شفاآنلاین_سلامت >سلامت جنسی>پیشگیری>بعد از قرص‌های ضدبارداری، استفاده از آی یو دی (IUD) در جهت پیشگیری از بارداری بسیار موثر می‌باشد و امروزه نیز یکی از روش‌های رایج ضد بارداری محسوب می‌شود که میزان عدم موفقیت در آن حدود 3 درصد است.
به گزارش شفاآنلاین،آی یو دی (IUD) یکی دیگر از روش‌های پیشگیری از بارداری می‌باشد که باید توسط پزشک و یا فرد آموزش دیده (کارشناس بهداشت) انجام شود. 2 نوع آی یو دی وجود دارد:
1) آی يو دي مسي:
این نوع از آی یو دی قادر است برای مدت زمان 10 سال جایگذاری شده و باقی بماند.
2) آي يو دي پروژستروني:
این نوع آی یو دی باید هر ساله جایگزین شود.
اثر بخشی:
1) گذاشتن آي يو دي در رحم، در انتقال و حرکت اسپرم نقش داشته به گونه‌ای که آن را کندتر می‌کند.
2) زنانی که از روش آی یو دی استفاده می‌کنند، حرکات دودي لوله‌هاي رحمي‌شان شدیدتر شده و سبب می‌گردد تخم لقاح يافته قبل از آمادگي‌های لازم برای جايگزيني در اندومتر دفع شود
3) وجود آي يو دي در رحم، انقباضات رحمي را تشدید کرده و از لانه‌گزینی جلوگیری می‌کند.
4) آي يو دي در رحم، با برهم زدن تعادل شيميايي- آنزيمي اندومتر و با ايجاد التهاب در آن، مانع لانه‌گزيني تخمک بارور شده می‌باشد.
5) آي يو دي بر روي مرحله لقاح تاثیرگذار است و از بارور شدن تخمک به وسیله اسپروماتوزوئيد ممانعت به عمل می‌آورد.
انواع آي يو دي:
آي يو دي در دو نوع متفاوت موجود است.
1) آي يو دي‌هاي خنثي که فاقد مواد شيميايي می‌باشند:
جنس آنها اغلب از مواد پلی اتیلن و اندازه‌شان نیز بزرگتر از انواع دیگر است و قادرند تا زمان یائسه شدن زن باقی بمانند. از جمله آنها می‌توان به:
Lippes loop و Saf-T-Coil اشاره کرد.
2) آي يو دي‌های حاوي مواد شيميايي با اثرات بيولوژيکي:
این نوع آی یو دی به علت این که از بارداری پیشگیری می‌کند و همچنین دارا بودن مواد تاثیرگذار بر این اقدام موجب می‌شود حجم و اندازه آي يو دي کاهش یافته و عوارض کمتری فرد را مواجه کند؛ البته این روش برای خانم‌هایی که تا کنون زایمانی نداشته‌اند نیز موثر است.
برای مثال آي يو دي‌هاي محتوي مس مانند Copper-7 و Copper-T سطح بسيار کوچک و عوارض کمتری دارند ولی به دلیل آن که تقریباً بعداز 3 سال باقی ماندن در رحم، مس جذب می‌شود و بر روی آن فسفات کلسيم رسوب می‌کند، در نتيجه به میزان بالایی تاثیر ضد بارداری را کاهش می‌دهد و بر همین اساس باید هر 3 سال یکبار آن را تعویض و آی یو دی جدیدی را جایگزین کرد.
راهکار مناسب براي افزایش تاثیر آي يو دي:
1) قراردادن مس بر روي پايه نقره که در نتیجه با سطح کمتر، تاثیر طولانی‌تری خواهد داشت و در حدود 5 سال اثر خود را حفظ می‌کند.
2) افزودن انواع هورمون‌هاي پروژسترون به برخي از آي يو دي‌ها (نوع Progestasert) که در نهایت سبب می‌شود تا در حدود یکسال تاثیر خود را داشته باشد و باید هر سال نسبت به تعویض آن اقدام کرد.
3) یک نوعی از آی یو دی وجود دارد که حاوی مواد منعقد کننده خون می‌باشد و بهترین نوع برای خانم‌هایی که خونریزی بیش از اندازه طبیعی دارند تلقی می‌شود.
نکات قابل توجه:
پزشک و یا کارشناس بهداشت بهترین و مناسب ترین نوع آی یو دی را برای زن در نظر می‌گیرد با توجه به عواملی نظیر: تعداد زايمان‌ها، اندازه رحم، میزان خونريزي در زمان قاعدگي، تمایل به پیشگیری از بارداری
زمان مناسب براي قراردادن آي يو دي:
چند روز آخر قاعدگي، بهترین زمان براي قراردادن آي يو دي در رحم می‌باشد؛ زيرا خونريزي که در زمان قراردادن آن در رحم ایجاد می‌گردد بسیار مهم بوده و از سویی دیگر در زمان قاعدگي، دهانه رحم بازتر و نرم تر از سایر زمان‌های غیر از قاعدگی است.
البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که گذاشتن آی یو دی نباید صرفاً محدود به زمان قاعدگی باشد؛ زیرا امکان دارد به برنامه تنظيم خانواده لطمه وارد کرده و در شرایطی که منتظر شروع زمان قاعدگی می‌باشیم، فرد در معرض حاملگی ناخواسته قرار گیرد؛ بنابراین قراردادن این وسیله به شرط آن که فرد باردار نباشد امکان پذیر است.
گذاشتن آی یو دی بلافاصله پس از زایمان به دلیل احتمال سوراخ شدن رحم پیشنهاد نمی‌گردد و بهترین زمان بین 6 تا 12 هفته بعد از زايمان می‌باشد؛ البته پس از سقط‌هاي درماني نيز گذاشتن آی یو دی باید در زمان مناسبی گذاشته شود.
بهتر است قبل از جاگذاری آی یو دی آن را به فرد نشان داد تا بدین وسیله بتواند به واسطه نخ آن را کنترل کند (آي يو دي داراي نخي است که زمان جاگذاري آن در رحم، نخ آن به فاصله 2 تا 3 سانتي‌متر از سوراخ خارجي سرويکس بيرون گذاشته مي‌شود).
چنانچه نتوان نخ را لمس کرد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد و تا قبل از آن کاندوم وسیله مناسبی برای پیشگیری از بارداری محسوب می‌شود.
وقتی پزشک از وجود آی یو دی در رحم اطمینان حاصل کرد؛ کنترل بعدی آن به ترتیب 3 ماه، 6 ماه و سالی یکبار است.
عوارض:
* حاملگي
* بيماري‌هاي التهابي لگن
* دفع خود به خودي آي يو دي
* سوراخ شدن رحم
* کرامپ
* خونريزي
علاوه بر موارد فوق، وجود آي يو دي اغلب موجب تغييراتي در دوره ماهانه مي‌شود. اولين و گاه دومين قاعدگي بعد از واردکردن ابزار درون رحم، سنگين‌تر و طولاني‌تر است. چون اين حالت ممکن است در 20 تا 30 درصد زنان پيش بيايد بايد آنها را از اين مطلب کاملاً آگاه کرد که نگران نشوند. معمولاً اين حالت مربوط به تطابق رحم با جسم خارجي است که به‌تدريج روال عادي پيدا مي‌کند و خونريزي ماهانه به وضعيت عادي بر مي‌گردد. قاعدگي دردناک، به خصوص در زناني که نزاييده‌اند، ممکن است با کار گذاردن ابزار درون رحمي شدت پيدا کند. البته در بسياري از زنان پس از استفاده از آي يو دي انقباضات شديد عضلاني و قاعدگي دردناک کاهش يافته است. به هرحال اگر استفاده از آي يو دي سبب افزايش خونروي و يا درد گرديده و يا با عوارضي نظير حاملگي، بيماري‌هاي التهابي حاد، بدخيمي دهانه رحم با اندومتر، سوراخ شدن و دفع قسمتي از آي يو دي همراه گردد، بايستي آن را خارج نموده و از روش پيشگيري ديگري استفاده کرد. بديهي است در زناني که يائسه شده اند (يکسال بعد از آخرين قاعدگي) و همچنين آي يو دي‌هايي که مدت مصرف آنها منقضي شده است، اين وسيله بايستي بيرون آورده شود.
موارد منع استفاده:
* وجود اختلال در رحم
* بيماري‌هاي آماسي لگن
* سل تشخيص داده شده لگن
* تومورهاي کبد
* سرطان پستان
* بيماري‌هاي مربوط به کم خوني سطحی قلب
اثر بخشی آی یو دی:
بسیاری از افراد از بابت این که ممکن است آی یو دی بر نازایی نقشی داشته باشد از استفاده کردن آن خودداری می‌کنند؛ در حالی که امکان بارداری در صورتی که از آی یو دی استفاده نشود؛ همواره وجود دارد.
میزان عدم موفقیت در پیشگیری از بارداری در این روش به نسبت سایر شیوه‌ها بسیار پایین بوده و زمانی که آي يو دي براي فرد مناسب باشد، یکی از بهترین، کم خطرترین و موثرترین روش‌ها محسوب می‌شود.
1) آی يو دي مسي:
این نوع از آی یو دی قادر است برای مدت زمان 10 سال جایگذاری شده و باقی بماند.
2) آي يو دي پروژستروني:
این نوع آی یو دی باید هر ساله جایگزین شود.
اثر بخشی:
1) گذاشتن آي يو دي در رحم، در انتقال و حرکت اسپرم نقش داشته به گونه‌ای که آن را کندتر می‌کند.
2) زنانی که از روش آی یو دی استفاده می‌کنند، حرکات دودي لوله‌هاي رحمي‌شان شدیدتر شده و سبب می‌گردد تخم لقاح يافته قبل از آمادگي‌های لازم برای جايگزيني در اندومتر دفع شود
3) وجود آي يو دي در رحم، انقباضات رحمي را تشدید کرده و از لانه‌گزینی جلوگیری می‌کند.
4) آي يو دي در رحم، با برهم زدن تعادل شيميايي- آنزيمي اندومتر و با ايجاد التهاب در آن، مانع لانه‌گزيني تخمک بارور شده می‌باشد.
5) آي يو دي بر روي مرحله لقاح تاثیرگذار است و از بارور شدن تخمک به وسیله اسپروماتوزوئيد ممانعت به عمل می‌آورد.
انواع آي يو دي:
آي يو دي در دو نوع متفاوت موجود است.
1) آي يو دي‌هاي خنثي که فاقد مواد شيميايي می‌باشند:
جنس آنها اغلب از مواد پلی اتیلن و اندازه‌شان نیز بزرگتر از انواع دیگر است و قادرند تا زمان یائسه شدن زن باقی بمانند. از جمله آنها می‌توان به:
Lippes loop و Saf-T-Coil اشاره کرد.
2) آي يو دي‌های حاوي مواد شيميايي با اثرات بيولوژيکي:
این نوع آی یو دی به علت این که از بارداری پیشگیری می‌کند و همچنین دارا بودن مواد تاثیرگذار بر این اقدام موجب می‌شود حجم و اندازه آي يو دي کاهش یافته و عوارض کمتری فرد را مواجه کند؛ البته این روش برای خانم‌هایی که تا کنون زایمانی نداشته‌اند نیز موثر است.
برای مثال آي يو دي‌هاي محتوي مس مانند Copper-7 و Copper-T سطح بسيار کوچک و عوارض کمتری دارند ولی به دلیل آن که تقریباً بعداز 3 سال باقی ماندن در رحم، مس جذب می‌شود و بر روی آن فسفات کلسيم رسوب می‌کند، در نتيجه به میزان بالایی تاثیر ضد بارداری را کاهش می‌دهد و بر همین اساس باید هر 3 سال یکبار آن را تعویض و آی یو دی جدیدی را جایگزین کرد.
راهکار مناسب براي افزایش تاثیر آي يو دي:
1) قراردادن مس بر روي پايه نقره که در نتیجه با سطح کمتر، تاثیر طولانی‌تری خواهد داشت و در حدود 5 سال اثر خود را حفظ می‌کند.
2) افزودن انواع هورمون‌هاي پروژسترون به برخي از آي يو دي‌ها (نوع Progestasert) که در نهایت سبب می‌شود تا در حدود یکسال تاثیر خود را داشته باشد و باید هر سال نسبت به تعویض آن اقدام کرد.
3) یک نوعی از آی یو دی وجود دارد که حاوی مواد منعقد کننده خون می‌باشد و بهترین نوع برای خانم‌هایی که خونریزی بیش از اندازه طبیعی دارند تلقی می‌شود.
نکات قابل توجه:
پزشک و یا کارشناس بهداشت بهترین و مناسب ترین نوع آی یو دی را برای زن در نظر می‌گیرد با توجه به عواملی نظیر: تعداد زايمان‌ها، اندازه رحم، میزان خونريزي در زمان قاعدگي، تمایل به پیشگیری از بارداری
زمان مناسب براي قراردادن آي يو دي:
چند روز آخر قاعدگي، بهترین زمان براي قراردادن آي يو دي در رحم می‌باشد؛ زيرا خونريزي که در زمان قراردادن آن در رحم ایجاد می‌گردد بسیار مهم بوده و از سویی دیگر در زمان قاعدگي، دهانه رحم بازتر و نرم تر از سایر زمان‌های غیر از قاعدگی است.
البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که گذاشتن آی یو دی نباید صرفاً محدود به زمان قاعدگی باشد؛ زیرا امکان دارد به برنامه تنظيم خانواده لطمه وارد کرده و در شرایطی که منتظر شروع زمان قاعدگی می‌باشیم، فرد در معرض حاملگی ناخواسته قرار گیرد؛ بنابراین قراردادن این وسیله به شرط آن که فرد باردار نباشد امکان پذیر است.
گذاشتن آی یو دی بلافاصله پس از زایمان به دلیل احتمال سوراخ شدن رحم پیشنهاد نمی‌گردد و بهترین زمان بین 6 تا 12 هفته بعد از زايمان می‌باشد؛ البته پس از سقط‌هاي درماني نيز گذاشتن آی یو دی باید در زمان مناسبی گذاشته شود.
بهتر است قبل از جاگذاری آی یو دی آن را به فرد نشان داد تا بدین وسیله بتواند به واسطه نخ آن را کنترل کند (آي يو دي داراي نخي است که زمان جاگذاري آن در رحم، نخ آن به فاصله 2 تا 3 سانتي‌متر از سوراخ خارجي سرويکس بيرون گذاشته مي‌شود).
چنانچه نتوان نخ را لمس کرد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد و تا قبل از آن کاندوم وسیله مناسبی برای پیشگیری از بارداری محسوب می‌شود.
وقتی پزشک از وجود آی یو دی در رحم اطمینان حاصل کرد؛ کنترل بعدی آن به ترتیب 3 ماه، 6 ماه و سالی یکبار است.
عوارض:
* حاملگي
* بيماري‌هاي التهابي لگن
* دفع خود به خودي آي يو دي
* سوراخ شدن رحم
* کرامپ
* خونريزي
علاوه بر موارد فوق، وجود آي يو دي اغلب موجب تغييراتي در دوره ماهانه مي‌شود. اولين و گاه دومين قاعدگي بعد از واردکردن ابزار درون رحم، سنگين‌تر و طولاني‌تر است. چون اين حالت ممکن است در 20 تا 30 درصد زنان پيش بيايد بايد آنها را از اين مطلب کاملاً آگاه کرد که نگران نشوند. معمولاً اين حالت مربوط به تطابق رحم با جسم خارجي است که به‌تدريج روال عادي پيدا مي‌کند و خونريزي ماهانه به وضعيت عادي بر مي‌گردد. قاعدگي دردناک، به خصوص در زناني که نزاييده‌اند، ممکن است با کار گذاردن ابزار درون رحمي شدت پيدا کند. البته در بسياري از زنان پس از استفاده از آي يو دي انقباضات شديد عضلاني و قاعدگي دردناک کاهش يافته است. به هرحال اگر استفاده از آي يو دي سبب افزايش خونروي و يا درد گرديده و يا با عوارضي نظير حاملگي، بيماري‌هاي التهابي حاد، بدخيمي دهانه رحم با اندومتر، سوراخ شدن و دفع قسمتي از آي يو دي همراه گردد، بايستي آن را خارج نموده و از روش پيشگيري ديگري استفاده کرد. بديهي است در زناني که يائسه شده اند (يکسال بعد از آخرين قاعدگي) و همچنين آي يو دي‌هايي که مدت مصرف آنها منقضي شده است، اين وسيله بايستي بيرون آورده شود.
موارد منع استفاده:
* وجود اختلال در رحم
* بيماري‌هاي آماسي لگن
* سل تشخيص داده شده لگن
* تومورهاي کبد
* سرطان پستان
* بيماري‌هاي مربوط به کم خوني سطحی قلب
اثر بخشی آی یو دی:
بسیاری از افراد از بابت این که ممکن است آی یو دی بر نازایی نقشی داشته باشد از استفاده کردن آن خودداری می‌کنند؛ در حالی که امکان بارداری در صورتی که از آی یو دی استفاده نشود؛ همواره وجود دارد.
میزان عدم موفقیت در پیشگیری از بارداری در این روش به نسبت سایر شیوه‌ها بسیار پایین بوده و زمانی که آي يو دي براي فرد مناسب باشد، یکی از بهترین، کم خطرترین و موثرترین روش‌ها محسوب می‌شود.
هفت سیب
نظرشما
آخرین اخبار