بررسی روند ناترازی صندوق های بازنشستگی حاکی از افزایش فزاینده این صندوق ها بر منابع عمومی دولت در سال‌های اخیر است
شفاآنلاین>سلامت>بررسی روند ناترازی صندوق های بازنشستگی حاکی از افزایش فزاینده این صندوق ها بر منابع عمومی دولت در سال‌های اخیر است. گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس با برشمردن ابعادی از این بحران، لزوم جدی گرفتن اصلاحات در این عرصه را متذکر شده است.
2- سن بازنشستگی: در دهه های اخیر، به رغم افزایش پیوسته امید به زندگی، نه تنها متناسب با آن ( به دلیل افزایش توان افراد جامعه برای اشتغال) سن بازنشستگی افزایش نیافته بلکه این روند نزولی بوده و متوسط سن بازنشستگی نزدیک به 5 سال کاهش نیز یافته است. بازنشستگی های زودهنگام (که در ادامه به آن اشاره خواهد شد) به همراه ورود و خروج زودهنگام برخی از گروه های شغلی به/از صندوق های بازنشستگی دو دلیل عمده در این زمینه به شمار می رود.
3-نسبت ارزش روز همه دارایی ها به مصارف سال 1400: یکی از مواردی که می تواند میزان توانایی صندوق های بازنشستگی را در تامین مصارف آن ها مشخص کند، بررسی نسبت کل دارایی ها به کل مصارف یک ساله صندوق است. در این باره، بررسی ها نشان می دهد در صورتی که امکان واگذاری تمامی دارایی های موجود در صندوق های بازنشستگی وجود داشته باشد، این دارایی ها کفاف تامین مصارف 23 ماه برای سازمان تامین اجتماعی، 18 ماه برای صندوق بازنشستگی کشوری و 126 ماه برای صندوق روستاییان و عشایر را خواهند داشت. ملاحظه می شود که از این منظر سازمان تامین اجتماعی و بازنشستگی کشوری، وضعیت مطلوبی ندارند.
4- درآمد حاصل از دارایی ها به کل منابع: آمار و ارقام نشان می دهند که در کل، دو صندوق تامین اجتماعی و بازنشستگی بازده دارایی مناسبی ندارند. در این زمینه شاخص «سهم درآمد حاصل از دارایی ها از کل منابع» برای صندوق بازنشستگی کشوری، از سال 96 تا 1400، نسبتاً رو به بهبود بوده و از 11.9 به 14.2 درصد رسیده است. در سازمان تامین اجتماعی نیز این شاخص از 2.4 درصد در سال 96 به 5.4 درصد در سال 1400 رسیده است. گزارش مذکور تصریح می کند، سرمایه گذاری های سازمان تامین اجتماعی که در مجموعه شستا تجمیع شده، به رغم تصورات، سهم چندانی در تامین منابع این سازمان ندارد.
5- بازنشستگی های پیش از موعد: مرکز پژوهش ها تصریح می کند که یکی دیگر از عوامل بروز بحران در صندوق های بازنشستگی انطباق نداشتن قوانین و سیاست‌گذاری‌ها در این حوزه با اصل حفظ پایداری مالی صندوق ها بوده است. از جمله می توان به قوانین مربوط به بازنشستگی های پیش از موعد اشاره کرد و در این میان بازنشستگی های پیش از موعد مشاغل سخت و زیان آور یکی از مهم ترین این موارد است. در این زمینه و در کمال شگفتی دیده می شود که بازنشستگی زودتر از موعد، به رویه غالب بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی تبدیل شده و سهم این بازنشستگی از 14 درصد در سال 91 به 52 درصد در سال 1400 رسیده است.
با این اوصاف به نظر می رسد در لایحه بودجه سال آینده یا برنامه هفتم که هر دوی این ها هم اینک در روند تدوین و تصویب قرار دارند، موضوع افزایش پایداری مالی صندوق ها، پرهیز از گرفتن تصمیمات غیرکارشناسی و نیز در پیش گرفتن اصلاحات تدریجی در این حوزه مدنظر دولت و مجلس قرار گیرد. به طور مشخص به عنوان زیرساخت اساسی و مقدمه اصلاحات در حوزه رفاه اجتماعی، لازم است با تفکیک بین حوزه های بیمه ای و حمایتی، شناسایی نسبتاً دقیقی از وضعیت رفاهی خانوارها انجام شود و بر این اساس حمایت های لازم در هر لایه صورت گیرد. خراسان
به گزارش شفاآنلاین: چندین سال است که بحران صندوق های بازنشستگی توجه‌ها را به خود معطوف کرده است. با این حال، تازه ترین گزارش مرکز پژوهش های مجلس از عمیق تر شدن این بحران در سال های اخیر حکایت دارد. طبق این گزارش، هم اکنون در ایران 17 صندوق بازنشستگی وجود دارد که در مجموع 25.3 میلیون مشترک و مستمری بگیر اصلی را تحت پوشش قرار داده است. با این حال، اکثر این صندوق ها قادر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان خود از محل منابع داخلی نیستند و در قوانین بودجه سالانه مبلغی برای کمک به آنها در نظر گرفته می شود. نکته قابل تامین در این خصوص، رشد فزاینده مقدار این کمک بر اثر گرفتن تصمیمات هزینه ساز برای این نهادها و نیز رسیدن تعداد قابل توجهی از شاغلان فعلی به سن بازنشستگی است. بر این اساس، میزان اعتبارات دریافتی صندوق ها از حدود 30 هزار میلیارد تومان در سال 93 به حدود 331 هزار میلیارد تومان در سال 1402 رسیده است. در مجموع سهم این صندوق ها از کل منابع عمومی بودجه در بازه زمانی یادشده، از 12 به 15 درصد افزایش یافته است.
گزارش فوق، به ابعاد بحران صندوق های بازنشستگی اشاره دارد که برخی از آن ها به صورت زیر است:
1- تغییرات جمعیتی: رشد نامتوازن جمعیت یعنی بالابودن نرخ رشد جمعیت در یک دوره (دهه 60) و کاهش این نرخ در دوره های بعدی، موجب روند منفی یک شاخص با عنوان نسبت پشتیبانی در 10 سال اخیر شده است. این نسبت برابر است با نسبت تعداد بیمه شدگان به تعداد پرونده های مستمری بگیران. روند تغییرات این شاخص برای سازمان تامین اجتماعی، رسیدن آن از 6.1 به 4.2 در سال های 93 تا 1400 را نشان می دهد. همچنین ملاحظه می شود این رقم برای صندوق بازنشستگی کشوری از 1.07 به 0.59 رسیده است.2- سن بازنشستگی: در دهه های اخیر، به رغم افزایش پیوسته امید به زندگی، نه تنها متناسب با آن ( به دلیل افزایش توان افراد جامعه برای اشتغال) سن بازنشستگی افزایش نیافته بلکه این روند نزولی بوده و متوسط سن بازنشستگی نزدیک به 5 سال کاهش نیز یافته است. بازنشستگی های زودهنگام (که در ادامه به آن اشاره خواهد شد) به همراه ورود و خروج زودهنگام برخی از گروه های شغلی به/از صندوق های بازنشستگی دو دلیل عمده در این زمینه به شمار می رود.
3-نسبت ارزش روز همه دارایی ها به مصارف سال 1400: یکی از مواردی که می تواند میزان توانایی صندوق های بازنشستگی را در تامین مصارف آن ها مشخص کند، بررسی نسبت کل دارایی ها به کل مصارف یک ساله صندوق است. در این باره، بررسی ها نشان می دهد در صورتی که امکان واگذاری تمامی دارایی های موجود در صندوق های بازنشستگی وجود داشته باشد، این دارایی ها کفاف تامین مصارف 23 ماه برای سازمان تامین اجتماعی، 18 ماه برای صندوق بازنشستگی کشوری و 126 ماه برای صندوق روستاییان و عشایر را خواهند داشت. ملاحظه می شود که از این منظر سازمان تامین اجتماعی و بازنشستگی کشوری، وضعیت مطلوبی ندارند.
4- درآمد حاصل از دارایی ها به کل منابع: آمار و ارقام نشان می دهند که در کل، دو صندوق تامین اجتماعی و بازنشستگی بازده دارایی مناسبی ندارند. در این زمینه شاخص «سهم درآمد حاصل از دارایی ها از کل منابع» برای صندوق بازنشستگی کشوری، از سال 96 تا 1400، نسبتاً رو به بهبود بوده و از 11.9 به 14.2 درصد رسیده است. در سازمان تامین اجتماعی نیز این شاخص از 2.4 درصد در سال 96 به 5.4 درصد در سال 1400 رسیده است. گزارش مذکور تصریح می کند، سرمایه گذاری های سازمان تامین اجتماعی که در مجموعه شستا تجمیع شده، به رغم تصورات، سهم چندانی در تامین منابع این سازمان ندارد.
5- بازنشستگی های پیش از موعد: مرکز پژوهش ها تصریح می کند که یکی دیگر از عوامل بروز بحران در صندوق های بازنشستگی انطباق نداشتن قوانین و سیاست‌گذاری‌ها در این حوزه با اصل حفظ پایداری مالی صندوق ها بوده است. از جمله می توان به قوانین مربوط به بازنشستگی های پیش از موعد اشاره کرد و در این میان بازنشستگی های پیش از موعد مشاغل سخت و زیان آور یکی از مهم ترین این موارد است. در این زمینه و در کمال شگفتی دیده می شود که بازنشستگی زودتر از موعد، به رویه غالب بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی تبدیل شده و سهم این بازنشستگی از 14 درصد در سال 91 به 52 درصد در سال 1400 رسیده است.
با این اوصاف به نظر می رسد در لایحه بودجه سال آینده یا برنامه هفتم که هر دوی این ها هم اینک در روند تدوین و تصویب قرار دارند، موضوع افزایش پایداری مالی صندوق ها، پرهیز از گرفتن تصمیمات غیرکارشناسی و نیز در پیش گرفتن اصلاحات تدریجی در این حوزه مدنظر دولت و مجلس قرار گیرد. به طور مشخص به عنوان زیرساخت اساسی و مقدمه اصلاحات در حوزه رفاه اجتماعی، لازم است با تفکیک بین حوزه های بیمه ای و حمایتی، شناسایی نسبتاً دقیقی از وضعیت رفاهی خانوارها انجام شود و بر این اساس حمایت های لازم در هر لایه صورت گیرد. خراسان
نظرشما
آخرین اخبار