آزاد و عطاری ها شده و به صورت بدون نسخه و غیر قانونی به فروش می رسند.

وی در ادامه اضافه کرد: بهتر است که مراکز مختلف ترک اعتیاد علاوه بر متادون درمانی به شیوه های دارویی و درمانی مختلف اعتیاد در کشور نیز توجه ویژه داشته باشند.

این درمانگر اعتیاد با اشاره به این که برخی از مراکز ترک اعتیاد رقابت ناسالمی با یکدیگر دارند، عنوان کرد: رقابت های مختلف بی معنی در میان مراکز درمانی باعث می شود تا مراکز در انتخاب روش های درمانی با محدودیت عمل مواجه شوند.

وی افزود: تعداد مراکز ترک اعتیاد دارای مجوز در داخل کشور در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته است، بر همین اساس در بسیاری از شهرهای کشور مراکز ترک اعتیاد بیش از ظرفیت های لازم مشغول به فعالیت هستند.

متادون علائم خماری را از بدن معتاد خارج می کند

در ادامه این برنامه رادیویی دکتر غلامرضا امین زاده با اشاره به این که متادون در داروخانه های سطح کشور فروخته نمی‌شود، گفت: توزیع و مصرف قرص متادون فقط در مراکز درمانی ترک اعتیاد دارای مجوز امکان پذیر است علاوه بر این، مراکز غذا و دارو بر اساس قانون می توانند این قرص را در اختیار بیماران سرطانی که در مراحل آخر درمان خود هستند زیر نظر پزشک و پرونده پزشکی قرار دهند.

وی با اشاره به این که مراکز اورژانس و بیمارستان ها متادون تزریقی دارند، عنوان کرد: متادون در حال حاضر به صورت قرص، شربت و آمپول در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.

این درمانگر اعتیاد با اشاره به این که متادون دارویی شبه مخدر است، اظهار کرد: مصرف متادون می تواند علائم اعتیاد را در بدن انسان به تقلیل برساند.

وی با اشاره به این که متادون علائم خماری را از بدن معتاد خارج می کند، تصریح کرد: درمان اعتیاد در مراکز درمانی معتبر به غیر از متادون توسط داروهای مختلفی صورت می گیرد.

آمار دقیقی از مصرف غیر قانونی متادون در کشور موجود نیست

دکتر مونا اسلامی، روانپزشک و کارشناس درمان و کاهش آسیب ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز با اشاره به مصرف متادون در کشور، گفت: در حال حاضر متاسفانه آمار دقیقی از مصرف غیر قانونی متادون در کشور موجود نیست، در حالی که معتادان تحت درمان با این قرص دارای آمار دقیق هستند.

وی افزود: مصرف قانونی متادون زمانی واقع می شود که بیمار پس از مراجعه برای ترک اعتیاد از سمت پزشک درمانگر در قالب نسخه معتبر به مصرف کنترل شده این قرص اجازه پیدا می کند.

تهیه بدون نسخه قرص‌های متادون از بازار آزاد و عطاری‌ها

این کارشناس درمان اعتیاد ادامه داد: مصرف کننده موادمخدر با مراجعه به بازار آزاد و برخی از عطاری ها قرص های متادون را بدون نسخه تهیه کرده و همانند مواد مخدر مصرف می کنند.

وی با اشاره به تمایز مصرف متادون در نسخه های قانونی و غیر قانونی، عنوان کرد: مصرف کننده قانونی متادون بر اساس سهمیه های مشخص شده روزانه این قرص را برای مدت مشخصی دریافت و مصرف می کند.

اسلامی با اشاره به این که نوسان های میان نئشگی و خماری با مصرف قانونی متادون کاهش می یابد، اظهارکرد: مصرف خارج از دستور پزشکی با مقدار کم یا زیاد در زمان‌های نامرتب متادون می تواند سطح نوسانات موجود در فرد معتاد را افزایش دهد.

وی با اشاره به این که مصرف کننده قانونی متادون در مراکز معتبر ترک اعتیاد تحت پوشش درمان‌های غیر دارویی قرار می گیرد، عنوان کرد: بسیاری از درمان های غیر دارویی اعتیاد به تصحیح عملکرد اجتماعی و روانی فرد بهبود یافته کمک می کند.

این روانپزشک با اشاره به مصارف مختلف قرص متادون، تصریح کرد: بسیاری از معتادان به مواد محرک مانند شیشه همزمان با مصرف این ماده قرص متادون نیز مصرف می کنند.

شایعات مطرح درباره متادون

همچنین محمدعلی شهرکی، متخصص روانپزشکی(Psychiatry) نیز گفت: مهم ترین عوارض منفی قرص متادون زمانی شکل می گیرند که این دارو بیش از حد مجاز و به دفعات بیشتری مورد مصرف قرار بگیرد.

شهرکی با اشاره به این که هر دارویی می تواند آسیب زا باشد، گفت: دارو زمانی شفا بخش است که تحت نظر متخصص امر توصیه و مصرف شود، در غیر این صورت می تواند آسیب های متعددی را برای انسان ایجاد کند.

وی افزود: قرص متادون قانونی که توسط صلاحدید پزشک تجویز می شود می تواند اثرات خوبی را در روند درمانی اعتیاد داشته باشد؛ در حالی که مصرف غیر قانونی این قرص آسیب های مختلفی را در بدن فرد معتاد بر جای می گذارد.

این متخصص روانپزشکی با اشاره به شایعات موجود درباره قرص متادون، عنوان کرد: ایجاد اختلال در کبد و کلیه از جمله شایعاتی است که در سال های گذشته برای مصرف متادون شکل گرفته است.

وی با بیان این که قرص متادون قدمتی بیش از ۷۰ سال دارد، اظهار کرد: قرص متادون بیشترین تحقیقات و پژوهش های علمی را در حوزه داروسازی به خود اختصاص داده است؛ برخی مردم گمان می کنند متادون عوارض مخرب و اعتیادزای بسیار زیادی را در خود دارد؛ در حالی که چنین موضوعی از نظر پزشکی صحت ندارد. مهم ترین عوارض منفی قرص متادون زمانی شکل می گیرند که این دارو بیش از حد مجاز و به دفعات بیشتری مورد مصرف قرار بگیرد.

این متخصص روانپزشکی با اشاره به این که مراکز درمان اعتیاد به صورت مستمر آزمایش های کبدی از معتادان می گیرند، عنوان کرد: به دلیل این که برخی از داروهای ترک مواد مخدر متابولیسم کبدی زیادی دارند افراد تحت درمان(cure) باید به صورت مرتب تحت آزمایش های کبد قرار بگیرند.ایسنا