کافئین که محرکی است که به طور یکسان بر بچه‌ها و
بزرگترها اثر می‌گذارد، به طور طبیعی در برگ و دانه بسیاری گیاهان تولید
می‌شود. کافئین به طور مصنوعی نیز تولید شده و در بعضی غذاها مورد استفاده
قرار می‌گیرد. کافئین از این جهت نوعی دارو نامیده می‌شود که بر سیستم عصبی
مرکزی بدن اثر می‌گذارد. در سطوح پایین‌تر موجب هوشیاری و انرژی بیشتر در
افراد می‌شود. چه در بزرگسال‌ها و چه در کودکان، کافئین زیاد می‌تواند منجر
به مسائل زیر شود:
• برآشفتگی و عصبی بودن
• دل‌درد
• سردرد
• مشکل در تمرکز
• مشکل در خواب
• بالا رفتن ضربان قلب
• بالا رفتن فشارخون
مخصوصاً در بچه‌های کوچکتر نیاز به کافئین خیلی زیادی برای ایجاد
این تاثیرات نیست. در زیر به برخی از دلایلی اشاره می‌کنیم که نشان می‌دهد
باید مصرف کافئین را برای کودکان کاهش دهید.
• بچه‌ها معمولاً کافئین را از طریق نوشیدن نوشابه‌ها وارد بدن خود
می‌کنند. بچه‌هایی که یک یا دو بطری نوشابه در روز مصرف می‌کنند تا ۶۰٪
چاق‌تر از کودکان دیگر هستند.
• نوشیدنی‌های کافئین‌دار معمولاً حاوی کالری پوچ (کالری که هیچ
ماده‌مغذی در خود ندارد) هستند و بچه‌هایی که شکم خود را با چنین
کالری‌هایی پر می‌کنند، ویتامین و موادمعدنی لازم را از منابع سالم دریافت
نکرده و در معرض کمبودهای موادمغذی قرار می‌گیرند. مخصوصاً بچه‌هایی که
نوشابه زیادی مصرف می‌کنند (که معمولاً بین کلاس سوم تا ششم شروع می‌شود)،
کلسیم لازم موجود در شیر برای ساختن استخوان‌ها و دندان‌های قوی و سالم را
دریافت نمی‌کنند.
• مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار شیرین می‌تواند موجب پوسیدگی دندان
شود (قند موجود در آن موجب پوسیدگی شده و خاصیت اسیدی آن مینای دندان را از
بین می‌برد). اما نوشابه چطور می‌تواند چنین اثری روی دندان بچه‌ها داشته
باشد؟ در نظر داشته باشید که یک بطری نوشابه (۳۵۵ میلی‌لیتری) غیررژیمی
معادل ۱۰ قاشق چایخوری شکر و ۱۵۰ کالری دارد.
• کافئین یک ادرارآور است که باعث از دست رفتن آب بدن از طریق ادرار
شده و به کم‌آب‌شدن بدن منجر می‌شود. اما اینکه میزان کافئین موجود در
نوشیدنی‌ها برای کم‌آب‌شدن بدن کافی هستند هنوز مشخص نیست. ممکن است به این
بستگی داشته باشد که فرد به کافئین مصرفی خود عادت داشته باشد یا نه و
اینکه چه میزان کافئین آن روز استفاده کرده است. عاقلانه این است که مصرف
کافئین بچه‌ها را در هوای گرم که نیاز به جایگزین کردن آب بخاطر میزان
بالای عرق دارند، کاهش دهید.
• قطع ناگهانی مصرف کافئین، بخصوص در کسانیکه عادت به مصرف زیاد آن
داشته‌اند نیز تاثیرات جانبی مثل سردرد، درد عضلانی، افسردگی موقتی و
آسیب‌پذیری به همراه خواهد داشت.
• کافئین موجب بدتر شدن مشکلات قلبی و اختلالات عصبی می‌شود و بعضی بچه‌ها ممکن است ندانند که در خطر هستند.
اما کافئین مانع رشد نمی‌شود. باوجود اینکه در گذشته دانشمندان
نگران این بودند که مصرف کافئین بر رشد کودکان تاثیر بگذارد اما هیچ تحقیقی
این موضوع را ثابت نکرده است.
