انزال معکوس یا رتروگراد (retrograde) که نوعی انزال خشک است، با بازگشت مایع منی و اسپرم پس از انزال به مثانه رخ میدهد. در واقع، به جای اینکه بعد از ارگاسم، اسپرمهای تولیدی از آلت تناسلی بیرون بیایند و خارج شوند، به بدن بازمیگردند و وارد ادرار میشوند.
این مشکل میتواند عاملی در ناباروری مردان باشد. زمانی که رابطهای جنسی به قصد فرزندآوری انجام میشود، نیاز به ترشح منی و اسپرم وجود دارد. در انزال معکوس چنین چیزی رخ نمیدهد.
در مردان، هم ادرار و هم اسپرمها از مجرای ادرار خارج میشوند. یک ماهیچه یا اسنفکتر (sphincter) در نزدیکی مثانه قرار دارد که به نگهداشتن ادرار تا زمان تخلیه آن کمک میکند. در واقع، ماهیچه نمیگذارد که ادرار تخلیه شود و در کنترل آن نقش دارد.
در طول ارگاسم، همین ماهیچه منقبض میشود تا نگذارد که مایع منی وارد مثانه شود. در نتیجه مایع منی از راه مجرای ادرار به سمت نوک آلت تناسلی روانه میشود و از بدن بیرون میآید.
با دچارشدن به انزال معکوس، این ماهیچه دیگر منقبض نمیشود و بنابراین، مایع منی به مثانه میریزد. البته این حالت روی لذتی که از ارگاسم برده میشود، اثری منفی نمیگذارد. باید بدانید که انزال عقب گرد یک بیماری نیست و مشکلی جدی هم به شمار نمیرود.
اصلیترین نشانه این نوع از انزال همان ترشحنشدن مایع منی بعد از ارگاسم است. گاهی هم ترشحات بسیار اندکی از نوک آلت تناسلی خارج میشود. از آنجا که مایع منی با ادرار مخلوط میشود، بعد از سکس متوجه تغییر وضعیت ادرارتان میشوید.
ادرار در این حالت به شکل کدر و تیره درمیآید. یکی دیگر از نشانههای انزال رتروگراد هم ناباروری است. یعنی زمانی که برای بچهدارشدن تلاش میکنید و دچار این وضعیت هستید، موفق به بارورکردن تخمک و شکلدهی به لقاح نمیشوید.
بسیاری از مشکلات انزال ریشه در دلایل روانی دارند اما درباره انزال عقب گرد همهچیز ناشی از مشکلاتی جسمانی است. هرچیزی که روی عملکرد ماهیچه دهانه مثانه اثر بگذارد، عاملی محرک برای شکلگیری این وضعیت خواهد بود.
مصرف برخی از داروها از جمله مواردی که در درمان بزرگی پروستات، فشار خون بالا و افسردگی کاربرد دارند، روی دچارشدن به این نوع انزال اثر دارد. مشکلات زیر هم میتوانند به اعصاب بدن در ناحیه تناسلی آسیب بزنند و در نتیجه انزال معکوس را به وجود بیاورند:
جراحی برای درمان سرطان پروستات هم میتواند باعث آسیبدیدن اعصاب پروستات، وزیکولهای منی و مثانه شود. شایعترین عامل انزال عقب گرد هم جراحی مثانه و پروستات است.
اگر مدام با مشکل انزال خشک روبهرو هستید و بعد از رسیدن به ارگاسم، خروج مایع منی از آلت را تجربه نمیکنید، باید به پزشک مراجعه داشته باشید. هرچند که انزال معکوس خطرناک نیست اما نیاز به پیگیری برای تشخیص ریشه مشکل دارد.
پزشکان متخصص در زمینه اورولوژی معمولاً با معاینه فیزیکی ناحیه تناسلی سعی میکنند که وضعیت را تشخیص بدهند. برای بررسی بیشتر هم موضوعات زیر را ارزیابی میکنند:
باید موضوعات زیر را هم با پزشک درمیان بگذارید:
باید بدانید که انزال معکوس با درد همراه نیست یا عوارض چشمگیر و مشخصی ندارد. با وجود آن میتوانید نعوظ و ارگاسم را هم تجربه کنید. با این حال، رخندادن انزال در طول رابطه جنسی میتواند همراه با ایجاد استرس و اضطراب در سکس باشد.
البته باید خاطرنشان کنیم که نبود انزال در رابطه جنسی از عوارض این مشکل است و کسانی که قصد بچهدارشدن دارند، با وجود چنین چیزی نمیتوانند به فرزندآوری فکر کنند و نیاز به پیگیری و درمان دارند.
چه عوامل و وضعیتهایی به عنوان عامل خطر یا فاکتور ریسک دچارشدن به انزال عقب گرد شناخته میشوند:
اگر قصد فرزندآوری نداشته باشید، نیازی به درمان انزال عقب گرد وجود نخواهد داشت. این موضوع نه با درد همراه است و نه خطرناک به نظر میرسد. با این حال، اگر به دنبال درمان هستید، باید بدانید که روشهایی وجود دارد.
شما میتوانید با مصرف داروهایی به سفتشدن اسفنکتر یا همان ماهیچهای کمک کنید که پیشتر گفته شد. این داروها شامل ایمیپرامین ( imipramine) یعنی یک داروی ضدافسردگی و آنتیهیستامینها مانند کلرفنیرامین (chlorpheniramine) میشوند.
در صورتی هم که مشکل انزال در اثر مصرف نوعی دارو بروز کرده باشد، قطع یا تغییر داروها در مدیریت وضعیت مفید خواهد بود. پس اگر بیمار هستید یا در وضعیت پزشکی خاصی قرار دارید و دارو مصرف میکنید، امکان دارد که داروی مصرفی روی ابتلا به انزال عقبی اثرگذار باشد. قطع داروها، شرایط را به حالت طبیعی بازمیگرداند.
با انقباض ماهیچههای کف لگن در تمرینات کگل (Kegel exercise) میتوانید به درمان انزال معکوس کمک کنید. این تمرینات ورزشی را در خانه انجام بدهید و یادتان باشد که گاهی میتوانند در درمان انزال عقبی مفید واقع شوند و نه همیشه.
گاهیاوقات، مصرف برخی از داروها یا ابتلا به بعضی از وضعیتهای پزشکی و بیماریها باعث بروز انزال رتروگراد میشود. در این مواقع، بهتر است که با پزشک معالج خود درباره روشهای پیشگیری مشورت کنید.
شرایطی مانند عمل مثانه یا پروستات با ریسک آسیبزدن به عضله مثانه و بروز عارضه انزال خشک روبهرو هستند. پیش از جراحی با پزشک خود درباره احتمال رخدادن عوارض صحبت کنید.
برای درمان و پیگیری انزال برگشتی یا همان معکوس باید به پزشک مراجعه کنید؟ واقعیت این است که چنین مشکلی نه درد به همراه دارد و نه خطر. بنابراین، تنها در زمانی که قصد بچهدارشدن در شما وجود دارد، نیاز به پیگیری هم پررنگ میشود.
البته مراجعه به پزشک خالی از لطف نیست و با پیگیری متوجه علت این موضوع میشوید. ضمن اینکه نرسیدن به انزال معمولی میتواند تا حد زیادی تجربهتان از برقراری رابطه جنسی را مخدوش کند.
یکی از علل ناباروری مردان همین انزال خشک یا معکوس است. اگر قصد بچهدارشدن دارید، باید حتماً این مشکل را پیگیری و در صورت امکان، درمان کنید.
برای تولیدمثل و لقاح، نیاز به حرکت اسپرمها به سمت تخمک در رحم زنان وجود دارد. با در کارنبودن انزال، ارگاسم در رابطه جنسی بیاثر میشود و بارداری شکل نمیگیرد.
اینکه انزال رو به عقب دائمی است یا به طور کلی چقدر طول میکشد، وابسته به علت و دلیل بروز آن است. اگر این مشکل در نتیجه مصرف دارویی خاص باشد، با قطع یا تعویض آن، وضعیت به حالت عادی بازخواهد گشت.
در صورتی که چنین عارضهای در نتیجه آسیبدیدن اعصاب یا عضلات رخ بدهد، به احتمال زیاد دائمی خواهد بود. برای پیگیری وضعیت مذکور باید به متخصصان اورولوژی مراجعه کنید.