شفا آنلاین>سلامت جنسی> کیستهای تخمدانی کیسههایی محتوی مایع یا ماده نیمهجامد هستند که در داخل یا در سطح تخمدان وجود دارند.
به گزارش
شفا آنلاین، بسیاری از زنان در طول زندگی خود کیستهای تخمدانی
دارند. اکثر کیستهای تخمدانی ناراحتی بسیارجزئی ایجاد میکنند و بیضرر
هستند. اکثریت آنها بدون درمان، در طول چند ماه ناپدید میشوند. در شماره
گذشته، در مورد نشانهها، علل و عوارض آنها در بیماران صحبت شد. در ادامه
به دیگر مباحث و درمانهای موجود میپردازیم.
آنچه باید از پزشک انتظار داشت
پزشک سوالاتی را از شما میپرسد که برخی از این سوالات عبارتند از:
چه مدت است که دچار این علایم شدهاید؟
آیا علایمتان به سیکل قاعدگیتان بر میگردند؟
آیا عاملی را تجربه کردهاید که علایمتان را بهبود دهد؟
آیا عاملی علایم شما را تشدید میکند؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در موارد زیر نیاز به درمان فوری دارید:
درد همراه با تب و استفراغ
علائم فوقالذکر و علائم نشاندهنده شوک مثل پوست سرد، عرق سرد، تنفس
سریع، سرگیجه و ضعف نشان دهنده اورژانسی بودن شرایط هستند. بدین معنا که
بایستی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
آزمایشهای تشخیصی
معمولا
وجود کیست تخمدان درطول معاینات رحمی مشخص میشود. چنانچه پزشک مشکوک به
وجود کیست شود، آزمایشات بیشتری را توصیه میکند تا نوع آن را تشخیص دهد و
نیاز شما را به درمان نیز تعیین کند.
پزشک در جهت رسیدن به یک تشخیص درست، سوالات متعددی رابرای خود مطرح کرده و پاسخ میدهد:
در رابطه با شکل: آیا شکل کیست غیرنرمال است؟
در رابطه با سایز: سایز کیست چقدر است؟
در رابطه با ترکیب: آیا کیست با مایع، مواد جامد و یا مخلوط آن دو پر شده
است؟ کیستهای حاوی مایع، سرطانی نیستند ولی آن دسته از کیستهایی که با
مواد جامد یا مخلوط (هر دو مواد جامد و مایع) پر شدهاند، به ارزیابیهای
بیشتر برای تعیین وجود سرطان نیاز دارند.
تست بارداری: تست مثبت بارداری نشان دهنده کیست از نوع جسم زرد است، یعنی
زمانیکه فولیکول پاره شده تخمک خود را رها میکند، مجددا بسته شده و با
مایع پر میشود و تشکیل کیست جسم زرد را میدهد.
سونوگرافی رحم و اجزای رحمی: در این فرایندِ بدون درد از دستگاه مبدل
(ترانسدیوسر) برای فرستادن و گرفتن امواج صوتی فرکانس بالا (اولتراسوند)
استفاده میکنند. این دستگاه میتواند از روی شکم یا درون واژن حرکت داده
شود تا تصاویری از رحم و تخمدانها روی یک صفحه ویدیویی ایجاد کند. سپس
پزشک به آنالیز و بررسی این تصاویر میپردازد تا وجود کیست را تعیین کرده و
محل را مشخص و ترکیب آن را نیز از لحاظ محتوای آن (مایع، جامد یا مخلوط)
تعیین سازد.
لاپارسکوپی: از لاپاروسکوپ که وسیلهای نورانی و باریک است به منظور
مشاهده تخمدانها و برداشتن کیست تخمدانی استفاده میکنند. بدین ترتیب که
از طریق برش کوچکی دستگاه را وارد حفره شکمی میکنند.
آزمایش خون CA-125: معمولا سطوح خونی پروتئینی به نام آنتیژن سرطان 125
(CA-125) در زنان مبتلابه سرطان تخمدان اندازهگیری میشود. چنانچه فرد
کیستهای تخمدانی جامد داشته و در معرض ریسک سرطان تخمدان قرار داشته باشد،
پزشک سطوح CA-125 را در خون اندازهگیری میکند تا به تعیین سرطانی بودن
کیست موجود بپردازد. سطوح افزایش یافته CA-125 در بیماریهای غیرسرطانی
دیگری نیز دیده میشوند، بیماریهایی همچون آندومتریوز، فیبروم رحمی و
بیماری التهابی رحم.
درمان دارویی
درمان بستگی به سن، نوع و سایز کیست و علائم فرد دارد. پزشک بسته به شرایط درمانهای زیر را توصیه خواهد کرد.
مراقبت و پیگیریهای منظم: در صورتی که شما در سالهای باروری هستید،
علائمی ندارید و سونوگرافی نیز نشان دهنده کیست کوچک محتوی مایع است،
میتوانید صبر کنید و در 1یا 3 ماه دیگر مجدد آزمایشات خود را تکرار کنید.
درواقع پزشک توصیه به انجام سونوگرافی بعد از مداخلات دورهای میکند تا به
بررسی تغییرات در سایز کیست موجود بپردازد. همچنین پیگیریهای منظم همراه
با انجام سونوگرافی درمان معمولی است که در زنان یائسه مبتلا به کیستهای
کوچک (با ضخامت کمتر از 2 سانتیمتر) حاوی مایع توصیه میشود.
قرصهای ضدبارداری: پزشک قرصهای خوارکی ضدبارداری را به منظور کاهش خطر
تشکیل کیستهای جدید در سیکلهای قاعدگی بعدی تجویز میکند. از دیگر مزایای
قرصهای خوراکی ضدبارداری کاهش معنادار ریسک سرطان تخمدان است. هرچه
دریافت قرصهای خوراکی ضدبارداری طولانیتر باشد خطر این سرطان کاهش بیشتری
خواهد داشت.
جراحی: در صورت بزرگی کیست، نبودن از نوع کیستهای کارکردی، رشد و دوام آن
به مدت 2یا 3 سیکل قاعدگی، نهایتا پزشک جراحی را توصیه خواهد کرد.
کیستهایی که منجر به درد و علائم شدید میشوند نیز برداشته میشوند.
برخی
از کیستها بدون درآوردن تخمدانها، از طریق فرایندی موسوم به سیستکتومی
برداشته میشوند. در برخی موارد نیز پزشک، تخمدان دچار کیست را برمیدارد و
تخمدان دیگر که سالم است، باقی میماند. این فرایند افورکتومی یا برداشتن
یکی از تخمدانها نامیده میشود. در هر دو فرایند فوق توانایی باروری شما
حفظ میشود، البته در صورتیکه در سالهای باروری خود قرار داشته باشید.
درواقع در صورت وجود یکی از تخمدانها، همچنان منبعی برای تولید هورمون
استروژن وجود دارد. چنانچه توده کیستی سرطانی تشخیص داده شود، پزشک پیشنهاد
هیسترکتومی میدهد تا هر دو تخمدان و رحم فرد برداشته شوند. در بعد از
یائسگی خطر کیستهای جدید تخمدانی و از نوع سرطانی بیشتر میشود، در نتیجه
پزشک در صورت وجود توده کیستی در بعد از یائسگی، جراحی را توصیه خواهد کرد.
کاهش وزن و بر طرف کردن چاقی تاثر بسزایی در بهبود کیست تخمدان دارد.
تغذیه سالم نقش مهمی را در کمک به بهبود کیست تخمدان بازی میکند.
منبع: Your Doctor