ناگفته‌های تکان‌دهنده تصادف جاده قم!

  «وقتی از طریق پیامک متوجه شدم بیش از ۴۰ نفر از هموطنانمان در آزادراه تهران قم بر اثر نقص فنی اتوبوس مسافربری جان خود را از دست داده‌اند، دقایقی مات و مبهوت در جای خود میخکوب شدم. هنوز که هنوز است شاید از شوک خارج نشده‌ام و مهم‌ترین نشانه‌اش هم این است که تا امروز نتوانستم کلمه‌ای راجع به این فاجعه بزرگ چیزی بگویم و بنویسم. یادم می‌آید حدود سه سال قبل و در اواخر مسئولیتم در ستاد معاینه فنی خودروی تهران، مراسم افتتاحیه مرکز معاینه فنی خودروهای سنگین در پارک‌سوار آزادی بود. با موافقت دکتر قالیباف و زحمات آقای مهندس تشکری چند مرکز مکانیزه معاینه فنی خودرو سنگین توسط شهرداری تهران راه‌اندازی شده بود و آن روز افتتاحیه یکی از آنها بود. مراکزی که هیچ‌گاه دوستان دولتی اجازه ندادند رونق بگیرد چون توسط شهرداری ساخته شده بود که نامش محمدباقر قالیباف بود. آن موقع تدبیر شهردار محترم تهران و معاون حمل و نقل و ترافیک ایشان این ایده بود که هر اتوبوس قبل از حرکت، معاینه فنی شود و برای همین یکی از این مراکز را به دستور دکتر قالیباف در پایانه آزادی راه‌اندازی کردیم اما دریغ که دوستان آن موقع دولتی بگذارند عملیاتی شود. آن روز، آقای دکتر قالیباف، آقای مهندس چمران و خیلی‌های دیگر هم بودند. آنجا در صحبت‌هایم خطاب به شهردار تهران گفتم در حادثه سقوط هواپیمای حامل خبرنگاران خودتان را با موتورسیکلت رساندید و کمک کردید اما آیا می‌دانید در همین یک ساعتی که اینجا دور هم نشسته‌ایم سه نفر از هموطنانمان بر اثر تصادف کشته شدند. بله، ساعتی سه نفر به همین راحتی در تصادفات کشور می‌میرند. آن روز در صحبت‌هایم خطاب به جناب دکتر قالیباف گفتم شما خودتان خلبان هستید و خوب می‌دانم اگر هواپیما کوچک‌ترین نقصی داشته باشد اجازه پرواز نمی‌دهید. از ایشان پرسیدم به نظر شما که یک خلبان هستید آیا جان مسافران بی نوایی که وسعشان نمی‌رسد با هواپیما پرواز کنند با جان کسانی که در هواپیما نشسته‌اند فرقی می‌کند؟ آیا خون آنها رنگین‌تر است؟ خوب یادم هست که دکتر قالیباف به هنگام بازدید مرکز معاینه فنی، چقدر تاکید بر بازدید مکانیزه هر اتوبوس قبل از حرکت داشتند و آن را برای سلامتی شهروندان مهم می‌دانستند ولی حیف ... این مقدمه را به این دلیل بیان کردم که بیش از پنج سال است می‌گویم هر اتوبوسی که از پایانه می‌خواهد خارج شود و مسافر را جابه‌جا کند باید الزاما همانند هواپیما مورد بازرسی دقیق فنی قرار گیرد. ده‌ها بار گفتم آن فردی که نام مدیر فنی را روی خود گذاشته و از اتاقش تاییدیه فنی اتوبوس را امضا می‌کند، چاره کار نیست. در سال ۲۰۱۳ خنده‌دار است که سیستم تعلیق و ترمز خودرو را به دست یک انسان بسپاریم و تاییدیه او را آن هم از راه دور و صرفا با یک نگاه بگیریم. آنهایی که نسبت به واژه معاینه فنی حساسیت دارند و با شنیدن این واژه کهیر می‌زنند، کجا رفته‌اند؟ آن آقایی که با سوء استفاده از لباس و عنوان خود چشمانش را بر پنج ساله شدن معاینه فنی بست و در حقیقت خودش عامل تصویب شد، شب‌ها خوابش می‌برد؟! آن آقایی که راه سوء استفاده و نان حرام خوردن را در مراکز معاینه فنی برخی شهرستان‌ها هموار کرد کجاست؟ آن آقایی که ۱۰ سال پیش در وزارت کشور با من درگیر شد تا سواد خواندن و نوشتن را برای متقاضیان احداث مراکز معاینه فنی سنگین به تصویب برساند کجاست؟ مگر ما چه می‌گفتیم؟ تنها اصرار من این بود که مهندسی که ۱۶ سال درس خوانده بتواند مجوز بگیرد که با علم خود نگذارد این راه به ناکجاآباد ختم شود. آنهایی که با بی‌تدبیری و سوء استفاده از اختیارات خویش و نیز از بی‌اطلاعی تصویب‌کنندگان توانستند پای افسران بازنشسته پلیس راهنمایی و رانندگی را که به عنوان کارشناس احراز اصالت در مراکز معاینه فنی خودرو مستقر بودند کوتاه کنند، حرفی برای گفتن ندارند؟ آقایی که همه چیز در مراکز معاینه فنی خودروهای سنگین برون‌شهری را می‌خواست با کدخدامنشی حل کند، کجاست؟ چقدر ما را تحت فشار گذاشتید که چرا سه مرکز مکانیزه معاینه فنی خودروهای سنگین شهرداری تهران بعضی وقت‌ها اتوبوس‌های برون‌شهری را هم معاینه می‌کند؟ سه مرکز ما را به حالت نیمه‌تعطیل در آوردید. خودتان چه کردید؟ چه جوابی دارید؟ وقتی حکایت پسربچه‌ای را خواندم که سالیان قبل پدرش را از دست داده بود و در این فاجعه مادرش او را به بیرون از اتوبوس پرتاب کرد و خودش در شعله‌های آتش سوخت، جگرم کباب شد. او چه گناهی کرده بود؟ کدامتان می‌دانید که شاید او در آینده یک پروفسور حسابی برای ایران‌زمین نمی‌شد؟ آیا می‌ارزید که با لج و لجبازی نگذاشتید معاینه فنی مکانیزه هر اتوبوس قبل از حرکت در پایانه‌های مسافربری و یا حتی شهر مبداء عملیاتی شود؟ آن آقایانی که می‌گفتند معاینه فنی برای عده‌ای نان‌دانی شده است، کجا هستند؟ خب حالا که زحمت کشیدید و معاینه فنی را نابود کردید و موفق شدید با قدرت تمام جلوی نان‌دانی شدن معاینه فنی را بگیرید، خوشحال هستید؟ آن وقت می‌روید و از صحنه تصادف در آزادراه تهران قم بازدید می‌کنید و با افتخار، نقص فنی و ترکیدگی لاستیک را عامل فاجعه اعلام می‌کنید؟ این‌همه گفتیم آقایان نگویید عامل انسانی اولین عامل تصادفات جاده‌ای و مرگ شهروندان است. طبق کدام پژوهش و تحقیقات این‌گونه سخن می‌گویید؟ عامل جاده و عامل راه را آنقدر بی‌اهمیت جلوه می‌دهید که گویی همه چیز طبق استانداردهای روز دنیاست. قلبم مالامال از درد است و خداوند را شاهد می‌گیرم که بغض مرا رها نمی‌کند. راه حل‌ها آنقدر ساده هستند که گاهی متعجب می‌شویم که چرا نمی‌گذارند! عجب دنیای سخیفی شده است. بگذارید دیگر در مورد پشت پرده‌های معاینه فنی مکانیزه خودرو و بیراهه رفتن آن و نقش برخی از آقایان در سطح ملی سخن نگویم که این قصه سر دراز دارد! بگذارید به همین چند خط بسنده کنم و از خداوند بزرگ بخواهیم که هر کسی در هر موقعیتی اگر به خداوند و خلق خدا خدمت می‌کند پایدار و پیروز باشد و آنهایی را هم که راهی به جز این می‌روند ان‌شاءالله تلنگری بخورند و به راه راست هدایت شوند      وحید نوروزی -دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست