بزرگترین پیک نیک خانوادگی کشور در دامان طبیعت از بامداد روز 13 فروردین اغاز می شود. روزی که ایرانیان جشن نوروز را به شادابی و طراوت همراه با خانواده در فضای شاد به پایان می رسانند.
شفا آنلاين: مراسم "سیزده به در" در روز سیزدهمین روز فروردین ماه از جشن های نوروزی است. در تقویم‌های رسمی ایران این روز، روز طبیعت نامگذاری شده و از تعطیلات رسمی است. برخی بر این باورند در این روز باید برای راندن نحسی از خانه بیرون روند و نحسی را در طبیعت به در کنند. اما برای اثبات اینکه ایرانیان قدیم هم این دیدگاه را داشتند هیچ روایت تاریخی و قابل استنادی وجود ندارد. البته می توان بر پایه متون قدیمی و برخی روایات به واقعیات این جشن پی برد. دکتر غياث آبادي پژوهشگر تاريخ و فرهنگ ايران باستان و ستاره شناس می گوید: این رسم تنها برای ایرانیان نبوده است چرا که آيين هاي سال نو در سومر با نام «زگموگ» و در بابل با نام «آکيتو» دوازده روز به درازا مي کشيده و در روز سيزدهم جشني در آغوش طبيعت برگزار مي شده است. بدين ترتيب تصور مي شود که سيزده بدر داراي سابقه اي دست کم چهار هزار ساله است. دكتر مهرداد بهار هم در مورد عدد سيزده و روز سيزده بدر نكات جالبي بيان مي کند و مي گويد: گاهي از خود مي پرسيم چرا نوروز دوازده روز است و سبب وجود سيزدهم عيد چيست؟ چرا كار كردن و پرداختن به امور جاري در اين روز نحس است؟ نخست بايد به اين موضوع توجه داشت که در فرهنگ ايران هيچيک از روزهاي سال نحس شمرده نشده، بلکه چنان چه مي دانيم هر يک از روزهاي هفته و ماه نام هايي زيبا و در ارتباط با يکي از مظاهر طبيعت يا ايزدان داشته و دارند، و روز سيزدهم هر ماه خورشيدي در گاه شماري ايراني تير روز نام دارد. زیباترین روز شیعه 13 رجب روز تولد امیرالمومنین (ع) اما نکته قابل تامل این است که پس از حمله تازيان و ورود اسلام به ايران از اين رو که اعراب هفت روز در هر ماه را نحس مي دانستند و سيزدهم هم جز اين روزها بوده، روز سيزدهم فروردين را هم به اشتباه نحس خواندند. بعضي از محققين معتقدند که پس از ورود اسلام به ايران بعضي از دشمنان حضرت علي(ع) وقتي متوجه محبوبيت ايشان نزد ايرانيان شدند شروع به شايعه پراکني در مورد نحس بودن عدد سيزده بين مردم کردن که شايد بتوانند به اهداف شيطاني خود برسند ولي هرگز نبايد فراموش کنيم که تمام وجود حضرت علي(ع) سرشار از حکمت و رمز و راز الهي براي هدايت ما انسان ها است و سالروز تولد آن بزرگوار در سيزدهم رجب هم نشانه آلهي ديگريست بر اين که هرگز عدد سيزده نمي تواند نحس باشد. واردات سیزده به در از اروپا از سويي ديگر در زمان حکومت صفويان اين بار فرهنگ اروپايي وارد ايران شد که شوربختانه آنان هم عدد 13 را نحس مي دانستند، و هنوز هم با پيشرفت هاي علمي و تکنولوژي عميقاً به اين موضوع اعتقاد دارند. سيزده را غربي ها به دليل اين كه يهوداي خائن قصد لو دادن حضرت عيسي(ع) را داشت و سيزدهمين نفر از گروه حواريون بود، نحس مي دانستند. تنها چيزي که در فرهنک ايراني در مورد عدد سيزده وجود دارد و دکتر غياث آبادي به آن اشاره کرده است «بد قلق» بودن عدد 13 به خاطر خاصيت بخش ناپذيري آن است اما وقتي درباره نيکويي و فرخندگي اين روز بيشتر دقت مي کنيم منابع معقول و مستند به سوابق تاريخي زيادي را مي يابيم. حالا روز سیزده به در به روز طبیعت تبدیل شده اما این رویداد دارای آیین‌های ویژه‌ای است که در درازای تاریخ پدید آمده و اندک اندک چهره سنت به خود گرفته است. از آن جمله می‌توان آیین‌های زیر را برشمرد. گره زدن سبزه: گره زدن سبزه به معنای گره زدن زندگی با طبیعت است که هیمشه سبز و شاداب باقی بمانیم. سبزه به رود سپردن: سبزه نشانه زندگی و رود نشانه جاری بودن است یعنی اینکه خدایا زندگی من و خانواده ام را جاری و ساعی کن. خوردن کاهو و سکنجبین: کاهو از سبزیجات بوده و شادابی می آورد و شربت سکنجبین هم شیرینی به همراه دارد. پختن خوراک‌های گوناگون به ویژه آش رشته و میل کردن آن در دامان طبیعت البته نکته قابل تامل و تعجب این است که در ایران برخی از قومیتها برخلاف رسوم کهن روز چهاردهم را به عنوان چهارده به در به دامان طبیعت می روند. این نشان می دهد که فلسفه نحسی سیزده کاملا وارداتی بوده و هیچگونه ریشه قدیمی و تاریخی ندارد. به عنوان نمونه در خرم آباد شهروندان روز چهاردهم را به دامان طبیعت می روند و سیزده فروردین را در خانه می مانند. بر اساس این گزارش امام علی (ع) در نهج البلاغه فرموده اند: نگاه کردن به سبزه و طبیعت موجب شادابی است. برای همین حالا در کنار تمامی روایات و متون قدیمی و فلسفه تاریخی روز سیزده فروردین همچنان مورد استقبال ایرانیان است و روز طبیعت شهروندان با بسته های غذایی و زیرانداز و بساط چای و بازی و تفریح به دامان طبیعت می روند. ولی حضور شهروندان در روز طبیعت هر ساله با چالشهایی هم همراه بوده است. افزایش بار ترافیکی در روز 13 فروردین تخریب فضای سبز شهری و روستایی آلودگی محیط زیست افزایش تصادفات افزایش آتش سوزی در جنگلها و منابع طبیعی هر چند که مسئولان شهری، محیط زیست، هلال احمر و پلیس هر ساله قبل از روز سیزده فروردین هشدارهایی را به شهروندان ارائه می کنند ولی متاسفانه هنوز برنامه ریزی مناسبی برای پرترافیک ترین و بزرگترین پیک نیک خانوادگی ایران ارائه نشده است و شهروندان بدون داشتن نقشه و مکان مناسب برای سیزده به هر ساله به دنبال مکانی خلوت و مناسب برای پیک نیک خانوادگی می گردند. رویدادی که می تواند نماد بزرگترین تفریح خانودگی کشور باشد و فضایی مناسب برای ترویج صله رحم، تحکیم خانواده و فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی دارد. گزارش : سید هادی کسایی زاده-مهر
نظرشما
آخرین اخبار