شفا آنلاین>سلامت جنسی>نوجوانی دنیای پر رمز و رازی دارد که یکی از اصلی ترین رموز آن، بلوغ است. نشانه های بلوغ در نوجوانان مشخص است، اما برای برخی از آنها چه دختر و چه پسر، بلوغ با مشخصاتی اختلال آور همراه است .
به گزارش شفا آنلاین،در حقیقت این نوع بلوغ ، بلوغ زود رس نامیده می شود که علائمی دارد که با شناختن آنها تا حدودی میت وان آن را کنترل کرد.
بلوغ طبیعی دوره‌ای است که طی آن صفات ثانویه جنسی به‌وجود می‌آیند و فرد توان باروری پیدا می‌کند. تغییرات فیزیکی در دوران بلوغ، نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم بلوغ غده هیپوتالاموس در دستگاه عصبی مرکزی، تحریک اعضای جنسی و ترشح هورمون‌های جنسی است. اما بلوغ زودرس ظاهر شدن علائم بلوغ از نظر فیزیکی و هورمونی زیر هشت سال در دختران و زیر ۹ سال در پسران است. این سن در مورد شروع بلوغ است چون بلوغ دوره‌ای چند ساله دارد.
اولین علامت بلوغ در دختران برجستگی سینه و در پسران بزرگ شدن و تغییر سایز بیضه‌هاست . در دختران علایم ابتدا با بزرگ شدن سینه‌ها ظاهر می‌شود و بعد از آن است که نواحی از بدن که در آنها غدد جنسی وجود دارد رویش مو پیدا می‌کند. عادت ماهانه نیز در مرحله نهایی اتفاق می‌افتد. در پسران اولین علامت بزرگ شدن بیضه و سپس بلوغ دیگر اجزای اندام تناسلی است.
حتی شامپو فرش هم مقصر است!
دکتر فریبا نادری، متخصص کودکان و فلوشیپ غدد اطفال درباره علت بلوغ زود رس می گوید : علت دقیق بلوغ زودرس، هنوز ناشناخته است، اگرچه گاهی اوقات نیز علت هایی را برای آن ذکر می کنند. یکی از علت های آن ابتلا به برخی از بیماری های خاص است. همچنین کلیه ضایعاتی که در مغز ممکن است وجود داشته باشد اعم از تومورها و ضربه ها به سر و یا عفونت هایی مثل مننژیت نیز از جمله علل ابتلای به بلوغ زود رس هستند . همچنین برخی از ضایعات مادر زادی می تواند عاملی برای بلوغ زود رس باشد . مصرف هورمون ها یا مصرف موادی مثل سویا که حاوی موادی چون «فیتو استروژن‌ها» هستند نیز می تواند عامل بلوغ زود رس باشد .
وی با اشاره به اینکه اخیراً ثابت شده است که مصرف برخی از سموم و مواد شیمیایی که در محیط وجود دارد می تواند باعث ایجاد بلوغ زود رس در کودکان شود می افزاید: برخی از سموم و آفت کش ها می توانند مانند استروژن عمل و ایجاد بلوغ زود رس کنند. همچنین جذب مواد پلاستیکی روی گیرنده استروژن اثر می گذارد و باعث تحریک استروژن در بدن می شود.
این فلوشیپ غدد کودکان با بیان اینکه کمبود ویتامین D می تواند موجب بلوغ زود رس شود تصریح می کند : حتی گفته می شود که استفاده از شامپو فرش، لمینت هایی با جنس پلاستیک می توانند به عنوان یک عامل شیمیایی در بدن بوده و مانند استروژن عمل کرده و موثر باشد.
بلایی که با استرس می آید
شبکه های ماهواره ای، رفتارهای نادرست و نا آگاهانه والدین و فشار ها و استرس ها هم یکی دیگر از دلایل ایجاد بلوغ زود رس به شمار می روند .
دکتر فریبا نادری در این باره می گوید : حتی استرس ها نیز می توانند عامل بلوغ زود رس در کودکان باشد، به نحوی که این مورد در کودکان طلاق و کودکانی که تحت استرس های روانی هستند بیشتر دیده می شوند.
به گفته این متخصص کودکان، وجود ماهواره ها و فیلم های غیر اخلاقی می تواند عامل کمک کننده ای باشد که مرکز بلوغ را تحریک کند.
به طور کلی سن بلوغ در دختران بسیار پایین آمده است و این مسئله هم در دختران و هم در پسران دیده می شود از این رو کنترل و نظارت والدین بر این امر از اهمیت بسیاری برخوردار است .
چاقی کودکان را دست کم نگیرید
دکتر سعید حسینی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در مورد اثرات تغذیه و بلوغ زود رس می گوید : تغذیه اگر باعث شود که کودک دچار چاقی شود، همان چاقی و اضافه وزن می تواند باعث بلوغ زودرس در کودکان شود.
وی با اشاره به اینکه چاقی باعث اختلالات هورمونی در کودکان می شود اظهار می کند: این اختلالات هورمونی موجب بلوغ زود رس در کودکان می شود.
این متخصص تغذیه در زمینه تاثیر فست فودها بر بلوغ زود رس می افزاید: این همان بحث دریافت انرژی زیاد است و چون به اضافه وزن و چاقی منجر می شود، ممکن است بلوغ زود رس اتفاق بیفتد، اما واقعیت این است که هنوز تحقیقات علمی روشن نکرده است که مواد شیمیایی خاصی یا نگهدارنده ها می تواند بر روی بلوغ زود رس اثر گذار باشد یا خیر.
وی همچنین تصریح می کند: حتی از نظر تغذیه برخی کمبود ها نیز مانند کمبود روی در بدن می تواند بلوغ را به تاخیر بیندازد.
درمان بلوغ زودرس چگونه است؟
هنگامی‌که بلوغ در سنین پایین شروع شود، رشد قدی کودکان بیشتر می‌شود و به نسبت کودکان همسن خود، قد بلندتری خواهند داشت، ولی پس از دو یا سه سال، رشد قدی متوقف می‌شود و آنها در نهایت بزرگسالان کوتاه قدی خواهند شد. از نظر شکل جسمی و ظاهری بدن نیز ممکن است مشکلاتی دیده شود. به علاوه، از نظر روانی نیز این کودکان معمولا دچار مشکلات زیادی خواهند شد.
رشد سینه‌ها یا ایجاد قاعدگی در دختران کم‌سن یا رویش موهای صورت و کلفتی صدا در پسران کم‌سن در مقایسه با سایر همسالان خود، باعث بروز اضطراب شدید در این کودکان و والدین آنها می‌شود. بنابراین درمان باید بسیار زود شروع شود.
دکتر فریبا نادری در این زمینه می گوید: اهمیت درمان در بلوغ زود رس را نباید فراموش کرد. یکی از لحاظ بعد روحی و روانی و دیگر از لحاظ مشکلات جسمی کهممکن است برای کودک ایجاد مشکل کند.
وی می افزاید: به لحاظ بعد روحی و روانی این بچه ها نه تنها علائم فیزیکی یک فرد بالغ را پیدا می کنند، بلکه گرایشات جنسی پیدا می کنند. این در حالی است که از لحاظ جسمی آمادگی و تکامل این گرایشات را پیدا نکرده اند . این کودکان گرایش به جنس مخالف دارند و خیلی راحت در معرض سوء استفاده دیگران قرار می گیرند .
این فلوشیپ غدد اطفال تصریح می کند: یکی دیگر از عوارض این بلوغ زودرس، تاثیر هورمون ها روی صفحات رشدی کودکان است . این امر باعث می شود که صفحات رشدی کودکان زود بسته شود و بسته شدن صفحات رشدی منجر به کوتاهی قد در کودکان می شود. این کودکان به ظاهر در زمان بلوغ یک جهش رشدی پیدا می کنند و حتی مادر خوشحال می شود که قد کودکش از همه بلندتر است، اما این یک هشدار بلوغ است و ممکن است در نهایت قد بچه کوتاه تر از مقدار استاندارد و پیش بینی شده شود.
نادری با اشاره به اینکه در این شرایط گیرنده های استروژن زودتر از سن بچه فعال می شود خاطر نشان می کنند : بنابراین این کودکان خیلی سریع تر از همسالان خود در معرض سرطان سینه در بزرگسالی قرار می گیرند . بخصوص اگر در سابقه فامیلی مادر ، خواهر یا خاله خود، سرطان سینه داشته باشند این مساله اثر گذار است .
به گفته این متخصص کودکان، بلوغ زودرس زمینه بیماری های متابولیسم را در آینده فراهم کرده که از مهم ترین آنها فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، دیابت و افزایش چربی خون است که با در مان به موقع بلوغ زود رس، می توان از این عوامل جلوگیری کرد.
آیا بلوغ زودرس قابل پیشگیری است؟
جلوگیری از چاقی، خواب کافی، جلوگیری از تششعات در محیط، توجه به تغذیه و استفاده نکردن از مواد غذایی حاوی هورمون برای بچه ها مثل گوشت ها و مرغ های هورمونی، استفاده نکردن از میوه های آغشته به آفت کش ها و استفاده نکردن از موادی که حاوی استروژن هستند مثل سویا از جمله روش هایی است که می توان با رعایت آنها از بلوغ زود رس جلوگیری کرد.
دکتر نادری در این زمینه می افزاید: یک زندگی سالم، رژیم غذایی سالم و کنترل وزن و خواب کافی ، دور بودن بچه ها از محیط استرس زا و طرح نکردن مشکلات خانوادگی در نزد کودکان، سطح کافی ویتامین دی در بدن و ورزش می تواند مانع از بلوغ زودرس در کودکان شود .
وی تاکید دارد: یادمان باشد که غذاهای روستایی و طبیعی برای بچه ها مناسب تر از غذاهای فست فودی هستند .
این متخصص کودکان به مادران نیز توصیه می کند: از ظرف های پلاستیکی و یک بار مصرف برای تغذیه کودکان استفاده نکنند.
بلوغ طبیعی دوره‌ای است که طی آن صفات ثانویه جنسی به‌وجود می‌آیند و فرد توان باروری پیدا می‌کند. تغییرات فیزیکی در دوران بلوغ، نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم بلوغ غده هیپوتالاموس در دستگاه عصبی مرکزی، تحریک اعضای جنسی و ترشح هورمون‌های جنسی است. اما بلوغ زودرس ظاهر شدن علائم بلوغ از نظر فیزیکی و هورمونی زیر هشت سال در دختران و زیر ۹ سال در پسران است. این سن در مورد شروع بلوغ است چون بلوغ دوره‌ای چند ساله دارد.
اولین علامت بلوغ در دختران برجستگی سینه و در پسران بزرگ شدن و تغییر سایز بیضه‌هاست . در دختران علایم ابتدا با بزرگ شدن سینه‌ها ظاهر می‌شود و بعد از آن است که نواحی از بدن که در آنها غدد جنسی وجود دارد رویش مو پیدا می‌کند. عادت ماهانه نیز در مرحله نهایی اتفاق می‌افتد. در پسران اولین علامت بزرگ شدن بیضه و سپس بلوغ دیگر اجزای اندام تناسلی است.
حتی شامپو فرش هم مقصر است!
دکتر فریبا نادری، متخصص کودکان و فلوشیپ غدد اطفال درباره علت بلوغ زود رس می گوید : علت دقیق بلوغ زودرس، هنوز ناشناخته است، اگرچه گاهی اوقات نیز علت هایی را برای آن ذکر می کنند. یکی از علت های آن ابتلا به برخی از بیماری های خاص است. همچنین کلیه ضایعاتی که در مغز ممکن است وجود داشته باشد اعم از تومورها و ضربه ها به سر و یا عفونت هایی مثل مننژیت نیز از جمله علل ابتلای به بلوغ زود رس هستند . همچنین برخی از ضایعات مادر زادی می تواند عاملی برای بلوغ زود رس باشد . مصرف هورمون ها یا مصرف موادی مثل سویا که حاوی موادی چون «فیتو استروژن‌ها» هستند نیز می تواند عامل بلوغ زود رس باشد .
وی با اشاره به اینکه اخیراً ثابت شده است که مصرف برخی از سموم و مواد شیمیایی که در محیط وجود دارد می تواند باعث ایجاد بلوغ زود رس در کودکان شود می افزاید: برخی از سموم و آفت کش ها می توانند مانند استروژن عمل و ایجاد بلوغ زود رس کنند. همچنین جذب مواد پلاستیکی روی گیرنده استروژن اثر می گذارد و باعث تحریک استروژن در بدن می شود.
این فلوشیپ غدد کودکان با بیان اینکه کمبود ویتامین D می تواند موجب بلوغ زود رس شود تصریح می کند : حتی گفته می شود که استفاده از شامپو فرش، لمینت هایی با جنس پلاستیک می توانند به عنوان یک عامل شیمیایی در بدن بوده و مانند استروژن عمل کرده و موثر باشد.
بلایی که با استرس می آید
شبکه های ماهواره ای، رفتارهای نادرست و نا آگاهانه والدین و فشار ها و استرس ها هم یکی دیگر از دلایل ایجاد بلوغ زود رس به شمار می روند .
دکتر فریبا نادری در این باره می گوید : حتی استرس ها نیز می توانند عامل بلوغ زود رس در کودکان باشد، به نحوی که این مورد در کودکان طلاق و کودکانی که تحت استرس های روانی هستند بیشتر دیده می شوند.
به گفته این متخصص کودکان، وجود ماهواره ها و فیلم های غیر اخلاقی می تواند عامل کمک کننده ای باشد که مرکز بلوغ را تحریک کند.
به طور کلی سن بلوغ در دختران بسیار پایین آمده است و این مسئله هم در دختران و هم در پسران دیده می شود از این رو کنترل و نظارت والدین بر این امر از اهمیت بسیاری برخوردار است .
چاقی کودکان را دست کم نگیرید
دکتر سعید حسینی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در مورد اثرات تغذیه و بلوغ زود رس می گوید : تغذیه اگر باعث شود که کودک دچار چاقی شود، همان چاقی و اضافه وزن می تواند باعث بلوغ زودرس در کودکان شود.
وی با اشاره به اینکه چاقی باعث اختلالات هورمونی در کودکان می شود اظهار می کند: این اختلالات هورمونی موجب بلوغ زود رس در کودکان می شود.
این متخصص تغذیه در زمینه تاثیر فست فودها بر بلوغ زود رس می افزاید: این همان بحث دریافت انرژی زیاد است و چون به اضافه وزن و چاقی منجر می شود، ممکن است بلوغ زود رس اتفاق بیفتد، اما واقعیت این است که هنوز تحقیقات علمی روشن نکرده است که مواد شیمیایی خاصی یا نگهدارنده ها می تواند بر روی بلوغ زود رس اثر گذار باشد یا خیر.
وی همچنین تصریح می کند: حتی از نظر تغذیه برخی کمبود ها نیز مانند کمبود روی در بدن می تواند بلوغ را به تاخیر بیندازد.
درمان بلوغ زودرس چگونه است؟
هنگامی‌که بلوغ در سنین پایین شروع شود، رشد قدی کودکان بیشتر می‌شود و به نسبت کودکان همسن خود، قد بلندتری خواهند داشت، ولی پس از دو یا سه سال، رشد قدی متوقف می‌شود و آنها در نهایت بزرگسالان کوتاه قدی خواهند شد. از نظر شکل جسمی و ظاهری بدن نیز ممکن است مشکلاتی دیده شود. به علاوه، از نظر روانی نیز این کودکان معمولا دچار مشکلات زیادی خواهند شد.
رشد سینه‌ها یا ایجاد قاعدگی در دختران کم‌سن یا رویش موهای صورت و کلفتی صدا در پسران کم‌سن در مقایسه با سایر همسالان خود، باعث بروز اضطراب شدید در این کودکان و والدین آنها می‌شود. بنابراین درمان باید بسیار زود شروع شود.
دکتر فریبا نادری در این زمینه می گوید: اهمیت درمان در بلوغ زود رس را نباید فراموش کرد. یکی از لحاظ بعد روحی و روانی و دیگر از لحاظ مشکلات جسمی کهممکن است برای کودک ایجاد مشکل کند.
وی می افزاید: به لحاظ بعد روحی و روانی این بچه ها نه تنها علائم فیزیکی یک فرد بالغ را پیدا می کنند، بلکه گرایشات جنسی پیدا می کنند. این در حالی است که از لحاظ جسمی آمادگی و تکامل این گرایشات را پیدا نکرده اند . این کودکان گرایش به جنس مخالف دارند و خیلی راحت در معرض سوء استفاده دیگران قرار می گیرند .
این فلوشیپ غدد اطفال تصریح می کند: یکی دیگر از عوارض این بلوغ زودرس، تاثیر هورمون ها روی صفحات رشدی کودکان است . این امر باعث می شود که صفحات رشدی کودکان زود بسته شود و بسته شدن صفحات رشدی منجر به کوتاهی قد در کودکان می شود. این کودکان به ظاهر در زمان بلوغ یک جهش رشدی پیدا می کنند و حتی مادر خوشحال می شود که قد کودکش از همه بلندتر است، اما این یک هشدار بلوغ است و ممکن است در نهایت قد بچه کوتاه تر از مقدار استاندارد و پیش بینی شده شود.
نادری با اشاره به اینکه در این شرایط گیرنده های استروژن زودتر از سن بچه فعال می شود خاطر نشان می کنند : بنابراین این کودکان خیلی سریع تر از همسالان خود در معرض سرطان سینه در بزرگسالی قرار می گیرند . بخصوص اگر در سابقه فامیلی مادر ، خواهر یا خاله خود، سرطان سینه داشته باشند این مساله اثر گذار است .
به گفته این متخصص کودکان، بلوغ زودرس زمینه بیماری های متابولیسم را در آینده فراهم کرده که از مهم ترین آنها فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، دیابت و افزایش چربی خون است که با در مان به موقع بلوغ زود رس، می توان از این عوامل جلوگیری کرد.
آیا بلوغ زودرس قابل پیشگیری است؟
جلوگیری از چاقی، خواب کافی، جلوگیری از تششعات در محیط، توجه به تغذیه و استفاده نکردن از مواد غذایی حاوی هورمون برای بچه ها مثل گوشت ها و مرغ های هورمونی، استفاده نکردن از میوه های آغشته به آفت کش ها و استفاده نکردن از موادی که حاوی استروژن هستند مثل سویا از جمله روش هایی است که می توان با رعایت آنها از بلوغ زود رس جلوگیری کرد.
دکتر نادری در این زمینه می افزاید: یک زندگی سالم، رژیم غذایی سالم و کنترل وزن و خواب کافی ، دور بودن بچه ها از محیط استرس زا و طرح نکردن مشکلات خانوادگی در نزد کودکان، سطح کافی ویتامین دی در بدن و ورزش می تواند مانع از بلوغ زودرس در کودکان شود .
وی تاکید دارد: یادمان باشد که غذاهای روستایی و طبیعی برای بچه ها مناسب تر از غذاهای فست فودی هستند .
این متخصص کودکان به مادران نیز توصیه می کند: از ظرف های پلاستیکی و یک بار مصرف برای تغذیه کودکان استفاده نکنند.
نظرشما
آخرین اخبار