طی۱۰ روز گذشته، شهرهای مختلف کشور شاهد تجمعات مردمی بودند که نسبت به روند و مشکلات موجود در جامعه اعتراض داشتند. این تجمعات ابتدا، در اعتراض به اتفاقات منتهی به مرگ مهسا امینی صورت گرفت اما بهدنبال استفاده از قوه قهریه برای مهار تجمعات اعتراضی، جنس شعارها متفاوت شد و خشم معترضین هم بیشتر
شفاآنلاین>سلامت> طی۱۰ روز گذشته، شهرهای مختلف کشور شاهد تجمعات مردمی بودند که نسبت به روند و مشکلات موجود در جامعه اعتراض داشتند. این تجمعات ابتدا، در اعتراض به اتفاقات منتهی به مرگ مهسا امینی صورت گرفت اما بهدنبال استفاده از قوه قهریه برای مهار تجمعات اعتراضی، جنس شعارها متفاوت شد و خشم معترضین هم بیشتر. با این وجود خوانش مقامات و مسوولان و همچنین رسانههای رسمی و دولتی در کشور، نشان از آن دارد که نه تنها تجمعکنندگان را به عنوان معترض قبول ندارند، بلکه آنها را آشوبگر و اغتشاشگر میدانند.
به گزارش شفاآنلاین:در چند روز اخیر لااقل دو تجمع، در شهرهای مختلف و با هدف محکوم کردن آنچه «اغتشاشات» خوانده میشود، برگزار شده است. روز یکشنبه مصادف با ۲۸ ماه صفر و سالروز وفات پیامبر اسلام(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع)، در تهران و سایر شهرهای کشور تجمعاتی برگزار شد که در پایان بیانیهای هم قرائت کردند.
خبرگزاری ایسنا در این باره نوشت: «اجتماع بزرگ امت رسول الله(ص) در محکومیت اقدامات هنجارشکنانه اخیر، همزمان با سالروز رحلت حضرت رسول اکرم(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) برگزار شد.» خبرگزاری فارس هم برای انتشار خبر این تجمع نوشت: «اجتماع بزرگ امت رسولالله در تهران و سایر شهرها، اندک گرد و غبار فتنه را از چهره جامعه زدود و چهره صاف و زلال انقلاب را به جهانیان نشان داد.» این خبرگزاری همچنین در خبر مربوط به این تجمع آورده که «ضدانقلاب در شبهای گذشته تلاش کرد با فتنهانگیزی، آشوبهای متعددی را در کشور به راه اندازد که با بیاعتنایی مردم مواجه شد. آتش این فتنهها به سرعت فروکش کرد و امروز مردم در سراسر کشور طی تجمعاتی حمایت خود را از آرمانهای انقلاب و مقدسات اسلامی خود اعلام میکنند.» خبرگزاری مهر هم در گزارشی نوشته: «درگذشت «مهسا امینی» به دستاویز بدخواهان برای ایجاد فتنهای تبدیل شد؛ با گذشت بیش از یک هفته از این ماجرا، عدهای شبانه در خیابانها در حالی اصل نظام را مورد هدف شعارهای خود قرار دادهاند که دیگر کسی چندان به یاد مهسا امینی نیست.» البته جمعه گذشته یعنی دو روز پیش از تجمع روز یکشنبه هم، تجمعات دیگری در شهرهای مختلف کشور پس از نماز جمعه و در «محکومیت اغتشاشات» برگزار شده بود.
حق از یاد رفته اعتراض
در این میان موضوعی که کمتر مورد توجه قرار میگیرد، «حق اعتراض» مردم است؛ حقی که در قانون اساسی بر آن تاکید شده ولی دولتها از اجرای آن سر باز میزنند یا به عبارت دیگر، مانع اجرای اصل ۲۷ قانون اساسی میشوند. اصلی که در آن گفته شده: «تشکیل اجتماعات و راهپیماییها، بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است.»
روحالله متفکرآزاد نماینده تبریز در مجلس هم که حوزه انتخابیهاش شاهد تجمعات و اعتراضات بوده، به «فارس» گفته که «مردم به خوبی میدانند چگونه از آرامش، امنیت، ثبات، نظام و ارزشهایشان دفاع کنند، در عین حال اگر کسی اعتراضی دارد مجاری قانونی آن را میشناسد و از همان طریق اعتراضش را انجام میدهد و مطالباتش را پیگیری میکند.»
«مجرای قانونی اعتراض در اصل ۲۷ قانون اساسی به شفافیت گفته شده است. با این وجود وزارت کشور برگزاری تجمعات اعتراضی را ملزم به دریافت مجوز از این وزارتخانه کرده که مجوزی را هم صادر نمیکند؛ یعنی رفتاری برخلاف نص صریح قانون اساسی.»
زهره سادات لاجوردی نماینده تهران در مجلس هم گفته «تجمعات و راهپیمایی روز ۲۸ صفر نشان داد که اکثریت مردم خواهان ایجاد نظم و امنیت در جامعه هستند و اگر کسی هم اعتراضی دارد، اعتراض خود را باید با پرهیز از هرگونه اغتشاش بیان کند.»
او اما مشخص نکرده در صورتی که قانون اساسی نیز این حق را به رسمیت میشناسد، اگر گروهی اعتراضی داشته باشند، چگونه و کجا باید اعتراض خود را بیان کنند؟
نحوه توصیف معترضان: آلودگی، نجاسات، اراذل!
از سوی دیگر مقامات و مسوولان به خصوص نمایندگان مجلس نیز به جای آنکه راهکاری برای خروج از وضعیت فعلی ارائه کنند و سعی در آرام کردن جو جامعه داشته باشند، با سخنانشان و توهین به جمع معترضان، آنها را بیشتر خشمگین میکنند.
به عنوان مثال محمود نبویان نماینده تهران در مجلس گفته «آشوبطلبان به دنبال فحشا و هوسرانی هستند و دوست دارند هر غلطی میخواهند، انجام دهند و فساد، هوسرانی و فحشا کنند. برخی از آنان میخواهند روش رضاخان را زنده کنند. رضاخان برای ترویج فحشا، چادر را به زور از سر زنان ایرانی میکشید و آشوبطلبان فعلی هم این کار را انجام دادند و چادر را از سر زنان درآوردند.» عضو هیات رییسه کمیسیون اصل ۹۰ مجلس افزوده که «آشوبطلبان در برخی از شهرها با جمعهای محدود هزار تا دو هزار نفری حضور یافتند. بسیاری از آنان نوجوانان و جوانان هستند که در اوج احساسات هستند. آشوبطلبان آدم کُشتند و بسیاری از نیروهای بسیجی ما را به شهادت رساندند، اموال عمومی را تخریب کردند، وحشیگری کردند و نیروهای امنیتی را زخمی کردند. باید مشخص شود که چه کسانی از این آشوبگران حمایت میکنند.» او تجمعکنندگان را «آشوبگر» خوانده که به زعم او «آدم میکُشند، اماکن عمومی را تخریب میکنند، بیسر و پا هستند.» به ادعای نبویان «اکثر کسانی که در این اغتشاشات حضور داشتند، جزو اراذل و اوباش هستند.» او حتی پا را فراتر نهاده و این افراد را «نجاسات» خوانده که «ملت ما با حضور خود در صحنه این نجاسات را از دامن نظام طرد میکند.»
زهره الهیان دیگر نماینده تهران هم در گفتوگو با خبرگزاری «مهر» گفته که «تجمعات اخیر در سطح جامعه فقط یک اعتراض از سوی مردم عادی نبوده، بلکه جریان نفاق، معاندان خارجی و سرویسهای بیگانه از قبل برنامهریزی و اراذل و اوباش را سازماندهی کرده بود تا در کشور آشوب به پا کنند.»
وحید یامینپور چهره تندروی اصولگرایان که در حال حاضر معاون وزیر ورزش و جوانان است، تجمع روز ۲۸ صفر در شهرهای کشور را «آب تطهیری» دانسته «بر آلودگیای که برخی در شهرهای کشور ایجاد کرده بودند.» به عبارت دیگر او تجمعات اعتراضی را در حکم آلودگی فرض کرده است؛ همان نگاهی که برخی دیگر از نمایندگان مجلس دارند و همچنین در رسانههای رسمی و دولتی میتوان این خط را دید.
این نوع برخوردها نشاندهنده این موضوع است که برخی اعتقادی به مدیریت التهابات پیش آمده ندارند و بنزین بر آتش میریزند؛ به جای آنکه سخنانشان آرامش را به جامعه تزریق کند و راهکاری برای پایان التهاب ارائه کنند.
برطرف کردن مداخلات دولتی در امور خصوصی مردم
محمود صادقی نماینده پیشین مجلس ریشهیابی علت بروز این اعتراضات را برای بازگشت آرامش و کاهش تنشها الزامی دانست و گفت: تا زمانی که ریشهیابی نشود امیدی به حل مسائل نیست؛ در واقع سختگیریها با عنوان گشت ارشاد بر زنان و بر مشکلات مختلف در سالهای گذشته، از مشکلات معیشتی گرفته تا فساد و عدم اطمینان جامعه به دلیل حل نشدن مسائل برجام و تورم روزافزون، مشکلاتی که جنبه سیاسی و اجتماعی دارند مثل فشار بر فعالان سیاسی و تنگ کردن فضای سیاسی کشور به ویژه بعد از انتخابات ۱۴۰۰، انباشته است. برخورد پلیس با مرحومه مهسا امینی جرقهای برای اعتراضات مردم بود. نحوه مواجهه مسوولان و مراجع با این اتفاق، مردم را به شدت عصبانی کرد؛ در واقع مردمی که در زندگی روزمره خود شاهد چنین رفتارهایی هستند، به جای اینکه با صداقت و طرح شفاف مساله توسط پلیس و مسوولان مواجه شوند با لاپوشانی و تحریف موضوع روبهرو شدند.
فعال سیاسی اصلاحطلب در ادامه بیان کرد: با گذشت ۱۰ روز از مرگ مهسا امینی، همچنان اطلاعات شفافی درباره ماجرا داده نشده است؛ فیلمی که در این خصوص منتشر کردند نیز برخلاف هدفی که برای لاپوشانی کردن داشتند، نشانگر بازداشت یا به قول خودشان توجیه یک دختر و سپس نقش بر زمین شدن او در مرکز پلیس بود که همین موضوع از لحاظ حقوقی برای محرز شدن مسوولیت حقوقی پلیس کافی است. حتی اگر طبق ادعای پلیس ضربهای هم صورت نگرفته باشد ولی سلامت دختر قبل از نقش بر زمین شدن مورد بحث است و پلیس حداقل به اصطلاح حقوقی از باب سببیت مسوول این ماجراست.
صادقی افزود: متاسفانه دیده میشود که پلیس حاضر به پذیرش مسوولیت خود نیست. به هر حال این حادثه به لحاظ ویژگیهای خود، جرقهای برای جریحهدار شدن احساسات و عواطف مردم و خانوادهها شد. با وجود اینکه روزها یکی پس از دیگری میگذرند، مسوولان باز هم اقداماتی را در راستای ایجاد آرامش در فضای فعلی انجام نمیدهند، بلکه در ابتدا خانواده امینی را به گروههای برانداز مسلح و هر اعتراض را از سوی فعالان مدنی و سیاسی به بیگانگان و الفاظ همیشگی خود منتسب میکنند و سپس مانند همیشه برای خاموش کردن این اعتراضات، برای برگزاری یک اجتماع حکومتی برای جوسازی علیه معترضان تلاش میکنند.
نماینده پیشین مجلس درخصوص پیش گرفتن سیاستهای الزامی برای ایجاد آرامش تاکید کرد: اگر مسوولان خواستار ایجاد آرامش هستند باید به سرعت عوامل این فاجعه را معرفی و بدون اغماض و مطابق موازین قانونی آنها را مجازات کنند. همچنین از خانوده امینی عذرخواهی کرده و بر اساس درخواست خانواده امینی، آنها را در جریان امور مربوط به پیگیری پرونده مرگ وی قرار دهند. تحقیقات فعلی را نیز با حضور افراد و نهادهای مختلف مثل کانون وکلای دادگستری، پزشکان و حقوقدانان مستقل انجام دهند تا گزارش نهایی برای مردم باورپذیر باشد. مهمتر از همه اینها، موضوع تغییر رویهها در برخورد با مردم است؛ باید این گشت ارشادی که هیچ مبنای قانونی ندارد و حتی هیچ قانونی به آن چنین اختیار و وظیفهای نمیدهد را هر چه زودتر جمع کنند. قوانین مربوط با برخورد مساله پوشش را اصلاح کرده و مداخلات دولتی در امور خصوصی مردم برطرف شود.
همگرایی میان تمامی عناصر ضدانقلاب
درهمین خصوص حسین انواری عضو حزب موتلفه نیز گفت: اگر علت این اغتشاشها ریشهیابی شود، میتوان برای ریشه این تهاجمات برنامهریزی کرد و نسخه شفابخش پیچید. همچنین اگر بر علل آن سرمایهگذاری شود، شرایط درست خواهد شد. در واقع براساس شواهد و همه اظهارنظرات عناصری که به این اغتشاشات دامن زد، همگرایی میان تمامی عناصر ضدانقلاب در داخل و خارج است؛ تمامی دستگاههای رسانهای دشمن بسیج شده و با تنظیم یک سناریو، یارگیری کرده و از طریق تربیت مزدور و پول خرج کردن، ساماندهی کردند. اگر فکر میکنیم که چند اغتشاشگر بیهویت و بدون پشتوانه وارد این قضیه شدهاند، اشتباه محض است. افرادی که سردسته جریان بودند توسط تشکیلات تنظیم شده و با هزینههای زیادی تشکیل شده است. فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: برخی از عناصر نیز در خارج دوره دیدهاند؛ اینها قشر آگاهانه قضیه هستند. در حالی که همه کسانی که ضد نظام جمهوری اسلامی بودند، افراد را با وعده و وعیدهای مختلف مثل اقامت یا پرداخت یک مبلغی، منسجم کردهاند. گروه دیگر ناآگاهانه گول این افراد را خوردند؛ بحث این افراد و شیوه برخورد با آنها نیز متفاوت است. در این میان برخی دیگر نیز هستند که برایشان فرقی ندارد که کدام طرف درست میگوید بلکه فقط برای خودنمایی وارد صحنه شدند.
انواری درخصوص راهکارها برای جلوگیری از این اتفاقات تصریح کرد: با توجه به اینکه مقام معظم رهبری فرمودند و تاکید کردند که ما در یک جهاد رو در رو در صحنه فرهنگی و اخلاقی هستیم؛ ما موظف هستیم جهادی که ایشان اشاره فرمودند را باز کنیم؛ چراکه هرچقدر گرد و خاک و آلودگی بیشتر شود، تشخیص فتنه و دشمن سخت میشود. درکل مدارس، دستگاههای اجرایی و حوزههای علمی باید سرمایهگذاری کنند تا افراد کمبضاعت علمی و همچنین افرادی که علم زیادی دارند ولی بصیرت لازم ندارند را آگاه کرده تا از دشمن بازی نخورند. موضوع مهم دیگر مساله امر به معروف و نهی از منکر است که خداوند به آن امر کرده و فریضه گستردهای است. بنابراین کل کشور در همه ابعاد و بدون آلوده شدن به مسائل تقابلی با این فریضه، باید به آن عمل کنند. باید بر قضیه امر به معروف و نهی از منکر که در قانون اساسی نیز آمده، سرمایهگذاری شود؛ چراکه همه در قبال یکدیگر مسوول هستند و باید به میدان بیایند.
به جای سخنان تحریکآمیز به فکر وظایفشان باشند
سعید شریعتی، فعال سیاسی اصلاحطلب تاکید کرد: خشم و اعتراض مردم حاصل سیاستهای غلط حکومت در حوزه مسائل مربوط به سبک زندگی، نوع پوشش و فرهنگ است.اعتراض به اتفاقی که برای خانم مهسا امینی در محل پلیس امنیت اخلاقی افتاد به سرعت به محلی برای ابراز خشم جامعه تبدیل شد. مطالبات و خواستهها، شعارها و اعتراضات به دلیل عصبانیت معترضان و مشکلاتی که در بین جامعه انباشته شده، به سرعت بالا گرفت.
شریعتی در ادامه گفت: به نظر من در حال حاضر باید در ابتدا حداقل مسائلی که کف خواستههای این جمعیت معترض است، مورد توجه قرار گیرد؛ گشتهای امنیت اخلاقی جمع شوند و برخی قوانین به نفع خواستههای جامعه اصلاح شوند. همچنین از کسانی که به هر شکل در این اعتراضات آسیب دیدند، دلجویی شود و مردم معترضی که بازداشت شدند، آزاد شوند و در معرض مشکلات تحقیقات و مجازات قرار نگیرند تا در نهایت این مساله به لحاظ حقوقی جمع شود.
وی افزود: در طولانیمدت نیز مطالبات مردم باید از طریق راههای اجتماعی- سیاسی مسالمتآمیز در اختیار حکومت قرار گیرد و به سیستمی برای حل و فصل آن برسند تا نیاز نباشد که مردم برای هر خواسته خود ناچار به بیرون رفتن شوند و آن را به اعتراض تبدیل کنند. در واقع باید در داخل نهادهای حکومت، مسیری درست شود که مطالبات جامعه در مسیر مسالمتآمیز به آن رسیده و تبدیل به رویهها و مکانیسمهایی شود که در حوزههای مختلف نارضایتی اکثریت جامعه کاسته شود و مطالبات مردم تحقق پیدا کند.
فعال سیاسی اصلاحطلب درخصوص تبعات اظهارنظرات تند برخی از نمایندگان مجلس درباره معترضان تصریح کرد: در موقعیتی که جامعه و معترضان عصبانی هستند و خشم و خشونت جامعه را فرا گرفته، استفاده از اینگونه ادبیات فقط به تحریک بیشتر و افزایش عصبانیت معترضان منجر میشود. این نوع ادبیات نشاندهنده اقتدار یا ایجاد رعب در بین معترضان و کسانی که با عصبانیت در خیابانها شعار میدهند، نیست بلکه فقط تحریککننده است. به نظر من قوه عاقله حکومت باید به کار بیفتد و با مهربانی و مدارا و همچنین برگرفتن ادبیاتی که بر خشم جامعه نیفزاید، با جامعه صحبت و راهحل پیدا کند؛ به ویژه نمایندگانی که در زمینه اصلاح قانون مسوولیت دارند، در ابتدا باید به جای اینکه سخنان تحریکآمیز بزنند، به فکر وظایف شخصی خود باشند.
خودداری از اتهامزنی به تظاهرکنندگان
ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا نیز درخصوص اعتراضات اخیرگفت: مردم با هر اعتقاد و عقیدهای، از ناامنی خوشحال نمیشوند و ناامنی و اغتشاش در درازمدت خط قرمز مردم است. بنابراین این ناامنیها که غلیان احساسات جوانان است، باید خاتمه پیدا کند، چراکه مردم در درازمدت از ناامنی استقبال نمیکنند. در این میان اگر کسانی نیز فکر میکنند که با ایجاد چنین ناامنیهایی اتفاقی در حکومت رخ میدهد، در اشتباه بزرگی هستند. وی درخصوص راهکارها برای حفظ آرامش بیان کرد: یکی از راههای مهم آرامش این است کسانی که مسوول هستند و تریبون در اختیارشان است و همچنین صدا و سیما، از اتهامزنی به جمع بزرگی از تظاهرکنندگان خودداری کنند؛ اینکه ما این افراد را مخالف قرآن، شریعت، مساجد و دین بدانیم نه تنها حلال مشکل نیست بلکه مشکلات را نیز بیشتر میکند. همچنین اینکه همه جمعیتی که در خیابانها عازم میشوند را عوامل بیگانه بدانیم، حرفی ناصحیح است که باعث افزایش تحریک احساسات میشود. ایمانی با اشاره به برخی اظهارنظرات داخلی تصریح کرد: صحبتهای برخی از مسوولان، نمایندگان مجلس و حتی برخی از تبلیغات صدا و سیما را در همین جهت میدانم؛ این کارها به دوقطبی کردن جامعه میانجامد که دوقطبی کردن جامعه سم مهلکی برای کشور خواهد بود. فعال سیاسی اصولگرا افزود: اگرچه کسانی که در خیابانها اغتشاش میکنند، مهر تایید بر این گفتهها زده و با ناامن کردن کشور به نفع بیگانگان عمل میکنند ولی نباید آنها را به عوامل بیگانه بودن متهم کرد، منتهی باید نادرستی اغتشاش را تبلیغ کرد. همچنین این موضوع که هیچیک از رسانههای خارجی به ایران و مسلمانان علاقهمند نیستند ولی به آتش میدمند را باید مکررا مورد توجه جوانان قرار دهند. با وجود این گفتهها، باید منتظر واکنشهای مقامات و مسوولان در روزهای آتی بود؛ روزهایی که میتواند تاثیر بسزایی بر ایجاد آرامش داشته باشد.جهان صنعت