به گزارش شفا آنلاین،محسن حسینپورعرب اوقات فراغت جوانان یکی از دغدغههای ذهنی خانوادهها و مدیران بوده است. خردادماه که فرامیرسد نگرانی خانوادهها شروع میشود. نگرانی از 3 ماه تعطیلی فرزندانشان و چگونگی سرگرم کردن آنها در زمان اوقات فراغتشان تبدیل به معمایی بزرگ برای خانوادهها شده است. اگر گذشته تا حال را بررسی کنیم چگونگی سپری شدن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان تغییرات زیادی کرده است. در گذشته جوانان از درس و مدرسه که فارغ میشدند به سراغ آموختن کاری میرفتند تا پشتوانهای برای خود داشته باشند که اگر روزی از طریق درس به موفقیت نرسیدند بتوانند باهنر بازوی خود به جایگاه خوبی دست یابند.
روند سپری کردن اوقات فراغت با گذر زمان تغییرات زیادی داشته است. آموختن کار در 3 ماه تعطیلات تابستانی جای خود را به کلاسهای جبرانی، کنکور، فرهنگی، هنری و ورزشی داد. کلاسهایی که با تنوع بالایشان توانستند جوانان را به سمتی هدایت کنند که بسته به علایقشان نوع کلاس را انتخاب کنند و مکمل خوبی را در کنار درس برای خود انتخاب کنند. اما تغییرات به اینجا بسنده نشد و با آمدن فنّاوری به زندگیها حل معمای پر کردن اوقات فراغت برای خانوادهها دگرگون شد. این دگرگونی به حدی بود که ابزارهای هوشمند در قالبهای متفاوت توانستند زندگیها را تحت تأثیر قرار دهند و جاذبههای فراوانی را برای جوانان ایجاد کنند.
در حال حاضر اغلب زمان فراغت جوانان در قبضه شبکههای اجتماعی است بهطوریکه به نظر برخی کارشناسان و جامعه شناسان اغلب زمان تفریح و سرگرمی جوانان در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی سپری میشود. نبود تفریحات مناسب موجب شده تا شبکههای مجازی و اجتماعی و بازیهای رایانهای در میان سرگرمیهای جوانان و نوجوانان به چشم بخورد و این در حالی است که شبکههای اجتماعی به دلیل امن نبودن فضای اینترنت گزینه مناسبی برای پر کردن اوقات فراغت نوجوانان نیست.
تفریحات مجازی موجی از نگرانی را در میان خانوادهها به راه انداخته است. در عصر پیچیده ارتباطات و اطلاعات که روزبهروز دستآوردهایی متنوع و جذابتر معرفی و رونمایی میشود خانوادهها توان رقابت با این فضا را ندارند. یکنواخت بودن فضاهای آموزشی در کلاسهای اوقات فراغت موجب شده است که حتی خود نوجوانان تمایلی به سپری کردن زمان فراغت خود در این کلاسها را نداشته باشند. روی دیگر ماجرا مربوط به هزینه این کلاسها است. کلاسهایی که هرسال باید ثبتنام شوند و هزینه جدیدی پرداخت شود. اما فراهم کردن ابزار هوشمندی مانند موبایل و تبلت مستلزم پرداخت یک مرحله هزینه است و این ابزار هوشمند تا چند سال وسیلهای برای پر کردن اوقات فراغت جوانان است.
این مسائل دستبهدست هم دادهاند تا اغلب جوانان و نوجوانان بهویژه دانشآموزان در ایام تعطیلات تابستان با مشکل نحوه گذراندن اوقات فراغت روبهرو باشند. از طرف دیگر به دلیل نقش و تأثیر بالای فضاهای مجازی و شبکههای اجتماعی در زندگی آحاد جامعه، این فضاها بهاشتباه جای زمان فراغت و استراحت جوانان را گرفته و این امر تبدیل به بحرانی برای خانوادهها شده است.
به اعتقاد کارشناسان سپری کردن زمانهای استراحت و اوقات فراغت در شبکههای مجازی و اینترنت یک چالش جدی تربیتی است و نباید این رویه ادامه داشته باشد زیرا متأسفانه در جامعه ما نحوه استفاده از شبکههای اجتماعی و ورود به اینترنت بهدرستی تبیین و اطلاعرسانی نشده و در این میان اغلب خانوادهها نیز به دلیل ساختار سنتی با اینگونه فضاها آشنایی و ارتباطی ندارند. امروز دانشآموزان، نوجوانان و جوانان با شبکههای اجتماعی بهصورت سلیقهای و مطابق میل خود برخورد میکنند درحالیکه در این زمینه مدیران مدارس و خانوادهها باید ورود پیداکرده و به آنها بیاموزند که چگونه میتوانند از این فضاها استفادههای مفیدی داشته باشند زیرا در غیر این صورت فرزندان جامعه از مؤلفههای تربیتی و فرهنگی جامعه دور میشوند و به شیوه و روش غیروطنی و غیر اصیل بار میآیند.
اغلب جوانان و نوجوانان تعریفهای متفاوتی نسبت به این موضوع دارند. جوانی 17 ساله در پستی که درباره اوقات فراغت منتشر کرده معتقد است: مدیران دائماً از تفریحات و ایجاد اوقات فراغت سخن میگویند اما برنامهریزی آنان برای تفریح ما مطابق با خواست و نیاز ما نیست. برای نمونه تعریف من از اوقات فراغت تنها کلاسهای آموزشی یا تفریح در پارک و سینما نیست بلکه من رفتن به پیست اتومبیلرانی و پینت بال را برای گذراندن وقت فراغت مناسب میدانم و در کنار اینها ورود در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی یکی دیگر از تفریحات بچههای هم سن و سال من است. به نظر من هر جوان و نوجوانی بنا به شرایطی که در آن قرار دارد میتواند اسباب فراغت و استراحت را برای خود فراهم کند و معتقدم من و هم سن و سالانم نیازی به تهیه برنامه برای گذراندن اوقات فراغت خود نداریم و امروزه ورود به شبکههای اجتماعی و فضای مجازی هم برای ما نوعی سرگرمی هستند. درست است که این شبکهها دارای کارکردهای مثبت و منفی هستند و شاید این شبکهها وسیلهای مناسب برای گذراندن اوقات فراغت نباشند اما به دلیل اینکه مکانی برای فراغت جوانان در جامعه وجود ندارد ما ناچار به گذراندن و سرگرم کردن خود از این طریق هستیم.
افزایش محبوبیت فضای مجازی در بین جوانان میتواند زنگ خطری برای جامعه باشد. زنگ خطری که پیامدهایش بهمرورزمان بیشتر نمایان میشوند. دراینبین از مدیران و مسئولان توقع چارهاندیشی برای اوقات فراغت نوجوانان و جوانان میشود. مطمئناً حمایتهای دولت از طرحهای تابستانی و سرشکن شدن هزینهها و همچنین تنوع در اجرای برنامههای کلاسهای تابستانی میتواند راه گشای این معما باشد. همچنین ایجاد فضاهای مناسب تفریحی و سالم برای جوانان از دیگر طرحهایی است که میتواند جوانان را به جامعه فراخواند. لازم به ذکر است که خانوادهها باید برای زمان اوقات فراغت فرزندانشان وقت بگذارند و نظارت و مراقبت از آنان را تنها به دوره 9 ماه تحصیل ختم نکنند چراکه سپری نشدن مناسب اوقات فراغت میتواند لطمات جبرانناپذیر شخصیتی را برای جوانان به همراه داشته باشد.