بیماران دیابتی زیر فشار کمبود دارو

شفاآنلاین:سلامت>آخرین آماری که از تعداد مبتلایان به بیماری دیابت در ایران وجود دارد، مربوط می‌شود به اعلام روابط عمومی انجمن ‌اطلاع‌رسانی دیابت در آبان‌ماه سال گذشته که برآورد شده بود ۵.۷ میلیون نفر مبتلا به دیابت در ایران وجود دارد که نشان‌دهنده ابتلای درصد قابل توجهی از جمعیت بالای ۲۵ سال به این بیماری است. یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که بیماران دیابتی با آن مواجه هستند، کمبود نوار تست قند خون است. این نوارها نقش حیاتی در کنترل قند خون و پیشگیری از عوارض ناشی از دیابت دارند. به گفته بسیاری از بیماران، پیدا کردن این نوارها در داروخانه‌ها به یک معضل جدی تبدیل شده و بسیاری از آن‌ها مجبورند برای تهیه این محصول حیاتی هزینه‌های گزافی را متحمل شوند.
به گزارش شفا آنلاین:ممنوعیت واردات نوار تست قند خون که در سال ۹۹ اعمال شد، در ابتدا با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی صورت گرفت. این تصمیم باعث شد تا تولید داخلی این محصول رونق بگیرد و بیماران دیابتی به راحتی به نوار تست مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. اما به تدریج مشخص شد که اتکا صرف به تولید داخلی، بدون در نظر گرفتن عوامل اقتصادی و بازار، می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. افزایش هزینه‌های تولید و تعیین قیمت‌های دستوری، تولیدکنندگان را با چالش‌های جدی مواجه کرده و در نهایت به افزایش قیمت نهایی محصول برای بیماران منجر شده است.
از طرف دیگر، بیماران دیابتی نیز با وجود نیاز مبرم به نوار تست، به دلیل عدم پوشش کامل بیمه، از افزایش قیمت‌ها متضرر شده‌اند. در صورت ادامه این روند، بیماران دیابتی با کمبود نوار تست و نوسانات شدید قیمت آن مواجه خواهند شد که می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی آن‌ها داشته باشد.
امیر کامران نیکوسخن، مدیرعامل انجمن دیابت ایران، با انتقاد از وضعیت پوشش بیمه‌ای نوار تست قند خون، به «آرمان امروز» می‌گوید: «بیماران دیابتی، به ویژه نوع یک و زنان باردار، برای کنترل بیماری خود به نوار تست نیاز مبرم دارند. اما متاسفانه، در حالی که برخی بیمه‌شدگان مانند نیروهای مسلح از پوشش کامل این هزینه برخوردارند، اکثریت قریب به اتفاق بیماران دیابتی، از جمله بیمه‌شدگان تامین اجتماعی و سلامت، از این پوشش محروم هستند. این شکاف عمیق در پوشش بیمه‌ای، بیماران را با چالش جدی تامین این محصول حیاتی روبرو کرده است.»
احمد صیاد، یکی از هزاران بیمار دیابتی کشور، با نگرانی از کمبود نوار تست قند خون به «آرمان امروز» می‌گوید: «من دیگر از گرانی‌اش نمی‌نالم. هر طور شده پولش را جور می‌کنم. اما مشکل بزرگ‌تر این است که اصلاً نمی‌توان نوار تست پیدا کرد! این سومین داروخانه‌ای است که به آن سر می‌زنم و دست خالی برمی‌گردم. انگار نوار تست قند خون تبدیل شده به یک کالای کمیاب!»
سازگاری دستگاه‌ها، کابوس بیماران
امیر کامران نیکو سخن، مدیرعامل انجمن دیابت ایران، در گفت‌وگو با «آرمان امروز»، به تشریح مشکلات بیماران دیابتی در زمینه دسترسی به تجهیزات کنترل قند خون پرداخت. وی با تاکید بر اینکه مشکل اصلی کمبود نوار تست قند خون نیست، بلکه ناسازگاری نوارهای تست ایرانی با دستگاه‌های خارجی است، خواستار توجه بیشتر پزشکان و بیماران به این موضوع شد.
نیکو سخن در ادامه به تشریح دلایل این مشکل پرداخت و گفت: «متاسفانه بسیاری از بیماران و حتی برخی از پزشکان به دستگاه‌های کنترل قند خون ایرانی بی‌اعتماد هستند و تصور می‌کنند که دقت کافی ندارند. در حالی که این یک باور اشتباه است و دستگاه‌های ایرانی از دقت بالایی برخوردارند. یکی از مزایای مهم دستگاه‌های ایرانی، قابلیت تحلیل داده‌ها و انتقال خودکار آن‌ها به گوشی موبایل است که به بیماران و پزشکان کمک می‌کند تا بهتر بیماری را مدیریت کنند.»
وی همچنین به مسئله قیمت بالای سنسورهای پایش قند خون که در برخی کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اشاره کرد و گفت: «این سنسورها گرانی بسیار بالایی دارند و بیمه‌ها نیز هزینه آن‌ها را پوشش نمی‌دهند. در حالی که دستگاه‌های ایرانی با قیمت مناسب‌تر و امکانات تحلیل داده، گزینه‌ای مناسب‌تر برای بیماران دیابتی ایرانی هستند.»
مدیرعامل انجمن دیابت ایران با تاکید بر اینکه بیماران بهتر است از دستگاه‌های ایرانی استفاده کنند، افزود: «بیماران می‌توانند با تماس با انجمن دیابت، اطلاعات لازم در مورد نحوه تهیه دستگاه‌های ایرانی و استفاده از آن‌ها را کسب کنند. همچنین، از بهمن ماه ۱۴۰۰، سازمان بیمه سلامت نیز هزینه نوار تست قند خون را بر اساس نیاز بیماران پوشش می‌دهد.»
چالش‌های واردات دارو برای بیماران دیابتی
نوسانات ارزی و تحریم‌ها، واردات داروهای دیابتی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است. افزایش قیمت دلار و یورو باعث شده است تا قیمت داروهای وارداتی به شدت افزایش یابد و بسیاری از بیماران توانایی خرید آن‌ها را نداشته باشند. همچنین، مشکلات بانکی و نقل و انتقالات مالی، روند واردات دارو را کند کرده و به کمبود برخی داروها در بازار منجر شده است.
مسئله دیگر زمزمه‌های حذف ارز ترجیحی از دارو و تجهیزات پزشکی در بودجه سال آتی است. حذف ارز ترجیحی، به معنای افزایش نجومی قیمت داروها و تجهیزات پزشکی است. این افزایش قیمت، دسترسی میلیون‌ها بیمار، به‌ویژه بیماران مزمن و اقشار کم‌درآمد، به داروهای ضروری و تجهیزات پزشکی حیاتی را با چالش جدی مواجه خواهد کرد. مسئله‌ای که جان هزاران بیمار مبتلا به دیابت را با خطر جدی مواجه می‌سازد.
علیرضا چیذری، ، رئیس انجمن صنفی تولید، تامین، توزیع و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی و دارویی با بیان اینکه حذف ارز ترجیحی از تجهیزات پزشکی و دارو به معنای افزایش چندین برابری قیمت این اقلام برای بیماران است، تأکید کرد: «بیمارانی که امروز ده درصد هزینه تجهیزات پزشکی را خودشان پرداخت می‌کنند، چگونه می‌توانند هزینه‌های چند صد درصدی را تحمل کنند؟ این امر به معنای محرومیت بسیاری از بیماران از درمان و افزایش مرگ‌ومیر است.»
از سویی دیگر دکتر نیکو سخن، رئیس انجمن دیابت ایران، در این باره می‌گوید: «قطعا قیمت داروها و تجهیزات پزشکی به شدت افزایش خواهد یافت و این موضوع زندگی بیماران را با چالش جدی مواجه خواهد کرد. اگرچه شورای بیمه مصوباتی برای حمایت از بیماران داشته است، اما هنوز مشخص نیست که این مصوبات تا چه حد عملیاتی خواهد شد و آیا بیماران می‌توانند به طور کامل به این حمایت‌ها اعتماد کنند.»
مشکل انسولین ایرانی نیست
در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی برای افزایش تولید داروهای دیابتی در داخل کشور صورت گرفته است. اما این تلاش‌ها تاکنون نتوانسته است نیاز بازار را به طور کامل تامین کند. کمبود مواد اولیه، مشکلات فنی و نبود سرمایه‌گذاری کافی، از جمله موانع اصلی در توسعه تولید داخلی داروهای دیابتی هستند. همچنین قلم انسولین ایرانی مورد استقبال پزشکان و بیماران قرار نگرفته است و پزشکان در نسخه‌های خود بر خرید نمونه خارجی تاکید می‌کنند اما داروخانه‌ها، به میزان بسیار محدودی انسولین قلمی خارجی دارند.
امیر کامران نیکو سخن، رئیس انجمن دیابت ایران، به بررسی چالش‌های موجود در زمینه مصرف انسولین در کشور پرداخت. وی با تاکید بر اینکه مشکل اصلی بیماران دیابتی، کیفیت انسولین‌های ایرانی نیست بلکه سوء استفاده از قانون نسخه و عدم تطابق دوز داروهای جایگزین است، خواستار اصلاح این روند شد.
نیکو سخن با اشاره به قوانین کپی‌رایت بین‌المللی در حوزه دارو، گفت: «تولید انسولین یک فرآیند پیچیده و پرهزینه است و شرکت‌های دارویی برای حفظ انحصار خود، مدت‌زمان طولانی‌ای حق کپی‌رایت این دارو را حفظ می‌کنند. اما در ایران، به دلیل عدم رعایت کامل این قوانین، شرکت‌های داخلی توانسته‌اند نسخه‌های مشابهی از انسولین‌های اصلی تولید کنند که به آن‌ها بیوسیمیلار گفته می‌شود.»
وی افزود: «مشکل اصلی اینجاست که این انسولین‌های بیوسیمیلار ممکن است از نظر دوز و اثرگذاری با انسولین اصلی تفاوت‌هایی داشته باشند. در بسیاری از موارد، پزشک یک نوع انسولین خاص با دوز مشخصی را برای بیمار تجویز می‌کند، اما داروخانه به جای آن، داروی مشابهی با دوز متفاوت ارائه می‌دهد. این مسئله می‌تواند منجر به عدم کنترل مناسب قند خون و بروز عوارض جدی برای بیمار شود.»
نیکو سخن در ادامه، خواستار اصلاح قانون نسخه شد و گفت: «داروخانه‌ها باید موظف شوند که دقیقاً همان دارویی را که پزشک تجویز کرده است به بیمار تحویل دهند و حق تغییر برند یا دوز دارو را نداشته باشند. همچنین، پزشکان نیز باید با توجه به دوزهای موجود از انسولین‌های ایرانی، نسخه‌های خود را تنظیم کنند.»
به یک سیستم جامع و یکپارچه نیاز داریم
در انتها مدیرعامل انجمن دیابت ایران، به ارائه راهکاری برای بهبود وضعیت تأمین داروهای بیماران دیابتی پرداخت. وی با اشاره به نبود یک سیستم جامع برای ثبت اطلاعات بیماران دیابتی، این مشکل را یکی از موانع اصلی در تأمین به موقع و کافی داروهای مورد نیاز این بیماران دانست.
دکتر نیکو سخن در این باره گفت: « ما به شدت نیازمند یک سیستم ثبت‌نام جامع برای بیماران دیابتی هستیم تا بتوانیم تعداد دقیق بیماران، نوع بیماری آن‌ها و داروهای مورد نیازشان را به طور دقیق شناسایی کنیم. در حال حاضر، اطلاعات بیماران در بیمه‌های مختلف پراکنده است و این امر باعث می‌شود که نتوانیم یک تصویر کلی از نیازهای دارویی بیماران دیابتی داشته باشیم.»
وی افزود: « با داشتن یک پایگاه داده جامع، می‌توانیم به طور دقیق مشخص کنیم که به چه میزان از هر نوع دارو نیاز داریم و بر اساس آن، برنامه‌ریزی لازم برای تأمین داروها را انجام دهیم. این امر علاوه بر تأمین به موقع دارو، باعث کاهش هزینه‌های درمان نیز می‌شود.»
مدیرعامل انجمن دیابت ایران در پایان تأکید کرد که بیماران دیابتی حق دارند به جدیدترین داروها و تجهیزات دسترسی آسان و با هزینه مناسب داشته باشند. به گفته وی، ایجاد یک سیستم جامع برای ثبت اطلاعات بیماران، گام نخست برای تحقق این حق است. باید توجه داشت که تأمین داروهای بیماران دیابتی تنها یک مسئله پزشکی نیست، بلکه یک مسئله اجتماعی و اقتصادی است که نیازمند توجه جدی مسئولین و جامعه است.