پزشكي بدون انتقال خون

اگر چه ارتقاء آزمايش‌ها و استانداردهاي سختگيرانه در مراكز انتقال خون خطر HIV و هپاتيت C را به نزديك صفر رسانده است ولي هنوز تضمين كافي در انتقال عفونت‌‌هاي نوظهور پس از اهداي خون وجود ندارد. براساس تخمين سازمان جهاني بهداشت، انتقال خون باعث نجات جان سالانه 150 هزار مادر مي‌شود كه در گذشته به علت خونريزي‌هاي حين زايمان فوت مي‌كردند. اما ممكن است به ازاء هر 50 هزار انتقال خون خطر يك مورد هپاتيت C را هم در پي داشته باشد. از اين رو بايد تلاش كنيم كه هر واحد خون تزريقي نجات دهنده زندگي باشد و زماني از خون و فرآورده‌هاي خوني استفاده كنيم كه امكان ادامه حيات بيمار فراهم نباشد؛ از همين رو امروزه در ادبيات محققين انتقال خون ترويج روش‌هاي طب بدون انتقال خون و جراحي بدون انتقال خون به‌طور جدي در دستور كار قرار گرفته است. طب بدون انتقال خون شامل مجموعه اقداماتي است كه نياز به انتقال خون را مرتفع و يا به حداقل ممكن مي‌رساند. از جمله اين اقدامات، رفع كم خوني بيماران قبل از اعمال جراحي انتخابي، جمع‌آوري خون بيمار حين عمل و استفاده از آن، دريافت و ذخيره‌سازي 1 تا 2 واحد خون خود بيمار قبل از عمل كه هم منجر به رقيق شدن خون و كمتر از دست دادن خون در حين عمل مي‌شود و هم امكان انتقال خون خودي را فراهم مي‌كند. استفاده از تركيبات منقبض‌كننده عروق كه منجر به كاهش خونريزي مي‌شود با استفاده از روش‌هاي جراحي كمتر تهاجمي كه خون‌ريزي كمتري دارد، همچون لاپاراسكوپي و دهها اقدام ديگر مجموعه‌اي است كه امروزه تحت عنوان پزشكي و جراحي بدون انتقال خون مطرح هستند. بنابراين اجراي اين روش‌ها مي‌تواند منجر به افزايش ذخاير ملي خون و فرآورده‌هاي خوني هر كشور شود و امنيت فكري و رواني را براي بيماران و مصرف‌كنندگان خون و فرآورده‌هاي خوني فراهم سازد. ٭ دكتر علي‌اكبر پورفتح‌الله -مدير عامل سازمان انتقال خون