شفا آنلاین:خونریزی غیرطبیعی<Abnormal bleeding> با خونریزی در زمانهای غیرقابل پیش بینی یا خونریزی زیاد در زمان پریود قابل پیشبینی مشخص میشود. تعاریفی که برای خونریزیهای غیرطبیعی مختلف به کار میرود، در جدول زیر نشان داده شده است.

به گزارش شفا آنلاین:به این ترتیب خونریزیهای زیاد در فواصل منظم، خونریزی در فواصل دو پریود، خونریزیهای طولانی و نامنظم، خونریزی با فواصل کمتر از ۲۱ روز، خونریزی پس از یک سال قطع پریود در اثر یائسگی یا بروز خونریزی غیرقابل پیشبینی در خانمهای یائسهای که تحت هورموندرمانی هستند، انواع خونریزیهای غیرطبیعی رحمی را شامل میشوند.

علت خونریزیهای غیر طبیعی رحمی چیست ؟
خونریزیهای غیرطبیعی رحمی به دو گروه تقسیم می شوند :
۱- بیماریهای ساختمانی رحم مثل پولیپ (که به دلیل افزایش ضخامت مخاط داخل رحم ایجاد میشود)، فیبروم (میوم) رحمی که تومور خوشخیم عضله جسم رحم است، بزرگی رحم (که در اثر زایمانهای متعدد ایجاد میشود) و یا بروز سرطان رحم که بیشتر در خانمهای بالای ۵۰ سال و بعد از یائسگی بروز میکند.

۲- اختلالات هورمونی و عدم تخمکگذاری که با وجود طبیعی بودن ساختمان رحم این خونریزیها ایجاد میشوند و به آنها خونریزیهای اختلال عملکرد رحم (dysfunctional Uterine Bleeding) میگویند.

آیا علت خونریزی غیرطبیعی رحمی در سنین مختلف با هم فرق میکند؟ در گروههای سنی مختلف چگونه است ؟
برای تشخیص و درمان چه باید کرد ؟
بله علت خونریزی غیرطبیعی رحمی در سنین مختلف زندگی متفاوت است. در هر دوره سنی، از زمان تولد تا بعد از یائسگی علتهای مختلفی باعث خونریزیهای غیرطبیعی در جنس مؤنث میشود. بهتر است در گروه سنی قبل از بلوغ، دوران بلوغ، سنین باروری، سالهای قبل از یائسگی و بعد از آن این علتها بررسی شوند.

علت خونریزیهای غیرطبیعی در دختران قبل از بلوغ چیست ؟
در نوزاد دختر تازه متولدشده گاهی خونریزی کمی در روزهای اولیه بعد از تولد ممکن است وجود داشته باشد که این خونریزی به دلیل قطع سطوح بالای هورمون استروژن از جفت است و چند روز بعد از تولد ایجاد میشود. در صورت نبود توده لگنی یا ضربه باید به والدین اطمینان داد که این علامت طی چند روز ازبین میرود. خونریزی غیرطبیعی رحمی زیر ۱۰ سالگی در دختران نادر است. در صورت بروز چنین مواردی باید توجه شود که آیا صفات ثانویه جنسی مثل رشد و تکامل سینهها و افزایش قد وجود دارد یا خیر. در صورتی که با علائم رشد و تکامل صفات ثانویه جنسی همراه نباشد، این خونریزی به دلیل بلوغ زودرس خواهد بود و کودک باید از نظر وجود جسم خارجی داخل واژن که گاهی ممکن است حین بازی وارد بدن خود کرده باشد یا تومورهایی که باعث خونریزی غیرطبیعی میشوند، معاینه شده و از نظر پزشک زنان بررسی شود.

خونریزیهای غیرطبیعی رحمی در سنین باروری
شایعترین علت خونریزیهای این دوران خونریزیهای ناشی از عدم تخمکگذاری وهورمونهاست که به صورت خونریزیهای طولانی یا شدید به دنبال قطع یک دوره عادت (پریود) تظاهر میکند. خونریزیهای ناشی از عدم تخمکگذاری ممکن است در اثر استرسهای روانی یا فیزیکی، تغییر در تغذیه و یا افزایش یا کاهش قابل توجه وزن ایجاد شود. در بعضی مواقع اختلالات تخمکگذاری ممکن است به دلیل اختلالات تیروئید باشد؛ به طوری که بیماران با افزایش وزن زیاد، خستگی، یبوست و ورم از نظر آزمایشهای تیروئیدی باید بررسی شوند. در بعضی از بیماران سردرد و ترشحات پستان ممکن است با اختلالات پریود و خونریزیهای غیرطبیعی رحمی همراه با

شد که باید از نظر هورمونهای ترشحکننده شیر واز نظر مرکز مغزی بررسی شوند. گاهی چاقی و پرمویی به همراه اختلال تخمکگذاری و خونریزی غیرطبیعی است که ممکن است به دلیل اختلال عملکرد تخمدانها وسندرم پلیکیستیک تخمدانی باشد و بررسی هورمونی و سونوگرافی از تخمدانها آن را مشخص میکند. در بعضی مواقع در این گروه سنی علت خونریزی غیرطبیعی بروز عوارض و مشکلاتی به همراه حاملگیهایی است که ممکن است بیمار از آن آگاه نباشد؛ مثلا سقط، حاملگی خارج رحمی و سایر حاملگیهای غیرطبیعی که از این نظر بیمار و پزشک باید توجه کنند. علتهای دیگر خونریزیهای غیرطبیعی در دوران و سنین باروری خونریزی به دلیل مصرف هورمونهاست.

مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری
مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری که ترکیبات هورمونی دارند، در ۳۰ درصد موارد با بروز خونریزیهای غیرطبیعی در اولین سیکل مصرف دارو همراه است که معمولاً در بروشور قرصها ذکر میشود. گاهی ممکن است خونریزی به دلیل فراموش کردن یا قطع قرص به دلیل عدم تحمل آن باشد که باید به آن توجه شود. علاوه بر این، بعضی روشهای پیشگیری از بارداری هورمونال، مثل آمپولهای تزریقی سه ماه یکبار یا استفاده از کپسولهای زیرپوستی هورمونی برای پیشگیری از بارداری ممکن است با خونریزیهای غیرطبیعی رحمی همراه باشند.

اختلالات انعقادی اگرچه بیشتر باعث خونریزیهای غیرطبیعی در سنین بلوغ میشوند؛ ولی به هر حال در این گروه سنی ممکن است در بعضی مواقع علت خونریزی باشند که البته نادر است. بعضی از عفونتهای مقاربتی با التهاب دهانه رحم نیز ممکن است باعث خونریزی بعد از مقاربت یا خونریزیهای نامنظم شوند.اختلالات ساختمان رحم به دلیل میوم یا فیبروم رحمی علت دیگر خونریزیهای غیرطبیعی است که معمولاً در این موارد خونریزی به صورت پریود شدید با فواصل نزدیک به هم است.

اگرچه در ۵۰ درصد خانمهای بالاتر از ۳۵ سال فیبروم رحمی وجود دارد، ولی معمولاً بدون علامت است و نیازی هم به درمان نیست؛ ولی اگر باعث خونریزیهای غیرطبیعی شود، به درمان نیاز دارد.و بالاخره سرطان علت نادری از خونریزیهای غیرطبیعی رحمی خانمها در سنین باروری است؛ به طوری که سرطان دهانه رحم در مرحله پیشرفته باعث خونریزیهای غیرطبیعی میشود که خوشبختانه امروزه با انجام تست پاپ اسمیر سالیانه قبل از بروز این مرحله سرطان دهانه رحمی تشخیص داده و درمان میشود.

سرطان جسم رحم
سرطان جسم رحم ۵ درصد موارد در سنین قبل از ۴۰ سال بروز میکند؛ ولی به هر حال در مواردی که حالتهای غیرطبیعی در معاینه و سونوگرافی وجود ندارد که خونریزی غیرطبیعی رحمی را توجیه کند و بهخصوص در مواردی که با سه ماه درمان هورمونی خونریزی غیرطبیعی رحمی کنترل نمیشود و بیمار بالای سن ۳۵ سال است، انجام یک نمونهبرداری بیوبسی سرپایی از رحم یا کورتاژ تشخیصی برای رد سرطان یا موارد پیشسرطانی رحم توصیه میشود.

خونریزیهای قبل ازیائسگی
قبل از یائسگی مثل حوالی بلوغ، شیوع دورههای بدون تخمک گذاری بیشتر و چگونگی خونریزی در این دوران به صورت خونریزیهای با فواصل کم وشدت کمتر است که با علائم کمبود هورمون استروژن تخمدان نظیر گرگرفتگی، خشکی مخاط واژن و اختلالات خلق وخو همراه میباشد. معاینات لگنی و آزمایشهای هورمونی به تشخیص کمک میکند؛ اما علتهای ساختمانی خونریزی غیرطبیعی رحمی مثل فیبروم و بزرگی یکنواخت رحمی علت دیگر خونریزیهای غیرطبیعی را در این دوران تشکیل میدهد که با انجام سونوگرافی میتوان به آن پی برد و با تأیید تشخیص اقدام به درمان جراحی کرد. ۲۰ درصد موارد سرطان رحم در این گروه سنی دیده میشود؛ به این دلیل هر نوع خونریزی غیرطبیعی در این سنین به بررسی آسیبشناسی مخاط رحم به صورت نمونهبرداری سرپایی از رحم یا کورتاژ تشخیصی در بیمارستان نیاز دارد.

خونریزیهای بعد از یائسگی
خونریزیهای بعد از یائسگی به خونریزیهای غیرطبیعی که یک سال بعد از توقف عادت ماهیانه(پریود)ایجاد شوند، میگویند. هرگونه خونریزی غیرطبیعی در این گروه سنی غیرطبیعی محسوب میشود. اگرچه تنها حدود ۲۰ درصد خونریزیهای این دوران به دلیل بدخیمی دستگاه تناسلی است، بیمار از این نظر باید بررسی شود. سایر علتهای خونریزیهای بعد از یائسگی عبارتند از: خونریزی به دلیل مصرف هورمون جانشینی در این دوران، خونریزی ناشی از کمبود هورمون استروژن و خونریزی به دلیل افزایش مخاط رحم (پولیپ رحم). ۷۵ درصد سرطانهای رحمی در سنین بعد از یائسگی بروز میکنند و از اینرو در تمام موارد، خونریزیهای بعد از یائسگی به بررسی بافتشناسی مخاط رحمی با انجام نمونهبرداری رحمی به صورت کورتاژ تشخیصی نیاز دارد تا بر حسب تشخیص بیماری، درمان لازم صورت گیرد

پزشک آنلاین

دکتر زهرا صابری [ متخصص زنان و زایمان ]