چنانکه در پایان سال ما را به لحظه ای درباره آنچه در
جامعه گذشته است فرابخوانند، در یک پلک بر هم زدن رخدادهای زیادی از خاطر
ما می گذرد. آغاز یک خط زمانی و رسیدن آن به نقطه پایان نه یکنواخت و با یک
آهنگ، بلکه روندی است سرشار از رخدادهای تلخ و شیرین و پر از آمدن ها و
شدن ها.
به گزارش شفاآنلاین ،مهمترین و پرسروصداترین رخدادهای اجتماعی سال 1393 را می توان عبارت دانست از:
1-
طرح تحول جامع نظام سلامت شاید مهمترین رویداد حوزه بهداشت و درمان نه فقط
در سال 1393 بلکه طی چند سال گذشته باشد که اگر از آن به جراحی بزرگ در
نظام سلامت تعبیر شود سخنی به گزاف نبوده است.
تا پیش از اجرای این
طرح، نظام سلامت کشور با چالش های بسیاری دست به گریبان بود، به طوری که
بیماران نه فقط در مراکز درمانی خصوصی بلکه در بیمارستان ها و درمانگاه های
دولتی نیز با مشکلات زیادی روبرو می شدند.
کمرنگ شدن اخلاق و تعهد
کاری در برخی موارد افراد، نبود یا کاستی امکانات و تجهیزات پزشکی و
بیمارستانی، پدیده زیرمیزی گرفتن پزشکان، همگانی نبودن بیمه های سلامت،
خارج بودن برخی بیماری ها و داروهای خاص از پوشش چتر بیمه یی و... از
مشکلات و مسائل مهمی بود که با کلید خوردن طرح تحول نظام سلامت و همچنین
بیمه سلامت ایرانیان تا اندازه زیادی برطرف شده است.
2- گرچه حضور
زنان در ورزشگاه ها در بسیاری از کشورها موضوعی عادی به شمار می رود اما در
ایران همواره به دلیل پاره یی ملاحظات فرهنگی و اجتماعی مساله ساز بوده
است.
این امر در ایران مخالفان و موافقان زیادی داشته است. برخی
حضور زنان را نامناسب و آسیب زا و برخی نیز آن را زمینه یی برای مبارزه با
فرهنگ اوباش گری حاکم بر ورزشگاه ها دانسته و به نوعی موجب رعایت ادب و
نزاکت در این مکان ها معرفی می کنند.
طی سال های گذشته گاهی موضوع
حضور زنان در ورزشگاه ها برای تماشای مسابقات ورزشی از نزدیک مطرح می شد
اما این امر در سال 1393 برجسته تر شد. جلوگیری از حضور زنان در ورزشگاه طی
برگزاری لیگ جهانی والیبال، اعتراض های زیادی به دنبال داشت به گونه یی که
معاون رییس جمهوری در امور زنان و خانواده نیز به آن معترض شد.
برخورد
و جلوگیری از حضور زنان ایرانی در ورزشگاه ها در شرایطی صورت می گیرد که
اتباع زن بیگانه در کشور به راحتی می توانند در ورزشگاه ها حضور داشته
باشند و منعی برای حضور زنان خارجی وجود ندارد.
3- محیط زیست شاید
از چالشی ترین مسائل سال 1393 باشد. در این سال کارشناسان و مسوولان سازمان
حفاظت محیط زیست به صورت پی در پی درباره خشکسالی و شتاب فزاینده آن بر
طبل هشدار کوبیدند. شدت خشکسالی در سال های گذشته به اندازه یی بود که
بسیاری از دریاچه ها و تالاب های کشور خشک شده و از میان رفتند و مهمتر از
همه شدت خشکی دریاچه ارومیه است که در واپسین نفس ها، از سوی دولت کارگروهی
برای نجات آن تشکیل شد.
در این میان جدا از دگرگونی های آب و
هوایی، مصرف بیش از اندازه آب در بخش کشاورزی، مهمترین عامل انسانی خشکسالی
به ویژه در دریاچه ارومیه معرفی شد به گونه یی که مسوولان تدابیر ویژه یی
برای کاهش مصرف آب در این بخش و هدایت آن به دریاچه ارومیه اندیشیده و به
کار گرفته اند که با پیگیری و پیاده سازی آنها شاید ذره یی از آسیب ها و
دردهای موجود در پدیده خشکسالی کشور برطرف شود.
از سوی دیگر پدیده
ریزگردها همچنان در کشور وجود داشته و به تهدیدی بزرگ برای سلامت مردم و
محیط زیست تبدیل شده است و از این رو چالش هایی در پیوند با عملکرد سازمان
حفاظت محیط زیست در کشور بدون در نظر گرفتن مسوولیت و تعهد عملکرد سایر بخش
ها و دستگاه ها به وجود آورد.
4- در حوزه اقتصادی، مساله فساد در
سال 1393 برجسته شد به گونه یی که دولت و دستگاه قضا توجهی ویژه برای
مبارزه با آن به کار گرفتند و در همین راستا نیز همایشی با موضوع ارتقای
سلامت نظام اداری در کشور برگزار شد.
بررسی فساد سه هزار میلیارد
تومانی و رسیدگی به پرونده متهمان این پرونده با اعدام «مه آفرید
امیرخسروی» رنگ و بوی دیگری گرفت. پرده برداری دستگاه قضا و بانک مرکزی از
پرونده فساد 12 هزار میلیارد تومانی نیز در سال 1393 صورت گرفت. همچنین
زندانی شدن «محمدرضا رحیمی» به جرم ارتشا و تحصیل مال نامشروع در این سال
رخ داد.
کشف فسادهای بزرگ اقتصادی بایسته های چاره اندیشی برای
بیماری نظام اقتصادی و اداری کشور و کاستی های فرهنگ و اخلاق سازمانی و
همچنین کم توجهی به قانون را بیشتر گوشزد می کند تا از بروز ویرانی های
فزون تر در سطوح خرد و کلان جامعه جلوگیری کند.
فساد نه فقط سدی
بزرگ در راه توسعه و پیشرفت همه جانبه کشور به ویژه در عرصه اقتصاد است
بلکه زمینه را برای کاهش سرمایه اجتماعی و امید به آینده در کشور فراهم می
سازد.
5- پرده برداری از بورسیه های غیرقانونی در وزارت علوم،
تحقیقات و فناوری و باز شدن پرونده یی برای رسیدگی به آن از رخدادهای این
وزارتخانه طی سال 1393 بود که به استیضاح وزیر و ماه ها اداره این
وزارتخانه توسط سرپرست منجر شد. باز شدن پرونده بورسیه ها، اخلاق اداری و
تعهد علمی و انسانی در وزارت علوم را زیر ذره بین برد و از برخی پارتی بازی
ها و رابطه مندی های جذب و نقض آشکار قانون در این دستگاه علمی پرده
برداشت و همین موضوع در کنار برخی انتقادهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی،
موجب استیضاح وزیر علوم، تحقیقات و فناوری شد.
از سوی دیگر، وزرای
پیشنهادی رییس جمهوری برای این وزارتخانه رای لازم را از مجلس شورای اسلامی
به دست نیاوردند تا اینکه سرانجام آذر 1393 «محمد فرهادی» به عنوان وزیر
از مجلس رای اعتماد گرفت.
6- مرگ «مرتضی پاشایی» خواننده موسیقی پاپ
در ایران به علت بیماری سرطان، رویدادی بود که به یک پدیده تبدیل شد و به
لحاظ اجتماعی و فرهنگی حاشیه های زیادی داشت. این رخداد در رسانه ها و شبکه
های اجتماعی میان قشرهای گوناگون جامعه سروصدای زیادی به پا کرد و بازتاب
های زیادی در جامعه داشت؛ چنانکه کارشناسان، هنرمندان، جامعه شناسان و
ورزشکاران طی نشست هایی بازتاب مرگ پاشایی در جامعه را بررسی کرده و درباره
آن نظر دادند.
حضور و عزاداری پرشور مردم برای این هنرمند از
محبوبیت هنر و هنرمند نزد جامعه ایرانی حکایت دارد. از سوی دیگر جامعه در
این برهه شاید در نوعی کمای عاطفی و احساسی به سر می برد که با نقش پررنگ
شبکه های اجتماعی و پیوند مردم با آنها به نوعی از این حالت بیرون آمد. این
پدیده بیش از هر چیز رنگ و بوی عاطفی- اجتماعی داشت اگرچه برخی بسیار
تمایل داشتند آن را سیاسی کنند.
7- ماجرای اسیدپاشی های زنجیره یی
به ویژه در اصفهان موضوعی بود که تشویش و نگرانی اذهان عمومی را موجب شد.
این رویداد را برخی به موضوع امر به معروف و نهی از منکر در جامعه پیوند
دادند و برخی آن را انتقام جویی شخصی معرفی کردند اما به هر روی قربانیان
این حادثه زنانی بودند که بدون ارتکاب گناه، جرم یا اتهامی روشن، قربانی
خشونت شدند.
این ماجرا که بهایی بزرگ برای آن پرداخته شد، تلنگری
بود به اخلاق انسانی و تعهدی که نه فقط در برخی افراد بلکه گاهی در اجرای
قوانین به دست فراموشی سپرده شده است.
8- در یک جمع بندی می توان
گفت، سال 1393 خورشیدی با همه خوبی ها و بدی ها، زیاده روی ها و کاستی ها
گذشت اما باید دانست رخدادهای جامعه را نباید مقطعی و بدون علت در نظر
گرفت، بلکه علل و عوامل بسیاری در پیدایش آنها نقش داشته و پیامدهای مثبت و
منفی زیادی نیز به دنبال دارند. بهتر آن است که دوراندیش و آینده نگر بود و
بذر نیکی کاشت.
ایرنا
