چالش‌های دارویی: کمبود و گرانی، بحران سلامت را تشدید می‌کند
شفاآنلاین »سلامت» در حالی که مردم برای تامین داروهای ضروری با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند، کارشناسان معتقدند ریشه کمبود و گرانی دارو فراتر از مسائل اقتصادی ساده است و به عواملی چون تحریم‌ها، مدیریت ناکارآمد، نوسانات ارزی و عدم حمایت کافی از تولیدکنندگان داخلی باز می‌گردد. این مشکلات نه تنها سلامت بیماران را تهدید می‌کند، بلکه فشارهای اقتصادی سنگینی به آنها وارد کرده و بر کیفیت زندگی‌شان تاثیر می‌گذارد.
به گزارش شفاآنلاین در سال‌های اخیر، کمبود و گرانی دارو به یکی از دغدغه‌های اصلی بیماران تبدیل شده است. بیماران برای تهیه داروهای حیاتی خود با دشواری‌های فراوان مواجه هستند و تولیدکنندگان دارو نیز تحت فشارهای اقتصادی قرار دارند. از سوی دیگر، سیاست‌گذاران با چالش‌های ارزی و بیمه‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند. اما آیا ریشه این بحران تنها به مشکلات اقتصادی برمی‌گردد؟ آیا فشارهای ناشی از تحریم‌ها و نوسانات ارزی می‌توانند تنها عامل کمبود دارو باشند؟ بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که معضل کمبود و گرانی دارو، ترکیبی از مشکلات ساختاری، مدیریتی و اقتصادی است که باید به طور جامع و درازمدت حل شود.
هزینه‌های تولید و وابستگی به واردات مواد اولیه:
بیش از نیمی از مواد اولیه دارویی که در ایران استفاده می‌شود، وارداتی است. نوسانات ارزی و تحریم‌ها به شدت هزینه‌های تولید دارو را افزایش داده‌اند. به طوری که بسیاری از کارخانه‌های داروسازی داخلی برای جبران هزینه‌های بالای تولید، مجبور به افزایش قیمت دارو می‌شوند. علاوه بر این، مشکلات در تامین مواد اولیه از کشورهای خارجی، موجب شده تا بسیاری از داروهای حیاتی در بازار نایاب شوند.
نوسانات ارزی و تاثیر آن بر دارو:
نرخ ارز رابطه مستقیمی با قیمت دارو دارد. کاهش ارزش پول ملی موجب شده که شرکت‌های دارویی نتوانند به راحتی مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری کنند. حتی اگر دارویی در کشور تولید شود، به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، قیمت آن به طرز چشمگیری بالا می‌رود و برای بسیاری از بیماران دسترسی به آن دشوار می‌شود.
قاچاق دارو و بازار سیاه:
یکی دیگر از مشکلات اساسی، قاچاق دارو به کشورهای همسایه است. زمانی که دارو در ایران با قیمت پایین‌تری عرضه می‌شود، افراد سودجو آن را خریداری کرده و به خارج از کشور قاچاق می‌کنند. این اقدام موجب کمبود دارو در داخل و فشار بیشتر بر سیستم درمانی می‌شود. در این شرایط، دولت برای جبران کمبود، مجبور به واردات بیشتر دارو می‌شود که این خود موجب افزایش هزینه‌ها می‌شود.
مدیریت ناکارآمد و تاثیر آن بر بازار دارو:
برخی از کارشناسان معتقدند که قیمت‌گذاری نامناسب و تصمیمات مقطعی، عامل اصلی مشکلات بازار دارو هستند. به عنوان مثال، زمانی که قیمت داروها به طور غیرمنطقی پایین نگه داشته می‌شود، تولیدکنندگان مجبور به تولید دارو با قیمت‌های نازل می‌شوند که این امر موجب زیان‌دهی در بسیاری از موارد می‌شود. از سوی دیگر، سیستم توزیع دارو در کشور با مشکلات بسیاری روبه‌رو است. نبود شفافیت در توزیع دارو، باعث ایجاد بازار سیاه و افزایش غیرقانونی قیمت‌ها می‌شود.
تجربه بیماران:
بیماران در حال حاضر با مشکلات زیادی در تهیه دارو مواجه هستند. برخی از آنها مجبور به استفاده از داروهای داخلی می‌شوند که اثربخشی کمتری نسبت به داروهای وارداتی دارند. یکی از بیماران مبتلا به سرطان در این زمینه می‌گوید: «متاسفانه پس از استفاده از داروی ایرانی، دچار عوارض جانبی شدیدی شدم و وضعیت بیماری‌ام بدتر شد». این مسأله نه تنها به آسیب‌های جسمی بیماران منجر می‌شود بلکه روان‌شناسی آنها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و اعتمادشان به سیستم درمانی کاهش می‌یابد.
پیشنهادات برای حل بحران دارویی:
کارشناسان بر این باورند که برای حل این بحران، باید به دنبال راه‌حل‌هایی جامع و پایدار بود. توسعه تولید داخلی، بهبود سیستم توزیع، ثبات ارزی و اصلاح سیاست‌های بیمه‌ای از جمله مواردی هستند که می‌توانند به کاهش کمبود و گرانی دارو کمک کنند. همچنین، ایجاد شفافیت در نحوه تخصیص ارز به دارو و افزایش نظارت‌ها بر توزیع دارو می‌تواند از ایجاد بازار سیاه و قاچاق دارو جلوگیری کند.
در نهایت، بحران کمبود و گرانی دارو به یک معضل بزرگ تبدیل شده است که تنها با برنامه‌ریزی دقیق، همکاری نهادهای مختلف و اصلاح سیاست‌های کلان اقتصادی می‌توان آن را حل کرد. عدم توجه به این مشکلات ممکن است در آینده به بحران‌های جدی‌تر در حوزه سلامت و درمان منجر شود.
