افزایش جمعیت روسیه با مشوق های کارآمد

به گزارش شفا آنلاین،جمعیت روسیه پس از 22 سال برای نخستین بار سال گذشته سیر رشد مثبت یافت ومقام های ارشد روس از این اتفاق به عنوان نقطه عطفی درپیشبرد سیاست های جلوگیری از کاهش جمعیت یاد کردند. کارشناسان مسایل اجتماعی با اشاره به کاهش جمعیت روسیه از حدود 160 میلیون نفر به 142میلیون نفر در سال های نخست هزار سوم میلادی می گویند تجربه موفق افزایش جمعیت در این کشور نشان داد که می توان با اتخاذ سیاست های تشویقی در بین شهروندان نسبت به جلوگیری از رشد منفی جمعیت به عنوان یکی از شاخص های تهدید کشورها امیدوار بود. البته روس ها در پیشبرد سیاست جلوگیری از رشد منفی جمعیت به سخنان شعارگونه و تبلیغات صرف بسنده نکردند و دولت این کشور در پنج سال گذشته سیاست تشویقی مشخص و ملموسی برای برانگیختن شوق بچه داری در میان جمعیت جوان کشور در پیش گرفت. در راستای این سیاست دولت روسیه به خانواده هایی که فرزند دوم آنها به دنیا بیاید، 450 هزار روبل معادل حدود 15هزار دلار کمک مالی و به ازای تولد فرزند سوم نیز یک قطعه زمین 600 تا یک هزار مترمربع اهدا می کند. ارایه خدمات پزشکی رایگان در دوران بارداری و وضع حمل به مادر و یک سال پس از آن به کودک و پرداخت کمک هزینه ماهانه 80 دلار به کودک در سه سال نخست زندگی وی از مشوق های مالی دولت روسیه برای فرزند اول خانواده ها می باشد. هرچند اجرای این سیاست تشویقی با واکنش های منفی برخی مقام های روس مبنی بر اینکه والدین کمک های تشویقی اعطایی را صرف نیازهای دیگر می کنند، مواجه شد اما دمیتری مدودیف رییس جمهوری وقت روسیه در فاصله سال های 2008 تا 2012 این گونه انتقادات را وارد ندانست و تاکید کرد که خانواده ها در نحوه هزینه کرد کمک های اعطایی دولت آزاداند. اجرای سیاست تشویق خانواده ها به داشتن فرزند بیشتر در روسیه در سال های اخیر نتایج ملموسی در سطح جامعه داشته است و هم اکنون در اماکن و معابر عمومی و ایستگاه های قطار شهری کلان شهر مسکو و دیگر شهرها و روستاهای این کشور می توان زوج های جوانی را با دو تا سه کودک مشاهده کرد؛ اتفاقی که تا همین چند سال پیش خبری از آن در جامعه روسیه نبود. موفقیت اولیه در جلوگیری از روند منفی رشد جمعیت در سیاست های داخلی روسیه به حدی تاثیرگذار بود که ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه در پیام 12 دسامبر سال گذشته به نمایندگان پارلمان های دوگانه این کشور(دوما و شورای فدراسیون) یادآوری کرد که مردم با تشریک مساعی توانسته اند گرایش های ویرانگرانه سال های 1990 را بشکنند. پوتین فت: در آن موقع اقتصاد روسیه در حال اضمحلال بود و جمعیت کشور هر سال یک میلیون نفر کاهش می یافت. با این وجود روس ها امکان برقراری ثبات در کشور خود را باور کردند و بالا رفتن شاخص زاد و ولد در کشور ما این ادعا را اثبات می کند. وی با بیان اینکه مواظبت از کودکان از آداب و رسوم ملت های ساکن روسیه می باشد، افزود: حالا همزمان با مواظبت از کودکان می توان از زندگی خود نیز لذت برد. تحلیلگران مسایل اجتماعی معتقدند که سیاستگذاری در حوزه رشد جمعیت در روسیه نتایج مثبتی به همراه داشته است. بنا بر گزارش های وزارت کار و حمایت های اجتماعی روسیه، سرشماری نیمه نخست سال 2012 حاکی از بالا رفتن نرخ زاد و ولد و کاهش مرگ و میر در این کشور بوده است؛ منحنی ای که سیر صعودی آن در پایان سال 2013 میلادی ادامه یافت. کارشناسان جمعیت شناسی می گویند که آمار، روند ثابت و پایداری را در رشد جمعیت روسیه نشان می دهد و نتایج مطلوب امروز ناشی از حمایت های اجتماعی از خانواده و کودک در پهناورترین کشور جهان بوده است. رادیو صدای روسیه در گزارشی درباره رشد مثبت جمعیت در این کشور در سال 2012 میلادی اعلام کرد که در نیمه نخست آن سال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن نرخ رشد زاد و ولد به طور متوسط 5/7 درصد بوده است، ضمن اینکه در شهرهای بزرگ و مهم کشور مانند مسکو، سنت پترزبورگ و جمهوری ماری ال، نمودار رشد جمعیت افزایشی دو برابر را نشان می دهد و نرخ مرگ و میر نیز تا 2 درصد کاهش یافته است. این درحالی است که وزارت کاروحمایت اجتماعی روسیه نیزبه تازگی اعلام کرد سیاستگذار ی درست در زمینه جمعیت پس از پنج سال باعث رشد 2/21 درصدی نفوس و کاهش 2/11 درصدی مرگ و میر در این کشور می شود. الگا باتالینا نماینده مجلس و معاون کمیسیون خانواده، زنان و کودکان دوما می گوید : تلاش های دولت برای تشویق مردم به بچه دار شدن باعث شد که نتایج خوبی در رشد ثابت جمعیت داشته باشیم. حمایت های دولت در این بخش تاثیرات مثبتی به همراه داشت. باتالینا افزود: مبلغی که به عنوان حمایت از خانواده و کودک در نظر گرفته شده بود، موثر واقع شد و درحال حاضر برنامه های دیگری نیز برای ارایه زمین به خانواده های پرجمعیت اجرا می شود. با این حال، دولت باید اقداماتی نیز برای ساخت خانه و تامین مسکن این خانواده ها انجام بدهد. اوایل تابستان 2013 برنامه های ملی به نفع کودکان تدوین شد، ضمن اینکه از اول ماه ژانویه سال 2012 نیز برنامه هایی برای حمایت اجتماعی و افزایش حقوق به ازای تولد فرزند سوم به اجرا گذاشته شد. روسیه در راستای پیشبرد سیاست افزایش جمعیت و سالم سازی نوزادان، استانداردهای خود را درارتباط با وزن و قد تغییر داده است. براین اساس درزایشگاه های روسیه، تنها نوزادانی با وزن بیش از500 گرم ثبت می شوند. باتالینا نماینده دوما در این خصوص معتقد است که سیستم بهداشت و درمان کودکان در سال های اخیر پیشرفت زیادی داشته است و امروز بودجه کافی برای جلوگیری از مرگ و میر در دوران جنینی موسوم به مرگ و میر ˈپری ناتالˈ اختصاص داده می شود و بیمارستان های کودکان تجهیزات بیشتری دارند. پزشکان تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا از تخصص خود برای نجات نوزادان نارس و کم وزن استفاده کنند. البته گروهی ازکارشناسان مسایل اجتماعی بااشاره به طولانی مدت بودن بازدهی سیاستگذاری درست در زمینه افزایش جمعیت می گویند که رشد جمعیت در روسیه تا حد زیای به بالا رفتن میزان زاد و ولد در سال های پروسترویکا (اصلاحات اقتصادی و سیاسی سال های پایانی شوروی سابق در زمان ریاست جمهوری گورباچف) وابسته است. ازاین دیدگاه متولدین دهه1980میلادی درشوروی سابق اکنون به سنی رسیده اند که می توانند بر رشد جمعیت تاثیر مناسب داشته باشند. میخاییل چرنیش استاد دانشگاه جامعه شناسی آکادمی علوم روسیه از جمله طرفداران این نشریه می باشد. چرنیش می گوید : در سال های دهه 1980 زمانی که مبارزه با اعتیاد به الکل صورت گرفت، نرخ زاد و ولد در کشور بالا رفت. به همین خاطر، جمعیت کشور افزایش یافت. حال این کودکان به سن تولید مثل رسیده اند و می توانند جمعیت کشور را افزایش دهند. به همین خاطر ما انتظار رشد جمعیت را داریم. وی با بیان اینکه عوامل و معیارهای زیادی بر رشد جمعیت تاثیرگذارهستند، اضافه می کند: یکی از عوامل تاثیر گذار بر نمودار نرخ جمعیت، تعداد کودکان به ازای یک مادر است و در اروپا به ازای هر مادر حداقل 6/1 کودک را در نظر می گیرند و در کشور ما نیز همین استاندارد در نظر گرفته شده است اما چنین معیاری نمی تواند جمعیت کشور را بازسازی کند. کارشناس روس همچنین تاکید دارد که نسل فرزندان دهه 1990 نیز به زودی به مرحله باروری می رسند اما تعداد آنها بسیار کمتر از نسل دهه 1980 است و باید برای این مرحله از قبل آماده شد. روس ها درپایان سال جاری میلادی درشرایطی افزایش جمعیت راجشن گرفتند که کارشناسان مسایل اجتماعی تا همین چند پیش هشدار می دادند که اگر میزان زاد و ولد در روسیه به همین شکل ادامه پیدا کند، بعد از نیم قرن جمعیت کشور به نصف کاهش خواهد یافت. تا چند سال قبل در بیشتر خانواده های روس فقط یک فرزند وجود داشت و خانواده هایی که دارای سه فرزند و یا بیشتر بودند، تنها 6 درصد کل جمعیت را تشکیل می دادند، اما در سال های اخیر به دنبال اعلام سیاست های تشویقی و حمایتی دولت روس ها اقدام به تولد فرزند دوم و سوم نیز کردند. بررسی آمارهای منتشر شده نشان می دهد که در سال 2006 میلادی، ضریب زاد و ولد به نسبت زنان در روسیه 3/1 کودک بود که این رقم در سال 2010 به 6/1 افزایش یافت و در سال 2011 دو میلیون کودک در این کشور به دنیا آمد. اما این میزان رشد جمعیت دولت روسیه را قانع نکرد و تصمیم سازان روس در اقدامی قاطع برنامه حمایت مالی از تولد کودکان دوم و سوم را در راس برنامه های تشویقی خود برای مقابله با معضل کاهش جمعیت به عنوان تهدید اصلی حاکمیت ملی این کشور قرار دادند. کمک های مالی دولت به خانواده ها در روسیه برای تشویق آنان به تولد فرزندان دوم و سوم ˈسرمایه مادریˈ نام دارد که در سال 2007 به تصویب رسید و امروز نتایج آشکار آن را به صورت زوج های جوانی با دو سه فرزند در بغل می توان در نقاط مختلف این کشور مشاهده کرد. بنا بر گزارش های منتشر شده در رسانه های جمعی روسیه هم اکنون قانون حمایت مالی از خانواده های دارای فرزند دوم و سوم موسوم به ˈسرمایه مادریˈ در 67 منطقه این کشور اجرا می شود و علاوه بر این، به ازای تولد فرزند سوم مبلغی نیز به مادر پرداخت می شود. آلکسی کاموف کارشناس مسایل جمعیت شناسی و سفیر کنگره جهانی خانواده در سازمان ملل متحد می گوید که تعداد فرزندان در خانواده قبل از هر چیز به طرز تفکر پدر و مادر بستگی دارد. وی در ادامه این گونه توضیح می دهد: طبق برآوردهای جامعه شناسان، عامل اصلی در مبحث رشد جمعیت خواسته و تمایل پدر و مادر به داشتن فرزند است. این تفکر در دوران کودکی و به کمک رسانه های جمعی شکل می گیرد. زیرا در این فضا کودک با موضوع خانواده و اطرافیان آشنا می شود. اگر شخص دوست داشته باشد که خانواده آینده اش بزرگ باشد، بعدها و به هنگام تشکیل خانواده این کار را انجام می دهد. گوینده رادیو دولتی ˈصدای روسیهˈ در گزارشی درباره اقدامات دولت برای افزایش جمعیت و مراقبت از کودکان می گوید: تعداد مهد کودک ها به نسبت قبل بیشتر شده و تعداد کودکان بیشتری می توانند از این امکان برخوردار شوند. حتی درمانگاه های جدیدی برای کودکان باز شده است. البته روس ها علاوه بر بعد کمی به موضوع افزایش جمعیت از منظر روان شناختی، اقتصاد و جامعه شناختی نیز نگاه می کنند و بر این باورند که خانواده های بزرگ موتور محرکه اقتصاد این کشور در رقابت های تجاری فشرده جهانی می باشد. جامعه شناسان روس می گویند در خانواده های پر جمعیت کودکانی بزرگ می شوند که در آینده می دانند چطور باید از دیگران مراقبت کرد. زیرا کودک در خانواده پرجمعیت یاد می گیرد که چطور به دیگران توجه و رسیدگی کند. از این منظر کاهش جمعیت باعث افت اقتصادی هم می شود، زیرا شمار جمعیت شاغل و نیروی کار فعال در کشور پایین می آید. آناتولی آنتونوف مدیر گروه جامعه شناسی دانشگاه دولتی مسکو معتقد است که اقتصاد باید امروز روی خانواده تمرکز کند، زیرا در غیر این صورت بحران های اقتصادی دنیا می توانند برای جامعه خطرناک تر از قبل شوند. آنتونوف می گوید: هم اکنون در روسیه 20 درصد خانواده ها مایل هستند فرزند سوم و چهارم نیز داشته باشند. 15 درصد آنها قادر به اجرای این برنامه هستند. اما این خواسته تنها در صورتی محقق می شود که استانداردهای زندگی در جامعه ارتقا یابد. ک/ف س ایرنا