مشخصه بیماری صرع چیست؟

شفاآنلاین>سلامت>صرع، یکی از بیماری‌های مزمن غیرواگیر عصبی، با مشخصه تشنج‌های مکرر است که افراد بسیاری را در سراسر جهان درگیر خود کرده است. با توجه به روند رو به افزایش ابتلا به بیماری صرع و چالش‌های اجتماعی این بیماران، آگاهی از این بیماری، علائم خطر و عوامل تشدیدکننده علائم آن، حائز اهمیت است.

 به گزارش شفاآنلاین:بیماری صرع یا epilepsy چهارمین بیماری شایع و مزمن در جهان محسوب می‌شود که در گروه بیماری‌های مغز و اعصاب قرار می‌گیرد. مشخصه این بیماری تشنج است که گاهی نیز با از دست دادن هوشیاری همراه می‌شود.

بر اساس مطالعات انجام شده، خطر مرگ زودرس در افراد مبتلا به صرع تا سه برابر بیشتر از افراد عادی است و سه چهارم (حدود ۸۰ درصد) افراد مبتلا به این بیماری ساکن در کشورهای کم‌درآمد، درمان مورد نیاز را دریافت نمی‌کنند؛ این موضوع در صورتی است که ۷۰ درصد افراد مبتلا به صرع در صورت دریافت درمان مناسب، می‌توانند بدون تشنج زندگی کنند.

طبق تحقیقات انجام شده بیش از ۷۰ میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند که از این تعداد یک سوم آنها با وجود دریافت درمان‌های دارویی مختلف، دچار تشنج‌های غیرقابل کنترل می‌شوند و هر سال ۴.۲ میلیون نفر به آمار مبتلایان به این بیماری، افزوده می‌شود. میانگین میزان ابتلای جهانی به صرع در کشورهای پیشرفته شش تا هفت مورد به ازای هر ۱۰ هزار نفر و در کشورهای در حال توسعه، ۴۹ مورد به ازای هر ۱۰ هزار نفر است.

بر اساس اطلاعات موجود، تعداد مبتلایان به این بیماری در ایران از متوسط جهانی بالاتر است و حدود ۷۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۹ به این بیماری مبتلا بوده‌اند. احتمال ابتلای تمام افراد به بیماری صرع وجود دارد، اما این بیماری به طور معمول بیشتر در کودکان سه تا شش سال و افراد بالای ۵۵ سال بروز می‌کند و بر اساس نتایج حاصل شده از تحقیقات مختلف، میزان ابتلای مردان به این بیماری بیشتر است. عوامل ناشناخته بسیاری برای ابتلاء به این بیماری وجود دارد، اما گسترش شهرنشینی در ۹۰ سال اخیر و زندگی به سبک غربی، حوادث ترافیکی، جنگ‌ها، بیماری‌های مادرزادی و جسمی و عامل وراثت، از عوامل تأثیرگذار در ابتلاء به این بیماری به شمار می‌روند.

افزون بر مشکلات و عوارض بیماری صرع، چالش‌های مختلف اجتماعی، مبتلایان به این بیماری را درگیر خود کرده است و وجود تبعیض‌ها و قضاوت‌های سایر افراد در دشوار کردن زندگی این بیماران و خانواده‌های آنها بی‌تأثیر نیست. وجود نگرش منفی نسبت به این افراد یکی از بزرگترین چالش‌های مبتلایان به این بیماری و خانواده‌های آنها محسوب می‌شود و نبود آگاهی نسبت به علائم، عوارض و عوامل تشدید این بیماری، منجر به پدیدآمدن مشکلاتی از جمله شرمساری اجتماعی، بدنامی، افت تحصیلی، گوشه‌گیری و خانه‌نشینی شده است.

بزرگ‌ترین مشکل بیماران مبتلا، نگرش منفی دیگران نسبت به آنها است. عدم اطلاع درست درباره بیماری و آمیختگی آن با خرافات، سبب بروز مشکلات متعددی مانند شرمساری اجتماعی، بدنامی ناشی از بیماری، طرد از اجتماع، مشکلات استخدام و افت تحصیلی، مشکلات ازدواج، از ست دادن صلاحیت رانندگی و حتی ترس از مرگ می‌شود و با توجه به افزایش روز افزون آمار مبتلایان این بیماری، بیش از پیش آگاهی‌بخشی به افراد جامعه اهمیت می‌یابد.

چه عواملی منجر به ابتلاء به بیماری صرع می‌شود؟

جعفر مهوری؛ متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ بیماری صرع  اظهار می‌کند: بعضی عوامل از جمله آسیب‌های ساختاری و ساختمانی مغز، ژنتیک، نقص ایمنی، بیماری‌های عفونی و ابتلاء به بعضی بیماری‌ها مانند آلزایمر و پارکینسون، می‌توانند از علل ابتلای فرد با بیماری صرع باشند؛ البته عوامل ناشناخته‌ای نیز برای ابتلاء به این بیماری وجود دارد. از جمله آسیب‌های ساختاری مغز می‌توان به ضربه‌های زایمانی و ضربه‌های مغزی، تب و تشنج پیچیده در درازمدت اشاره کرد.

وی می‌افزاید: یکی از علل بسیار شایع تشنج، ابتلاء به یک بیماری مادرزادی است که با ابتلاء به آن قسمتی از نورون‌های مغزی تغییر ماهیت می‌دهند و عملکرد خود را به خوبی انجام نمی‌دهند. بعضی از علل ناشناخته در طول زمان و افزایش علم بشر، خود را به صورت علل خاصی مانند نقص‌های ایمنی نشان می‌دهند و تبدیل به علل شناخته شده می‌شوند.

امکان پیشگیری از ابتلاء به بیماری صرع وجود دارد؟

وی با بیان اینکه علائم صرع یک‌طرفه می‌تواند پیچیده باشد، ادامه می‌دهد: صرع یک‌طرفه می‌تواند به صورت احساسات غریب، آشناپنداری، ترس یا درد شکم خود را نشان دهد. با پیچیده شدن علائم این نوع صرع، حرکات غیرطبیعی در دهان و لب، سندروم لب پیشانی و علائم گیجگاهی بروز می‌کند و حملات تبدیل به حرکات بزرگ شده، سپس بیمار با سفت شدن بدن درگیر می‌شود و در مرحله آخر، بی‌اختیاری ادرار و کاهش سطح هوشیاری بروز می‌کند.

مهوری می‌گوید: در صرع‌های منتشر، مغز به صورت ناگهانی تحریک می‌شود و بدون اینکه فرد متوجه تغییرات خود شود، بیمار به تشنج می‌رسد. صرع‌های منتشر انواع مختلفی دارند که یکی از آنها بیشتر در کودکان چهار تا هشت ساله دیده می‌شود و به صورت مات شدن بروز می‌کند.

پاسخگویی خوب بیماری صرع به دارو

این متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه تشخیص اینکه فرزند چه فردی دارای ریسک ابتلاء به بیماری صرع است اهمیت بالایی دارد، اظهار می‌کند: در صورتی که زایمان به خوبی صورت گیرد، هیپوکسی بعد از زایمان دیده نشود، هر بیمار دارای تب و تشنج بلافاصله به پزشک ارجاع داده شود و فاکتورهایی مانند بی‌خوابی، استرس، استفاده از الکل و سیگارهای خاص و داروهای بدون تجویز پزشک، کاهش یابد، می‌تواند در کاهش ریسک ابتلاء به بیماری صرع تأثیرگذار باشد.

وی می‌افزاید: روند درمان این بیماری بر اساس علت ابتلاء به آن در نظر گرفته می‌شود. بیماری صرع، پاسخگویی بسیار خوبی نسبت به داروها دارد و حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران مصروع به یک دارو جواب می‌دهند و برخی دیگر که طیف اندکی را شامل می‌شوند و نیازمند آزمایشات تشخیصی بیشتری هستند.