آزمایش ویتامین دی: هدف، خطرات و نتایج

انجام آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطه ای که سوزن گذاشته شده درد خفیفی یا کبودی داشته باشید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین می روند. 

معمولاً هیچ آمادگی خاصی برای آزمایش خون ویتامین D لازم نیست.پزشک به شما خواهد گفت که آیا برای آزمایش آمادگی خاصی لازم است یا خیر.

• در صورت داشتن علائم یا نشانه های بیماری استخوانی که ممکن است به کمبود ویتامین D مرتبط باشد (سطوح بسیار پایین ویتامین D)، پزشک ممکن است آزمایش ویتامین D را تجویز کند، مانند:

- درد استخوان

- ضعف یا درد عضلانی

- استخوان های نرم

- استخوان های تغییر شکل یافته

- استخوان های ضعیف و شکننده (شکستگی استخوان)

- تراکم استخوان پایین (پوکی استخوان یا استئوپنی)

• کمبود ویتامین D (سطح خفیف ویتامین D) معمولاً علائمی ایجاد نمی کند. بنابراین، پزشک شما ممکن است آزمایشی را در صورت خطر بالای ابتلا به کمبود درخواست کند اگر:

- سن شما بالای 65 سال است. با افزایش سن، پوست شما کمتر قادر به تولید ویتامین D از نور خورشید است.

- به ندرت پوست شما در معرض نور خورشید قرار می گیرد زیرا در داخل خانه می مانید، پوست خود را در برابر آفتاب می پوشانید، از کرم ضد آفتاب استفاده می کنید یا در جایی زندگی می کنید که نور خورشید کم است.

- پوست تیره داشته باشید که ویتامین D کمتری از نور خورشید تولید می کند.

- جراحی کاهش وزن انجام داده اند.

- چاقی داشته باشند.

- شرایطی دارید که جذب مواد مغذی موجود در غذا را دشوار می کند، مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و بیماری سلیاک.

- بیماری کلیوی یا کبدی دارید که بر توانایی شما برای تغییر ویتامین D به شکلی که بدن شما می تواند استفاده کند، تأثیر می گذارد.

- داروهای خاصی را مصرف کنید که بر سطح ویتامین D شما تأثیر می گذارد.

• کمبود ویتامین D می تواند مشکلات جدی برای نوزادان و کودکان ایجاد کند. پزشک ممکن است آزمایش غربالگری را برای موارد زیر سفارش دهد:

- نوزادانی که عمدتا با شیر مادر تغذیه می شوند. شیر مادر ویتامین D کمی دارد (همه نوزادان بلافاصله پس از تولد به مکمل های ویتامین D نیاز دارند، مگر اینکه با شیر خشک حاوی ویتامین D تغذیه شوند.)

- کودکانی که پوست تیره‌تری دارند و در مناطقی با نور خورشید کم زندگی می‌کنند

- کودکان با رژیم غذایی کم ویتامین D

• اگر برای افزایش سطح ویتامین D خود از مکمل‌های ویتامین D استفاده می‌کنید، ممکن است پزشک آزمایشی را برای بررسی اینکه آیا سطح ویتامین D شما بهبود می‌یابد تجویز کند.

• از مصرف مکمل ویتامین D پیش از انجام آزمایش خودداری کنید.

• داروهای کورتیکواستروئیدی( بواسطه کاهش جذب کلسیم) 

• داروهای لاغری و داروهای کاهنده کلسترول مانند کلسترآمین

• کاربامازپین و فنی توئین

• متابولیتهای دی هیدروکسیله ویتامین D 

نتیجه آزمایش شما شامل اطلاعاتی در مورد سطح ویتامین D و محدوده مرجع مورد استفاده برای تفسیر نتیجه شما خواهد بود. محدوده های مرجع مقادیر نتایج آزمایش هستند که برای سلامتی بهینه در نظر گرفته می شوند. نتایجی که خارج از محدوده مرجع قرار می گیرند ممکن است یک مشکل سلامتی را نشان دهند.

محدوده مرجع می تواند بسته به آزمایشگاه متفاوت باشد. علاوه بر این، برخی از آزمایشگاه‌ها ممکن است سطوح ویتامین D2 و D3 شما را تجزیه کنند، در حالی که آزمایشگاه‌های دیگر مجموع آن را گزارش می‌کنند. در ادامه نتایج آزمایش ویتامین D را بررسی می کنیم.

• دارای کمبود (Deficient) : سطح ویتامین D برای حمایت از عملکردهای سالم بدن بسیار پایین است ، کلسیم کافی در خون وجود ندارد. ضعیف شدن استخوان ها یا مشکلات استخوانی دردناک ممکن است رخ دهد.

• ناکافی (Insufficient): سطوح ویتامین D کمتر از محدوده مرجع ایده آل اکثر افراد بدون علامت هستند. ممکن است تسریع از دست دادن استخوان یا افزایش خطر شکستگی وجود داشته باشد.

• کافی است (Sufficient): مقدار کافی ویتامین D وجود دارد و هیچ خطر شناخته شده ای برای مشکلات سلامتی وجود ندارد.

• خطر سمیت (Risk of toxicity) : مقدار بیش از حد ویتامین D در بدن می تواند باعث گردش بیش از حد کلسیم در خون شود که می تواند منجر به گیجی، از دست دادن اشتها، استفراغ و ضعف عضلانی شود.

پزشک شما می تواند تعیین کند که نتیجه آزمایش ویتامین D شما برای سلامتی شما چه معنایی دارد. همه افرادی که سطوح غیر طبیعی ویتامین D دارند نیاز به آزمایشات بعدی ندارند. اگر آزمایش ویتامین D شما نتیجه غیرطبیعی را نشان دهد، پزشک شما بر اساس چندین عامل تعیین می کند که آیا نیاز به آزمایش اضافی دارید یا خیر. اینها شامل علائم شما، نتایج معاینه فیزیکی و میزان کاهش سطح ویتامین D شما خارج از محدوده مرجع است.

• آیا ویتامین D بر خواب تاثیر می گذارد؟

شواهد رو به رشد نشان داده است که ویتامین D در تنظیم خواب نقش دارد. به طور خاص، کمبود ویتامین D می‌تواند خطر اختلالات خواب را افزایش دهد و با مشکلات خواب، مدت زمان خواب کوتاه‌تر و بیداری‌های شبانه در کودکان و بزرگسالان مرتبط است.

• چرا انجام آزمایش ویتامین D مهم است؟

آزمایش خون ویتامین D غلظت ویتامین D خون شما را اندازه گیری می کند و می تواند به شما در تشخیص کمبود این ویتامین مهم کمک کند. آزمایش ویتامین D همچنین به شما امکان می دهد تا ببینید که آیا از طریق مصرف بیش از حد مکمل ها، مقدار زیادی از "ویتامین آفتاب" دریافت می کنید. (در صورت استفاده از مکمل های ویتامین D و/یا خوردن غذاهای غنی شده که ویتامین D دارند، ممکن است سطح آن افزایش یابد.)

• حتماً به پزشک خود در مورد داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید اطلاع دهید، زیرا می‌توانند بر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارند.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.