نقرس؛ بیماری اغنیای سابق

اوره، مولکولی است که در اثر سوخت و ساز پروتئین ها تولید می شود و در اثر خوردن گوشت ها غلظت آن افزایش می یابد و اگر اوره خون از حد معینی بالاتر برود، نشانه نارسایی کلیه هاست. اسید اوریک ماده کاملا متفاوتی است. این ماده دارای مولکول کوچکی است که در خون انسان با غلظت خاصی گردش می کند. تا زمانی که غلظت این مولکول از حد خاصی کمتر باشد، مشکلی پیش نمی آید، اما زمانی که از این حد بالاتر برود و به حد اشباع برسد در بافت های مختلف بدن به صورت کریستال رسوب می کند. رسوب بلورهای اسید اوریک باعث مجموعه علائمی می شوند که بیماری نقرس نامیده می شود. بیماری نقرس از زمان های قدیم به عنوان بیماری اغنیا شناخته شده است. علت این موضوع این است که نقرس در اثر رسوب اسیداوریک اضافی بدن در بافت های مستعد رخ می دهد و اسیداوریک ماده ای است که در اثر تخریب برخی غذاها بخصوص گوشت ها در بدن حاصل می شود. مجموعه بیماری هایی که اکنون به عنوان سندرم متابولیک شناخته می شود و شامل بی تحرکی، چاقی، مقاومت سلول های بدن به انسولین، تری گلیسیرید بالا و فشار خون است نیز به عنوان زمینه ساز زیادی اسید اوریک خون شناخته می شود. گوشت قرمز و غذاهای دریایی خوراکی هایی است که بیشترین ارتباط را با بالا رفتن اسید اوریک خون و احتمال وقوع بیماری نقرس دارد. از طرفی، خوردن لبنیات کم چرب به عنوان پیشگیری کننده این بیماری در نظر گرفته می شود. علاوه بر زیاده روی در مصرف انواع گوشت ها بخصوص گوشت قرمز و ماهی ، علل دیگری نیز برای این بیماری وجود دارد. ازجمله علل مستعدکننده می توان به برخی بیماری های ژنتیکی خاص، بیماری فشار خون، مصرف برخی داروها مثل داروهای ادرارآور که برای فشار خون مصرف می شود و بیماری نارسایی کلیه اشاره کرد. علائم نقرس بلورهای اسیداوریک در مفاصل بدن بخصوص مفاصل انتهایی مثل مفصل بین انگشتان پا رسوب می کند و باعث ورم و قرمزی این مفاصل می شود. علامت مشخصه این بیماری ورم، قرمزی و درد شدید مفصل شست پاست، البته ممکن است این بیماری با ورم و درد مفاصل دیگر مثل مچ پا یا زانو هم خود را نشان دهد، ولی حالت اول بسیار شایع تر است. دفع اسیداوریک اضافی در توبول های (بافت) کلیه نیز می تواند آنقدر زیاد باشد که به حد اشباع رسیده و دفع بلور ایجاد کند. به این ترتیب رسوب این بلورها باعث ایجاد سنگ های کلیه از جنس اسید اوریک می شود. متاسفانه بلورهای اسیداوریک می تواند به عنوان هسته مرکزی باعث رسوب کردن املاح دیگر مثل املاح کلسیم و اگزالات شده و انواع سنگ های کلیه ایجاد شود. در صورتی که اسیداوریک زیادی در بدن به مدت مدید وجود داشته باشد، حتی ممکن است این بلورها در بافت کلیه رسوب و کل بدنه کلیه را تخریب و بیمار را دچار نارسایی کامل کلیه ها کند. در افراد دچار نقرس، رسوب بلورهای اسیداوریک در بافت های دیگر بدن مثل زیر پوست بخصوص پوست آرنج و مچ دست به صورت برجستگی دیده می شود که می تواند باعث التهاب مفاصل و درد شود. این برجستگی های زگیل مانند می تواند در لاله گوش هم دیده شود که علامت خاص نقرس است. دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری های غدد