پاک کردن جای استرس از پوست

 افراد زیادی هستند كه هنگام بروز عصبانیت، ناراحتی و اضطراب علائمی چون كهیر، خارش و آلرژی‌های پوستی را بروز می‌دهند. چنین تظاهراتی به این معناست كه اگر بیمار مبتلا به اگزما یا حساسیت پوستی دچار استرس شود، بیماری‌اش بیش از پیش شعله‌ور خواهد شد. می‌گویند پوست ما افشاكننده حالات و وضع روحی و روانی ماست، به طوری كه در دوران پراسترس و پرتنش كه به طور طبیعی در زندگی همه افراد پیش می‌آید، پوست مان پژمرده و تیره به نظر می‌رسد و آثار خستگی بر آن قابل مشاهده است. اما اتفاق بدتر زمانی می‌افتد كه دوره‌های پراسترس در زندگی‌مان طولانی بشود كه حاصل آن ریزش منطقه‌ای مو یا بروز آثار پیری و چین و چروك بر پوست خواهد بود كه شاید جبران آن به سادگی و در كوتاه‌مدت ممكن نباشد. واقعیت آن است كه به طور عادی پوست و موی ما در معرض انواع آسیب‌ها و آلودگی‌های محیطی از نور خورشید گرفته تا آلاینده‌های محیطی و در برخی افراد اثرات منفی ناشی از مصرف سیگار و الكل قرار دارد. استرس می‌تواند سیستم‌های دفاعی طبیعی بدن كه آسیب‌پذیری نسبت به این عوامل را كاهش می‌دهد، تضعیف كند و به این ترتیب روند ترمیم‌كنند‌گی پوست با اختلال مواجه می‌شود كه حاصل آن تخریب بافت پوست و مو و ظاهر شدن نشانه‌های پیری زودرس روی پوست است. اما نكته مهم در این میان باورهای اشتباهی است كه در ارتباط با آثار استرس بر پوست و مو قابل مشاهده است كه دكتر مسعود داوودی، متخصص بیماری‌های پوست و مو درباره آنها چنین توضیح می‌دهد: استرس می‌تواند به ریزش سكه‌ای یا منطقه‌ای مو منجر شود، اما در سفید‌شدن موها برخلاف تصور عامه نقشی ندارد، بلكه ریزش موهای تیره‌تر پوست كه در مواجهه با تنش‌ها آسیب‌پذیرتر است، باعث به چشم آمدن بیشتر موهای سفید شخص می‌شود.  از سوی دیگر برخلاف تصور بسیاری كه جوش‌های ایجاد شده روی صورت‌شان را ناشی از عوامل عصبی می‌دانند، استرس می‌تواند جوش‌ها را همچون برخی از بیماری‌های پوستی تشدید كند، ولی این اتفاق برای افرادی می‌افتد كه مستعد ابتلا به آكنه هستند و به خودی خود عامل بروز جوش و آكنه روی پوست نیست. گناه پوست آسیب‌دیده بر گردن استرس هیچ‌یك از متخصصان پوست و مو منكر آن نمی‌شوند كه استرس و اضطراب‌های روحی و روانی می‌تواند تبعاتی چون كاهش شدید وزن، پایین آمدن منابع مغذی موجود در بدن و ریزش موی منطقه‌ای را در پی داشته باشد. مهم‌تر از آن استرس می‌تواند عامل تشدید یا بروز برخی از بیماری‌های حاد و جدی پوستی باشد. دكتر داوودی در گفت‌و‌گو با جام‌‌جم می‌گوید: واقعیت آن است كه ریزش موی منطقه‌ای به دنبال یك دوره پراسترس اتفاق می‌افتد، اما این مشكل در صورتی كه طاسی در فرد جنبه ژنتیك نداشته باشد، پس از گذراندن دوران استرس، رفع می‌شود.  از سوی دیگر استرس می‌تواند به تشدید یا آشكار شدن برخی از بیماری‌های پوستی نهفته منجر شود كه شایع‌ترین آنها پسوریازیس (بیماری پوستی مزمن خودایمنی كه باعث افزایش سرعت چرخه رشد سلول‌های پوست می‌شود)، لوپوس (لوپوس بیماری سیستم ایمنی بدن است كه می‌تواند قسمت‌های مختلفی مانند پوست، مفاصل، قلب، ریه، خون، كلیه‌ها و مغز را درگیر كند)، كهیر، حساسیت‌های پوستی و «لیكن پلان» (بیماری شایع پوست و مخاط) است. استرس، عامل بروز یا تشدید آلرژی پوستی افراد زیادی هستند كه هنگام بروز عصبانیت، ناراحتی و اضطراب علائمی چون كهیر، خارش و آلرژی‌های پوستی را بروز می‌دهند. چنین تظاهراتی به این معناست كه اگر بیمار مبتلا به اگزما یا حساسیت پوستی دچار استرس شود، بیماری‌اش بیش از پیش شعله‌ور خواهد شد. بر این اساس متخصصان پوست به تمام افرادی كه در برخورد با استرس دچار حساسیت، كهیر یا حتی آكنه‌های چركی می‌شوند، توصیه می‌كنند برای مدتی و تا خارج شدن از شرایط استرس، از خوردن خوراكی‌های چرب، شیرین و محرك پرهیز كنند.  همچنین این محققان برای كاهش عوارض استرس بر پوست به تمام افراد و بخصوص افراد مستعد بروز آلرژی‌های پوستی یا آكنه توصیه می‌كنند كه در همه فصل‌های سال برای كاهش اثرات استرس بر پوست‌شان از ضدآفتاب استفاده كنند. البته استفاده از ماسك‌های خانگی با استفاده از انواع میوه‌ها نیز در كاهش اثرات استرس بر پوست می‌تواند موثر باشد. استرس دامن ناخن‌ها هم می‌گیرد اگر عادت به جویدن ناخن هایتان دارید یا هنگامی كه عصبی هستید با ناخن هایتان روی میز ضربه می‌زنید، بدانید كه این كار می‌تواند باعث بدشكل شدن ناخن‌ها و ایجاد خط‌هایی عمودی روی سطح آنها شود.  به بیان دیگر بسیاری از افرادی كه از بدشكل بودن ناخن‌های خود شكایت دارند، نمی‌دانند بدرفتاری ناشی از استرس باعث به وجود آمدن این مشكل برای ناخن‌هایشان شده است. اما متخصصان توصیه می‌كنند كه این افراد در طول دوران درمان استرس، همیشه ناخن‌های خود را كوتاه نگه دارند تا عادت جویدن و ضربه‌زدن با آنها به مرور زمان از سرشان بیفتد.  همچنین ورزش‌كردن، پرهیز از حمام آب داغ و مرطوب‌كردن پوست اطراف ناخن‌ها می‌تواند تا حد زیادی باعث كنترل استرس و كاهش عوارض ناشی از آن بر ناخن‌ها شود. به پوست‌تان كمك كنید استرس می‌تواند به افزایش رنگدانه‌های پوست و در نتیجه تیره و كدر شدن آن منجر بشود. همین‌طور شادابی و طراوت پوست را با توجه به ضعیف‌كردن سیستم‌های حفاظتی بدن به مخاطره بیندازد، اما دكتر داوودی با توجه به این‌كه حذف عوامل تنش‌زا به طور قطعی در زندگی ممكن نیست به ارائه راهكارهایی برای كاهش اثرات استرس و اضطراب بر پوست اشاره می‌كند و می‌گوید: ژنتیك، خواب خوب و تغذیه سالم در كنار هم می‌تواند به داشتن پوست و مویی شاداب و سالم كمك كند و روند پیری پوست را به تعویق اندازد. یعنی به دنبال خستگی، استرس و بی‌خوابی چروك و تیرگی در پوست تظاهرات بیشتری پیدا می‌كند. پس اولین قدم برای مقابله با آثار منفی ناشی از خستگی و استرس بر پوست داشتن خواب مناسب و تغذیه مبتنی بر مصرف بالای میوه و سبزی‌ها است. استفاده از داروهای موضعی ضدچروك و پیری پوست در دوران پراسترس می‌تواند، كمك‌كننده باشد و بخصوص در شرایط استرس جسمی ناشی از كار زیاد، مصرف داروهای آنتی‌اكسیدانی و مولتی ویتامین‌ها بخصوص ویتامین C و E بسیار موثر است. البته استفاده از آرام بخش‌ها تحت نظر پزشك متخصص نیز گاهی ضروری می‌شود. در نهایت داشتن آرامش و اختصاص زمانی از روز به ورزش و فعالیت بدنی برای رسیدن به آرامش روحی و جسمی می‌تواند در كاهش اثر استرس بر پوست در كنار دیگر ارگان‌های بدن مفید باشد.