با شناسایی نوع رفتارها و دلایل رفتاری، می‌توان استراتژی‌های مناسبی برای هدایت بهتر مردم به شیوه‌های مناسب‌تر رفتاری اندیشید که این امر می‌تواند تا حدودی از میزان پیامدهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت کرونا کاهش دهد.
شفاآنلاین>سلامت> پس از همه‌گیری بیماری کرونا در جهان با وجود محدودیت‌ها، قرنطینه، غم از دست دادن عزیزان و استرس، بشر با شرایطی روبه‌رو شد که تا قبل از آن هیچ‌گونه آمادگی برای این شرایط نداشت. با توجه به تغییرات گسترده این ویروس، درحال‌حاضر همزیستی با بیماری کرونا، به یکی از معضلات اصلی تبدیل شده است.
به گزارش شفاآنلاین: در مدت شیوع بیماری کرونا، شاهد رفتارهای متفاوت و گاه متناقضی از سوی افراد بودیم. گاه مردم توصیه‌های بهداشتی را جدی می‌پنداشتند و بیش‌ازپیش نسبت به این موضوع حساسیت نشان می‌دادند و گاه بی‌توجهی می‌کردند و به مسافرت‌ها و کسب‌وکارهای خود می‌پرداختند.
با شناسایی نوع رفتارها و دلایل رفتاری، می‌توان استراتژی‌های مناسبی برای هدایت بهتر مردم به شیوه‌های مناسب‌تر رفتاری اندیشید که این امر می‌تواند تا حدودی از میزان پیامدهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت کرونا کاهش دهد.
بیماری و مرگ، تنها اثرات ظاهری و قابل مشاهده کرونا است؛ درصورتی‌که تعطیلی مراکز آموزشی و غیرآموزشی، متوقف شدن فعالیت‌های اقتصادی، قرنطینه، محدودیت در سفرها، بسته‌شدن شرکت‌های کوچک و بزرگ، صدمه به بخش واردات و صادرات، هزینه‌های سرسام‌آور درمان و صدمات روانی، تأثیرات زیادی در جامعه دارد که شاید جبران آن‌ها بسیار زمان‌بر و گاه غیرقابل جبران باشد.
تأثیرات پاندمی کرونا در پاره‌ای جهات، مشابه سایر بلایای طبیعی مانند زلزله و دارای پیامدهای انسانی، اقتصادی و اجتماعی مشابهی است؛ اما با توجه به سطح تأثیر کرونا بر معیشت، اشتغال، اقتصاد و زیرساخت‌های جامعه، قطعاً تأثیرات بسیار وخیم‌تری نسبت به مخاطره‌ای نظیر زلزله دارد.
انقراض مشاغل و فعالیت‌های سنتی
نظرسنجی مؤسسه بین‌المللی «گالوپ» که در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ میلادی در ۱۱۶ کشور جهان انجام شد، نشان می‌دهد که همه‌گیری گسترده بیماری کرونا و تعطیلی‌های وسیع به علت موج‌های پی‌درپی این بیماری و آمار بالای مرگ‌ومیرها، بر زندگی هر چهار نفر از پنج نفر در این کشورها تأثیر گذاشته است. ۴۵ درصد جمعیت جهان معتقدند که کرونا تأثیر بسیاری زیادی بر زندگی آن‌ها گذاشته و ۳۵ درصد، این تأثیر را متوسط می‌دانند و تنها ۱۹ درصد اظهار کردند که این بیماری بر زندگی آن‌ها تأثیرگذار نبوده است و حدود یک درصد افراد نیز درمورد کرونا چیزی نشنیده بودند.
به نظر می‌رسد با توجه به جهان‌گیری این بیماری و درگیر کردن تمام اقشار جامعه، این موضوع دارای ابعاد گسترده غیرقابل تصوری باشد. شیوع کرونا باعث رنسانس اجتماعی و صنعتی در گستره وسیعی خواهد شد. بسیاری از مشاغل و فعالیت‌های سنتی، رفتارهای اجتماعی، رفتارهای سلامتی و حتی آداب و رسوم سنتی نیز متحول و حتی در برخی از موارد منقرض خواهد شد؛ بنابراین در نهایت باید منتظر تحولات بزرگ باشیم.
افراد موفق در بحران‌ها و شرایط دشوار
سبک زندگی بشر پس از بحران کرونا ممکن است دچار تغییرات کلی شود و افراد معمولاً خود را با شرایط پیش آمده وفق می‌دهند. بشر همواره با شرایط پیش آمده خود را وفق می‌دهد و در شرایط حاد، بحران‌ها آزاردهنده هستند. مطالعات نشان داده بیماری‌های مسری در هر دهه‌ای از زمان که شیوع پیدا کردند، پس از مدتی در زمینه علوم پزشکی و زیست‌شناسی، تغییراتی رخ می‌دهد که می‌تواند ثمراتی برای ارتقای زندگی و تمدن بشر داشته باشند.
در همه این بحران‌ها و شرایط دشواری که اتفاق افتاده، افرادی موفق هستند که با به‌کارگیری تجارب گذشته، واقع‌نگر بودن، شناخت کافی و با کنار گذاشتن صفات اخلاقی نادرست، زندگی درحال، به‌کارگیری استعدادها و مهارت‌های موجود و آموزش‌های جدید، انعطاف‌پذیری، مقاومت و سرسختی در شرایط دشوار، بروز احساسات مثبت از خود، قدرت حل مسئله، تصمیم‌گیری درست، سازگاری با شرایط، هدفمندی و داشتن مهارت‌های زندگی و برخورداری از حمایت‌های اجتماعی گسترده می‌توانند از سلامت روحی و جسمی بهتری برخوردار باشند.
دوران پساکرونا
گرچه دوران پساکرونا باعث ایجاد آسیب‌های روانی، اجتماعی و اقتصادی از قبیل، جرم، فقر و بیکاری و آثار دیگری برجای گذاشته است، اما می‌تواند افراد را در رسیدن به آگاهی و اهداف بلندمدت و رسیدن به مرز تعادل کمک کند تا بتوانند با عبور از این بحران‌ها و نگرانی‌ها، زندگی باثبات‌تر و مسالمت‌آمیزی در کنار اعضای خانواده و افراد جامعه داشته باشند.
دوران پسا کرونا یا دوران زندگی با کرونا دورانی است که باید باعقل‌گرایی بیشتر زندگی کنیم و یاد بگیریم در این دوران تغییراتی در روش زندگی و کاری به وجود آوریم و به سمتی حرکت کنیم که در حوزه آموزش و پژوهش و درمان، مدیریت زندگی با کرونا را یاد بگیریم و تمرین کنیم.
تغییر سبک ارتباطات، فرهنگ و اقتصاد از مهم‌ترین آثار و نتایج دوران گذر از بحران کرونا محسوب می‌شود. برخی از آسیب‌های روانی همچون وسواس و اضطراب نیز در جهان پساکرونا بروز می‌کند و در دوران کرونا سبک زندگی خاصی را تجربه کردیم، ازنظر بهداشتی و تکنولوژی با برخی آموزش‌های جدید آشنا شدیم و امکاناتی در اختیار ما قرار گرفت.
همزیستی با کرونا نیازمند پذیرش واقعیت
«مهدی عسکری‌پور» روان‌شناس و مدرس دانشگاه، اظهار کرد: شماری از کشورها با شیوع کرونا در جهان موضوع همزیستی با کرونا را مطرح کرده و طرح‌ها و سمینارهای متعددی را در زمینه ضرورت همزیستی بشر با این ویروس، تأثیرات این همه‌گیری در سال‌های آینده و تغییرات سبک زندگی برگزار کردند.
وی افزود: برخی دانشمندان نیز از واژه مسالمت‌آمیز برای زندگی با کرونا استفاده کرده و مطابق با نظریات متخصصان این حوزه نتیجه‌گیری شد که این ویروس همانند ویروس آنفلوآنزا و سرماخوردگی قابل‌کنترل نیست و مانند سرخک و سرخجه و فلج اطفال ریشه‌کن نخواهد شد؛ بنابراین برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها با این فرضیه طراحی شده و با کمک متخصصان حوزه بهداشت و درمان تمرکز بر راهکارهای جلوگیری از شیوع بیماری، معالجه و درمان و چگونگی ادامه زندگی با کرونا قرار گرفت.
این روان‌شناس ادامه داد: پذیرش این واقعیت که یک بیماری همواره با بشر زندگی می‌کند، دشوار است. رعایت اصول و ضوابط بهداشتی، استفاده از ماسک و الکل و دستکش، اضطراب و ترس ناشی از بیماری در درازمدت خسته‌کننده و پذیرش این مسئله را دشوار خواهد کرد؛ بنابراین برای همزیستی با کرونا در مرحله نخست باید این واقعیت را پذیرفت که این ویروس فعلاً با بشر زندگی می‌کند. گاه نیز وضعیت بیماری تشدید می‌شود و مجدداً به مرحله کنترل می‌رسد.
افزایش تاب‌آوری روانی با پذیرش اتفاق می‌افتد
«شبنم مقتدری» روان‌درمانگر و عضو سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره، اظهار کرد: یکی از راه‌های اساسی در راستای افزایش تاب‌آوری روانی پذیرش واقعه است. پذیرش واقعیت به معنابخشی پدیده نیز کمک شایانی می‌کند؛ بنابراین می‌توان گفت با پذیرش واقعیت، معنادهی به واقعه و افزایش تاب‌آوری روانی همزیستی مؤثر با کرونا نیز اتفاق می‌افتد.
وی درخصوص چگونگی معنابخشی به رویدادها، افزود: با انتخاب هدف و رسالت می‌توان به رویدادها و به طور کل زندگی معنا بخشید. این معنابخشی به وقایع و رویدادها سبب پذیرش حقایق شده و می‌تواند بحران‌های متعدد زندگی همچون شیوع کرونا یا همزیستی با این ویروس را نیز به فرصت تبدیل کرده و نگاه رشد را جایگزین رشد در دوران کرونا و پساکرونا کرد.
این عضو سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره ادامه داد: به عنوان مثال، با آغاز شیوع کرونا که امکان حضور در ادارات، مدارس یا دانشگاه‌ها وجود نداشت و بخش اعظمی از گروه‌ها با بهره‌گیری از خلاقیت در فضای مجازی به حرف و مشاغل تخصصی ادامه دادند.
کرونا سال‌ها در کنار ما خواهد ماند
متخصصان چهار سناریو را در ارتباط با کرونا مطرح می‌کنند: بروز واریانت‌های مقاوم در برابر واکسن و درمان، بالا رفتن سرعت و شدت انتقال بیماری و بیماری‌زایی ویروس و احتمال تکاملی که منجر به تضعیف آن می‌شود. در این میان اما با توجه به مشکلات موجود و وضعیتی که در کشورهای مختلف در زمینه شیوع کرونا وجود دارد، وقوع سه سناریوی اول، بسیار محتمل‌تر از ایجاد سناریوی چهارم است.
«علیرضا ناجی» رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در یادداشتی نوشت: «دلایل متعددی برای طولانی‌شدن پاندمی کرونا مطرح است و یکی از مهم‌ترین این دلایل را باید نبود برنامه مناسب برای مبارزه با بیماری دانست؛ چراکه ناشناخته‌ها در مورد این ویروس زیاد است و شواهد موجود با توجه به خصوصیت و تغییر عملکرد ویروس، نشانه‌هایی از قطع زنجیره شیوع وجود ندارد؛ بنابراین ویروس مانند دیگر ویروس‌های تنفسی سال‌ها در کنار ما خواهد ماند اما نکته مهم اینجاست که عملکرد مناسب می‌تواند فعالیت‌های آن را مهار کند.»
تأثیرات مثبت کرونا بر زندگی
کرونا با همه تأثیرات منفی که به همراه داشت، تأثیرات مثبتی نیز بر سبک زندگی افراد داشته که شامل مطالعه کتب گوناگون، انجام کارهای عقب‌مانده، کاهش ترافیک، کمتر شدن مصرف‌گرایی در مد و پوشاک، صله رحم با استفاده از تلفن و فضای مجازی، بودن در کنار خانواده، صرفه‌جویی در وقت بوده است.
همچنین کاهش هزینه‌های غیرضروری در زندگی، کاهش مصرف‌گرایی در پوشاک، مجاهدت وصف‌ناپذیر کادر درمانی، خرید اینترنتی اقلام ضروری زندگی، سبک زندگی مبتنی بر ایثار کادر پزشکی، ارتقای مراقبت‌های عمومی در جامعه، مشارکت در فعالیت‌های جهادی خودجوش، به تعویق انداختن مطالبات، ورزش در منزل، ارتقای سطح بهداشت فردی، دست‌گیری از ضعفا، بخشیدن اجاره املاک، تدریس و تحصیل از طریق فضای مجازی، توجه بیشتر به رعایت بهداشت فردی، توجه به سالمندان و ایثار و ترجیح دیگران بر خود از سایر تأثیرات مثبت کرونا بر زندگی بوده است.
تأثیرات منفی کرونا بر سبک زندگی
تأثیرات منفی کرونا بر سبک زندگی شامل کم‌رنگ شدن صله رحم و تعطیلی رفت و آمدهای فامیلی، سیطره بیش از پیش فضای مجازی بر زندگی، با رعایت فاصله با یکدیگر حرف زدن، تعطیلی بسیار از مراکز مذهبی و فرهنگی همچون مساجد، هیئت‌های مذهبی، تئاتر، سینما و ورزشگاه‌ها، احتکار مایحتاج ضروری توسط برخی خانواده‌ها، سفر نرفتن، افزایش اختلافات خانوادگی و زناشویی می‌شود.
همچنین آسیب به برخی مشاغل، اجبار به ماندن در خانه‌ای که فضایی محدود دارد، گوش دادن مدام به اخبار همه‌گیری کرونا که در برخی موارد منجر به کسالت، اضطراب، نگرانی و وحشت در افراد می‌شود و افزایش بیماری‌های جسمی و روحی نظیر افسردگی، اضطراب، ترس، نفس و افزایش ضربان قلب نیز از سایر تأثیرات منفی کرونا بر سبک زندگی هستند.
تحصیل آنلاین از تأثیرات قابل توجه کرونا
بیش از ۷۲ درصد از جمعیت دانش‌آموزی دنیا تحت تأثیر پیامدهای ویروس کرونا قرار گرفتند. بیشتر مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شدند، بیشتر کلاس‌ها و امتحانات حضوری لغو شدند و دسترسی دانشجویان به کتابخانه غیرممکن شد. یک شبه بیشتر والدین مجبور به آموزش کودکان خود در خانه شدند. بنا به گفته مدیر مؤسسه آموزشی ناتینگهام در بریتانیا، خیلی ناگهانی وارد یک دوره آزمایشی تحصیل کودکان در خانه و به‌صورت آنلاین شدیم. مسلماً دیدن نتیجه این روش آموزش در خانه و به صورت اینترنتی جالب خواهد بود.
از طرفی کارشناسان آموزش و پرورش در این مدت که مجبور به آموزش کودکان به صورت آنلاین بودند، می‌گویند که روش آموزش آنلاین برای دانش‌آموزان کوچک موفقیت‌آمیز نیست و موفقیت آن‌ها وابسته به مقدار وقتی است که والدین در خانه برای آن‌ها می‌گذارد؛ اما این روش آموزش برای دانشجویان مشکل خاصی ایجاد نکرده است و آن‌ها توانسته‌اند از وقت آموزشی خود مؤثرتر استفاده کنند. حتی در این مدت بسیاری از سیستم‌های دانشگاهی، تعداد زیادی دانشجو از سراسر دنیا پذیرفته‌اند که قرار است به‌صورت آنلاین تحصیل خود را آغاز کنند.
اتفاق دیگری که در مدت قرنطینه رخ داد، سرویس‌دهی اکثر کتابخانه‌های دنیا به علاقه‌مندان سراسر جهان به‌صورت اینترنتی بود. اتفاقی که می‌تواند پایدار و طولانی‌مدت باشد. البته در گذشته تعدادی از کتابخانه‌ها سرویس‌دهی آنلاین داشتند اما انتظار می‌رود که از این به بعد بیشتر کتابخانه‌ها، به‌ویژه کتابخانه‌های وابسته به دانشگاه‌ها چنین خدماتی ارائه دهند. ایمنا
نظرشما
آخرین اخبار