معروفترين جراح قلب ايران:ديگر آرزويي ندارم/لحظه هاي ناب پيوند قلب

چطور شد كه جرقه پيوند قلب در ذهن شما زده شد؟ پس از گذراندن يك دوره آموزش جراحي قلب، مي‌ديدم كه با وجود تحولات علمي، ما در برخي موارد دچار خلأ و ضعف هستيم. خودم را موظف مي‌ديدم تا آنجا كه در توان دارم تمام نقاط ضعف را به شكل علمي پوشش دهم. دو دوره تخصصي در زمينه پيوند قلب گذرانيده بودم و در طول سه سال با تلاش‌هاي زياد پيش‌زمينه پيوند قلب و اعضا را با مسئولان كشور و موافقت‌هاي مذهبي و... به انجام رسانده بوديم. پس از آن كه مسير هموار شد نياز بود كاري جديد و تحولي بزرگ صورت گيرد. همه جوان بوديم. دانشگاه انتظار داشت و اين انتظار، مسئوليت بزرگي را روي دوش من و همكارانم مي‌گذاشت. چند تيم شده بوديم. تيم بيهوشي و تيم پيوند و... به ياد داريد نخستين پيوند قلب را در چه تاريخي و روي چه فردي انجام داديد؟ 18 تيرماه سال 1372 بود. قرار بود نخستين پيوند قلب روي نوجواني 12 ساله كه ساكن روستايي در اطراف تبريز بود، انجام شود. در آن لحظه‌ها استرس شديدي حكمفرما بود ولي زماني كه قلب شروع به كار و تپيدن كرد، لحظات هيجان‌انگيز و پرالتهابي را رقم زد. لحظاتي كه برايم پر از افتخار بود. در آن زمان كار هنوز با ابهامات زيادي از نظر تكنيكي و مراقبت بعد از عمل همراه بود. از آن بيمار خبر داريد؟ تا 18 سال قلب پيوند زده شده مي‌تپيد. آخرين مرتبه‌اي كه او را ديدم قصد ازدواج داشت ولي بعدها مطلع شدم كه به علت نامعلومي بيمار فوت كرده است. او در آن مدت ديگر به من مراجعه نكرد و معاينه نشده بود. پيوند قلب تعويض قطعه نيست و مراقبت از بيمار و مسائل ايمونولوژيك او مهم است و همواره بايد تحت نظر متخصص جراحي كه پيوند را انجام داده باشد. عمل پيوند قلب تنها در بيمارستان شريعتي انجام مي‌شد؟ تا مدتي بله، ولي بعد از بيمارستان شريعتي، بيمارستان امام خميني، مسيح دانشوري، بعثت، بقيئ‌الله و... نيز به شكل فعال به انجام پيوند قلب پرداختند و اين بحث به شكلي قانونمند مورد توجه و حمايت قرار گرفت. بيشتر گيرنده‌هاي قلب را چه افرادي و با چه گروه سني تشكيل مي‌دهند؟ بيشتر جوان‌ها بيمار ما هستند. چرا؟ بيماري كارديوميوپاتي ديلاته كه يك بيماري نارسايي قلب بدون علت برشمرده مي‌شود و گاهي هم به شكل مادرزادي و ارثي خود را نشان مي‌دهد و يا به دنبال بيماري‌هاي عفوني ويروسي ايجاد مي‌شود، قلب را به شكل اختصاصي تحت تأثير قرار مي‌دهد و دچار مشكل مي‌كند. در پيوند قلب به چه مسأله‌اي بايد توجه ويژه كرد؟ 30 درصد يك پيوند قلب را تكنيك و70 درصد آن نگهداري و مراقبت از بيمار است. اغلب اين بيماران به علت نوع بيماري كه حالت مزمن دارد و در طول سال‌ها هزينه‌هاي زيادي را صرف درمان كرده‌اند، توانايي مالي كم و اندكي دارند و اغلب‌شان در مضيقه مالي قرار دارند. بنابراين ضرورت حضور سازمان‌هايي براي حمايت ديده مي‌شود. هزينه آزمايشات و داروها بالاست و همين مسأله باعث مي‌شود كه نگاه ويژه و عميق‌تري را براي جلب حمايت‌ها ضروري كند. به اعتقاد من از زماني كه بيمار نخستين قدم را برمي‌دارد بايد تحت پوشش كامل حمايتي قرار گيرد زيرا اين بيماران به لحاظ روحي، رواني و درماني آسيب‌پذير هستند و بايد توجه خاصي از سوي كادر پزشكي و پرستاري به آنان شود. پس از پيوند، كار درماني را يك سيستم درماني بايد حمايت و دنبال كند. گروه ايمونولوژ، كليه، قلب، نارسايي قلب و... همه بايد زير يك سقف قرار داشته باشند نه اين كه بيمار ناچار باشد براي مراجعه به هركدام از اين متخصصان به يك گوشه شهر مراجعه كرده و در رفت‌وآمد باشد. بهترين زمان براي پيوند زدن قلب بيماري كه دچار مرگ مغزي شده، چه زماني است؟ هرچه زمان به زمان اثبات مرگ مغزي نزديك‌تر باشد، براي پيوند قلب مناسب‌تر و ايده‌آل‌تر است. پس از مرگ مغزي ارگان‌هايي مثل قلب، كليه، كبد و روده تا مدتي به كار خود ادامه مي‌دهند و ريه‌ها به كمك دستگاه كار مي‌كنند. اگر اين اقدام بموقع نباشد به علت آن كه فشار خون دچار نوسان مي‌شود و بالا يا پايين مي‌رود، آن‌ها را با صدماتي همراه مي‌كند و احتمال بروز عفونت را به وجود مي‌آورد كه هر كدام از اين موارد پيوند را با مخاطره روبه‌رو مي‌كند. بنابراين توصيه من اين است كه پس از اثبات و تشخيص مرگ مغزي كه توسط يك گروه از متخصصان صورت مي‌گيرد و اين گروه با گروه پيوند كاملاً متفاوت هستند، خانواده بايد بلافاصله تصميم بگيرد و اجازه را صادر كند. 24 تا 48 ساعت زماني است كه براي تأييد آزمايشات مرگ مغزي وجود دارد و پس از آن بهترين زمان براي پيوند قلب است. عمل پيوند قلب چقدر طول مي‌كشد؟ آماده كردن قلب براي برداشته‌شدن و آماده‌شدن تيم پيوند و گيرنده درحدود 4 تا 8 ساعت طول مي‌كشد و پس از طي شدن اين مدت بيمار به بخش آي.سي.يو منتقل مي‌شود كه معمولاً شش ساعت هم در آنجا تحت مراقبت قرار خواهد داشت. حدوداً چند قلب را پيوند زده‌ايد؟ در بيمارستان شريعتي در حدود 150 پيوند قلب زده شده است. با بيماراني كه گيرنده بوده‌اند و با جراحي‌هاي موفقيت‌آميز شما موفق شده‌اند به زندگي لبخند دوباره بزنند، چه ارتباط روحي، عاطفي داريد؟ سال‌هاي اول با بيماران خيلي بيشتر ارتباط داشتيم. بيماري بود به نام مجيد بالغ تير كه خيلي دوست شده بوديم. او هر بار كه پيش من مي‌آمد مسائل و مشكلاتش را مطرح مي‌كرد. بيماراني كه گيرنده‌اند، بايد دائماً تحت‌نظر باشند و همين مساله باعث مي‌شود كه به پزشك‌شان نزديك شده و ارتباط عاطفي پيدا كنند. چه احساسي داريد كه موفق شده‌ايد ياري رسان نگاه‌هايي باشيد كه خود را روي خط پايان مي‌ديدند؟ مثل تمام پزشكان خوشحالم از اين كه توانسته‌ام به آن‌ها كمك كنم. الان و در حال حاضر همكاران جواني داريم كه با تلاش در اين زمينه ادامه‌دهنده اين راه بزرگ هستند و خوشبختانه مي‌توانيم اعلام كنيم كه در زمينه پيوند با كمبود و مشكل مواجه نيستيم. به لحاظ تكنيكي و درماني پزشكان و متخصصان اين شاخه با تجربه عمل مي‌كنند. خوشحالم كه به بيماران كمك كرده و مي‌كنم و به آن‌ها و خانواده‌هايشان اميد مي‌دهم. براي پيوند قلب به لحاظ سني محدوديت وجود دارد؟ اگر گيرنده وجود داشته باشد مي‌توان قلب يك نوزاد را هم پيوند زد. تنها محدوديت در وزن است كه تا 20درصد اختلاف قابل‌قبول است. طبيعي است هر چه قلب جوانتر باشد بهتر است و تا ساليان طولاني‌تري خواهد تپيد. اگرچه در كتب علمي محدوده سني ذكرشده ولي اگر دريچه قلب و عضلات آن خوب كار كنند و سالم باشند مي‌توان قلب يك فرد 70 ساله را هم پيوند زد. قلب يك فرد سيگاري براي پيوند، مناسب است؟ سيگار از عواملي است كه موجب ضايعات قلبي مي‌شود. اهداكننده سيگاري عضو خوبي ندارد. قلب‌هايي كه از افراد با بيماري‌هاي خاص مثل ايدز، هپاتيت، عفوني، رماتيسمي و... گرفته مي شود، قلب‌هاي چندان مناسبي براي پيوند به شمار نمي‌آيند. اوقات فراغــت‌تان را چگونه مي‌گذرانيد؟ مطالعه مي‌كنم و به طبيعت علاقه زيادي دارم. جمعه‌ها در كوه هستم. آخرين قله‌‌اي كه دوست داريد روي آن بايستيد؟ ديگر آرزويي ندارم. مي‌دانم كه لطف خداوند در تمام اين سال‌ها شامل حالم شده است و آنچه را كه فكر نمي‌كردم از محبت مردم و توجه خدا به دست آورده‌ام گفتگو مينو كيا -ايران .