شفا آنلاین>جامعه>خنده یک امر اجتماعی است و همانند عواطف اجتماعی باید علتی و مقصودی
داشته باشد. ما کم و بیش با واژگانی مانند مزا ح، مطالبه، مضحکه، بذله،
لطیفه، جوک، کمدی، کاریکاتور، کمیک، هجو و... آشنا هستیم.
تمامی این
موارد به نوع خاصی از تجربه و رابطه ما با رویدادها و واقعیت یا به طور کلی
به چیزهایی اطلاق میشود که سرشتی عمیقاً انسانی و عاطفی داشته و حاصل کنش
ذوقی ما در رفتارها و کردارهای ماست که به جامعه و اجتماع باز میگردد.
اینها
به حالت انسانی و روحیات ذوقی هر فرد نیز بستگی دارد که در چه جریانی و در
چه متنی قرار دارد و چگونه رویدادها واقعیتها را برملا میکند.
چرامیخندیم؟
به چه میخندیم؟ما به دلایل زیادی میخندیم و اغلب دلیل قانعکنندهای
برای خودمان داریم. اما اینکه چرا میخندیم و به چه میخندیم خود دلیل جدی
نمیخواهد. ما به جوکهای مختلف اعم از قومیتی و جنسیتی میخندیم از خواندن
طنزها و فکاهیها خنده سر میدهیم، با دیدن کمیک استریپها خندهمان
میگیرد. حتی اگه کسی روی برف زمین بخورد میخندیم. خنده یک فرایند و کنش
اجتماعی است اگرچه گاهی خنده هم سر نمیدهیم اما لبخندی بر لب داریم اما به
راستی خنده در برابر غم و افسردگی است؟
ما خنده را به مثابه سودمندی
میدانیم در حالی که غم نشانه ضرر و خسران است پس خنده نیز مانند بسیاری از
چیزهای دیگر در دنیای ما امری دوگانه است همانند جنگ و صلح، بهار و
زمستان، جوانی و پیری، مرگ و حیات.
خنده جز در عالم انسانی وجود ندارد
یعنی نه فقط تنها انسان است که میخندد بلکه تنها انسان است که میخنداند و
انسان حیوانی مضحک شناخته میشود. خنده انسانی، حرکت نمایش گونه و به
عبارتی کمیک است در حالی که عدهای خنده را عمل انسانی میدانند چرا که
زندگی آدمی با تکرار ناسازگار است. حرکت اگر مکرر و خودکار باشد دیگر حرکت
زندگی انسان نیست بلکه حرکت ماشین است و ماشینی خندیدن مطلوب جامعه نیست.
خندیدن
به افراد ناسازگار جامعه مفید نخواهد بود و جواب نمیدهد. شاید بتوان گفت
در جواب رفتارهای اخلاقی نامربوط وحتی عیبی خنده آور، خندیدن یک تنبیه ضعیف
است اما لطیفهها بر اساس واقعیت اجتماعی بنا میشوند و دارای اهمیت
فرهنگی نیز هستند. شوخی یعنی عبور از خط خنده، لطیفه گویی رفتاری جهانی
است.
سبک و محتوای لطیفه با توجه به فرهنگ ملل متفاوت و طرز بیان آن نیز
خود یک هنر ارتباطی در خنداندن مردم است که باید به این پنج امر مهم توجه
کرد.
جامعیت، سلسله مراتب، پرخاشگری، غیریت و نیاز به خوشی بیانگر آن است که با شوخی تغییر فرهنگ عوض میشود.
خنداندن
مردم به مراتب سختتر از گریاندن آنهاست و خندیدن راهی است برای کاهش و
تحمل دشواریهای فرهنگی و اجتماعی جامعه که ریشه در ناخودآگاه جمعی ما
دارد.
پس بیاییم همدیگر را بخندانیم.