دکتر مهری مهراد بیان کرد: هرگونه اختلال در عملکرد سیستم عصبی مثانه باعث میشود دفع ادرار بدرستی و در زمان مناسب صورت نگیرد. این اختلال،«مثانه نوروژنیک یا مثانه عصبی» نامیده میشود که به دو شکل بروز میکند.
شفاآنلاین>سلامت جنسی>مثانه عضوی عضلانی است که وظیفه نگهداری ادرار و انتقال آن به مجرای ادرار
را برعهده دارد.به گزارش شفاآنلاین، به طور معمول ورود حجمی حدود 250 تا 300 سیسی ادرار به
مثانه کافی است تا این عضو فرمان تخلیه را برای مغز صادر کند. میدانید که
سیستم عصبی بدن در ایجاد احساس پر شدن مثانه و همچنین احساس نیاز به دفع
ادرار نقش قابل توجهی دارد و هرگونه اختلال در عملکرد مثانه و سیستم عصبی
میتواند جسم و زندگی طبیعی فرد را با مشکلات فراوانی مواجه کند. یکی از
این اختلالات «مثانه نوروژنیک یا مثانه عصبی» است. متأسفانه بسیاری از
بیماریها مانند دیابت، ام اس، پارکینسون و حتی آسیبهای نخاعی میتواند
بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر بگذارد و سیستم دفع ادرار را مختل کند. اما
نکته مهم و قابل توجه این است که همیشه بیماریها و حوادث ما را دچار مشکل
مثانه نوروژنیک نمیکند و گاهی عادتهایی ساده و به ظاهر کم اهمیت نیز ما
را برای همه عمر دچار این بیماری میکند.
دکتر مهری مهراد در این باره میگوید: هرگونه اختلال در عملکرد
سیستم عصبی مثانه باعث میشود دفع ادرار بدرستی و در زمان مناسب صورت
نگیرد. این اختلال،«مثانه نوروژنیک یا مثانه عصبی» نامیده میشود که به دو
شکل بروز میکند.
مثانه شل «Flaccid» یکی از انواع مثانه عصبی است که در آن عضلات مثانه
بدرستی منقبض نمیشود و اعصاب مثانه با وجود پر بودن آن هیچ پیامی برای
تخلیه ادرار به مغز مخابره نمیکند. در چنین شرایطی بیمار با پر شدن بیش از
حد مثانه، دچار بیاختیاری ادرار میشود.
مثانه اسپاستیک «Spastic» نیز نوعی دیگر از مثانه عصبی است که معمولاً به
دنبال آسیب طناب نخاعی بالای قوس انعکاسی ایجاد میشود و فرد مبتلا با
حداقل حجم مایعات موجود در مثانه و قبل از پر شدن ظرفیت مثانه، احساس پری
مثانه و دفع ادرار دارد. متأسفانه در صورت حاد شدن این وضعیت، بیمار حتی با
حدود 50 سی سی ادرار هم دچار دفع بدون کنترل ادرار میشود.
رئیس انجمن نورویورولوژی میافزاید: مثانه شل معمولاً بهدنبال بروز برخی از بیماریها ماننـــــد دیــابت،(diabetes)
ام اس، پارکینسون، برخی جراحیها در ناحیه کمر و حتی آسیبهای نخاعی
ایجاد میشود اما گاهی با بیمارانی مواجه میشویم که بدون ابتلا به هیچ یک
از این بیماریها از این اختلال رنج میبرند. بررسیها و تحقیقات مستمر
نشان داد این بیماران قربانی برخی عادات نامناسب خود شدهاند.
این دسته از بیماران به دلیل وسواس یا داشتن شغلی حساس ساعاتی طولانی
ادرار خود را نگه میدارند و آن را دفع نمیکنند. این عادت در طولانی مدت
باعث تنبل شدن مثانه خواهد شد. به عبارت سادهتر میتوان گفت: هنگامی که
مثانه پر میشود به مغز دستور دفع صادر میکند، اما فرد با بیتوجهی به این
دستور سطح حساسیت مثانه را افزایش میدهد و عملکرد سیستم عصبی مثانه (Bladder Nerve System)را
مختل میکند. انکارهای مداوم، حس فرد به دفع ادرار را کاهش میدهد و او
برای دفع ادرار دیرتر اقدام میکند. با گذشت زمان و پیشرفت اختلال در
عملکرد سیستم عصبی، عضلات دیگر بدرستی منقبض نمیشوند. از سوی دیگر پر
ماندن مثانه برای طولانی مدت به شل شدن و کش آمدن عضلههای مثانه منجر
میشود. در چنین شرایطی، مثانه کارایی خود را از دست میدهد و دچار تنبلی
میشود.
این متخصص ادامه میدهد: چندی قبل بیماری داشتم که در سن 28 سالگی دچار
تنبلی مثانه شده بود و باید برای دفع ادرار از سوند یا از دستگاه «ساکرال
نورو مدولاسیون» استفاده میکرد. این بیمار که کارمند یکی از ادارات بود،
تنها به دلیل وسواس از صبح تا ساعات پایانی روز از سرویس بهداشتی اداره
استفاده نمیکرد و تخلیه را موکول به منزل میکرد. این در حالی است که یک
فرد به طور عادی باید حداقل 5 بار طی روز مثانه خود را تخلیه کند. به گفته
دکتر مهراد، باقی ماندن طولانی مدت ادرار در مثانه احتمال ابتلا به عفونت
ادراری و حتی نارسایی کلیهها را نیز افزایش میدهد. سم و املاح موجود در
ادرار در صورت باقی ماندن در مثانه، دوباره جذب بدن میشوند و زمینه بسیاری
از بیماریها را فراهم میکنند. از سوی دیگر باقی ماندن ادرار در مثانه
باعث میشود ادرار به سمت کلیهها بازگردد و شرایط نارسایی کلیهها را
فراهم کند.
رئیس انجمن نورویورولوژی میگوید: معمولاً به این بیماران توصیه میشود
برای در امان بودن از عوارض این بیماری در ساعات مشخص از سوند برای تخلیه
ادرار استفاده کنند. البته این را هم نباید فراموش کرد که استفاده از سوند
هم بسیار سخت و دردناک است؛ کما اینکه شرایط برخی عفونتها را نیز فراهم
میکند. راهکار دیگر استفاده از دستگاه «ساکرال نورو مدولاسیون» (sacral
nerve stimulator modulation) است که در نخاع بیمار جاسازی میشود. وی در
خاتمه تأکید میکند: بار دیگر این جمله تکراری اما ارزشمند را باید
خاطرنشان کنم که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. اصلاح برخی عادتهای
رفتاری مانند وسواس و همچنین کنار گذاشتن تنبلی و تخلیه بهنگام، گام بزرگی
است که بسیاری از افراد جامعه میتوانند برای تداوم سلامت خود بردارند.ایران