پرواز هواپیما همیشه همراه با سر و صدا است. عوامل زیادی سبب ایجاد نویز در هواپیما می شوند که دو عامل اصلی آن، موتورهای هواپیما و عبور جریان هوا از روی بدنه و بال ها می باشد. اگر فردی در یکی از موقعیت های زیر قرار داشته باشد، نویز حاصل از هواپیما وی را آزار خواهد داد: 1) زندگی کردن در نزدیکی فرودگاه یا 2) زندگی کردن در مسیر حرکت هواپیما. بنابراین، افراد بسیاری در معرض آلودگی صوتی ناشی از پرواز هواپیما قرار دارند؛ در نتیجه، اندازه گیری نویز هواپیما در مناطق مسکونی و بررسی اثرات آن بر روی انسان ها از اهمیت بالایی برخوردار است
.
در این مقاله، اثر منفی آلودگی صوتی ناشی از حرکت هواپیما بر روی سلامتی انسان، تحصیل دانش آموزان، زندگی حیوانات اهلی و وحشی و همچنین قیمت ساختمان مورد مطالعه قرار می گیرد. تا پس از آشنایی با اثرات نویز هواپیما و درک ضرورت کاهش آن، منابع تولید کننده نویز را در هواپیما شناخته و به دنبال راهی برای از بین بردن و یا کم کردن آن باشیم
آلودگی صوتی و اثرات آن بر سلامت
عامل صدا ، انسان و سایر موجودات زنده را از بین نمیبرد بلکه باعث ضعف شنوایی ، ناشنوایی و ناراحتیهای عصبی میگردد. معمولا شدت صدا را با واحدی به نام دسی بل نشان میدهند برای سنجش صداها نسبتlog آنرا تعین میکنند. تحقیقات نشان میدهد که از دست دادن شنوایی با سن افراد در جوامع صنعتی دیده میشود.صداهای شدید کوتاه مدت در انسان باعث ناشنوایی موقت میشود.
اگر انسان در معرض صداهای بلند ، برای مدت طولانی تری قرار گیرد ناشنوایی دائم پیش میآید. صدایی برابر 90 دسیبل روی سیستم عصبی تاثیر میگذارد. در ممالک پیشرفته قدرت شنوایی زنان بهتر از مردان است ، زیرا از نظر. مشاغل صداهای کمتری را تحمل میکنند. آلودگیهای صوتی که در اطراف مناطق مسکونی و مناطق صنعتی که موجب ناراحتی میگردند عبارتند از:
· کارخانجات
· کارهای ساختمانی
· صداهای ناشی از سیستم تهویه منازل
· صدای ناشی از حمل و نقل (صدای موتور هواپیما ، بوغ اتومبیل). (سر و صدای داخل منازل مثل صدای تلوزیون و جاروبرقی و. نیز حایز اهمیت اند
صدای ناشی از ماشین آلات صنتعتیاثرات آلودگی صوتیبه طور میانگین قرار گرفتن در معرض صدایی با شدت ۸۵دسیبل به گوش انسان صدمه جدی وارد میکند و قرارگیری بیش از ۲ دقیقه در معرض صدایی با شدت ۱۰۹ دسیبل ممکن است به کری موقت انسان منجر شود
قرارگیری در معرض دائمی صدا باعث کاهش قدرت شنوایی و کری خواهد شد در واقع علت بیشتر کری ها افزایش سن و پیری نیست بلکه مداوت قرارگیری در معرض سروصدا میباشدچنانچه فردی بطور مداوم طی ۸ ساعت در معرض سر و صدای بالای ۷۰ دسی بل قرار گیرد، فشار خون وی تا ۵-۱۰ میل مترجیوه افزایش می یابد
بررسیها نشان میدهد کارگرانی که صدای ۱۲۵ دسی بل را تحمل مینمایند شبها وقتی به خانه برمیگردند انگشتان آنها سبز رنگ بعد سفید میگردد که علائم بیماری وازواسپاستیک میباشد که در نتیجه انقباض رگها و نارسایی در جریان خون عارض میگردد. که این ناراحتی به نام بیماری رینال یا انگشتان مرده معروف است.
سروصدای زیاد باعث تولد نوزادان زودرس،کم وزن و دارای نقص عضو میگردد چرا که تولید برخی هورمون های موثر در رشد جنین را در مادر دچار اختلال می سازد
استرس، اضطراب، سردرد، خستگی، زخم معده، سرگیجه،انقباضات عضلانی، اختلال در سیستم گوارش، افزایش کلسترول و تعداد گلبولهای سفید خون، افزایش سرعت تنفس، دل درد، تغییر در عملکرد طبیعی غدد درونریز، سوزش سردل (ترش کردن) تحریک رفتارهای ضد اجتماعی، خشونت طلبی، افزایش نرخ حوادث کار، مختل شدن رشد شناختی در کودکان، کاهش فراخنای حافظه ، تحریک پذیری، پرخاشگری، کاهش تمرکز، کاهش بازده کاری، تسریع روند پیری، کاهش درجه حرارت بدن ،تحریکپذیری و زودرنجی، ضعف سیستم ایمنی بدن، سوء هاضمه و مشکلات گوارشی، آسیبپذیری در مقابل بیماریهای ویروسی و عفونی، اختلال در مکالمه، بیخوابی، تشدید یا ایجاد بیماریهای روانی، کاهش بازده فکری و جسمی، رنگ پریدگی،ام.اس و افسردگی،کاهش کیفیت و کمیت خواب از اثرات آلودگی صوتی بر انسان هستند
جالب تر از آن ثابت شده است که در مکان های شلوغ و پرسروصدا افراد کمتر به دیگران توجه میکنند در واقع آلودگی صوتی باعث کاهش حس انسان دوستی میشود
اینها از عوارض آلودگی بر سلامت انسان ها به عنوان مهمترین عضو توسعه ی پایدار است
اما این آلودگی بر دیگر زیستمندان زمین هم اثرگذار است آزمایشات نشان داده است:
موشهای آزمایشگاهی که در معرض صدای شدید قرار میگیرند به بیماریهای ویروسی حساستر میگردند. آزمایشات نشان میدهند که صدای به شدت ۱۶۰-۱۵۰ دسیبل برای بعضی حیوانات کشنده و مرگبار است. این حیوانات قبل از مرگ به تشنجات موضعی ، فلج و رعشه دچار میگردند.
صدای فوقالعاده شدید در فعالیتها و عملکرد کبد حیوانات تغیر ایجاد میکند.
صدای بلند بیش از ۱۱۵ دسیبل باشد فساد دندانهای موشها را سبب میگردد. کلسترول و چربی خون نیز افزایش مییابد. مقدار اسیاسکوربیک کاهش و مقدار گلبولهای سفید تا %۵۰ تقلیل مییابد
حتی پرنده گانی که در شهرهای پرسروصداتر زندگی میکنند با صدای بلندتری آواز می خوانند تا شاید جلب توجهی کرده باشند غافل از اینکه صدای آواز آنها در هیاهوی اصوات دیگر گم شده استروشهای جلوگیری از آلودگیهای صوتی با توجه به اینکه معمولا صداها از تولید کنندهای پخش ، توسط گیرندهای دریافت میشوند بنابراین جهت کنترل این آلودگی ، کاهش شدت صدا جلوگیری از انتشار و نفوذ صدا و محافظت از گیرنده(سیستم شنوایی) میتواند موثر باشد. بنابراین در جهت جلوگیری ار آلودگی شدید صوتی:
سعی شود از ورود ماشین آلات که بیش از حد معین آلودگی صوتی تولید میکنند جلوگیری شود -
صدای ماشینآلات کارخانهها نباید به بیرون ازکارخانهها برسد.-
استفاده از روشهای مختلف کنترل آلودگی صوتی در کارخانه های صنعتی. -
سعی شود از ایجاد واحدهای مسکونی در مجاورت فرودگاههاجلوگیری شود. -
ضد صدا کردن ساختمانها و واحدهای مسکونی. -
مضاعف یا دو لایه کردن شیشه پنجرهها در جهت جلوگیری از نفوذ صدای بیرون به داخل ساختمان. -
محدود و ممنوع کردن عبور کامیونها و وسائط نقلیه پر صدا. -
ایجاد نوارهای عریضی از درختان و پوششهای گیاهی که به میزان 10 دسیبل از شدت صوت میکاهد. آشنایی با انواع کم شنوایی
«کم شنوایی ملایم» که افت شنوایی ۲۵ تا ۴۰ دسی بل است و درک صدای آهسته برای این گروه مشکل است.
«کم شنوایی متوسط» که افت شنوایی ۴۰ تا ۷۰ دسی بل است و برای این افراد سمعک توصیه میشود.
«کم شنوایی شدید» که افت شنوایی ۷۰ تا ۹۰ دسی بل است و استفاده از سمعک برای این گروه ضروری است.
«کم شنوایی عمیق» که افت شنوایی بیش از ۹۰ دسی بل است و کاشت حلزون ممکن است به این افراد کمک کندشدت صوت احساس بلندی و کوتاهی صدا مربوط به انرژی حمل شده با امواج صوتی است و بر حسب واحد دسی بل میباشد که یک واحد مقایسهای است و عبارت است از ده برابرlog نسبت شدت صدای مورد نظر«I» به شدت یک سطح مقایسهای(0I)= بطور قراردادی صدایی است که دارای 0002/0 میکرو بار فشار بوده و به عنوان آستانه شنوایی در انسان در نظر گرفته میشود. dB=10log(I/I0)
بنابراین 10 برابر افزایش در شدت یک صدای خالص فقط 10 دسی بل به مقیاس شدت اضافه میکند یا اینکه میتوان گفت مثلا صدای 50 دسیبل 10 برابر بلندتر از صدای 40 دسیبل و 100 برابر بلندتر از صدای 30 دسیبل است. فرکانس شنوایی انسان بین20000 - 20 سیکل در ثانیه یا معادل شدت صوتی برابر با 120 - 0 دسی بل است. صحبتهای معمولی در فرکانس بین 10000-250 سیکل در ثانیه انجم میشود که دارای شدتی برابر با 60 - 30 دسی بل میباشد. ترافیک سبک در 30متری دارای شدت صدای 55 دسی بل میباشد و عدد برق 120 دسی بل صدا ایجاد مینماید.
استانداردهای صدا در هوای آزاد ایران از 7 صبح تا 10 شب و از 10 شب تا 7 صبح به قرار زیر است
كاپيتان حسين خانلري -ريس اسبق سازمان هواپيمايي كشوري