شفاآنلاین>سلامت> کشور ایران با بهرهمندی از تاریخ و تمدنی کهن از دیرباز مهد اندیشمندان و دانشمندان بزرگی بوده که اگر بگوییم پایههای تمدن کنونی بشر روی آن استوار است سخن گزافی نگفتهایم؛ سرزمینی با تنوع اقوام و نژادها که در ادوار مختلف تجلیگاه نامآوران بزرگی بوده است که در حوزههای متعدد اندیشهورزی و شاخههای مختلف علوم و فنون در بنای تمدن کنونی بشر نقشآفرینی کردهاند. با این مقدمه، فهرست بلندبالایی از مفاخر ایرانی در حافظه تاریخی ما ثبت شده که بیتردید مایه مباهات مردم این مرز و بوم هستند.
امروزه شأن و جایگاه تمدنی ایران در پهنه گیتی بر کسی پوشیده نیست و ایرانیان در پایبست تمدن کنونی بشر جایگاه ویژهای دارند. این هماورد ارزشمند ایرانیان باعث شده تا بسیاری از کشورهای صنعتی و حتی کشورهای در حال توسعه، برای جذب نخبگان و اندیشمندان ایرانی سر از پا نشناسند و با به خدمت گرفتن نیروهای مولد، خلاق و نخبه در محافل آکادمیک و پروژههای عظیم علمی و صنعتی، چرخ توسعه کشور خود را با شتاب و سرعت بیشتری به گردش درآورند. سرمایههای انسانی برای هر کشوری میتواند منبع مهم و استراتژیکی برای پیشرفت و جهش علمی و اقتصادی باشد، کمااینکه با توجه به همین ظرفیت ارزشمند، موضوع جذب و به کارگیری نخبگان اهمیت مییابد. از دیرباز کشورهای توسعهیافته با شناسایی استعدادهای درخشان در اقصی نقاط دنیا بستر مساعدی را برای جذب نخبگان فراهم کردهاند. مشکلات ریز و درشت بر سر راه استعدادهای درخشان که اغلب ریشه اقتصادی و معیشتی دارد همواره مولفه نیرومندی در مهاجرت این گروه بوده است. شرکت در المپیادهای دانشآموزی و رتبههای بالای کنکور کار شناسایی افراد مستعد و جذب سریع آنان را توسط مراجع علمی و دانشگاهی معتبر در دنیا فراهم کرده و به نظر میرسد این روند اکنون سرعت و شتاب بیشتری نسبت به گذشته گرفته است. برخی آمارها از رتبه دوم ایران در فرار مغزها حکایت دارد و برخی دیگر از کارشناسان از مهاجرت ۱۸۰ هزار متخصص و تحصیلکرده در یک دهه اخیر خبر میدهند. هر چند آمار دقیقی از میزان مهاجرت نخبگان در دسترس نیست اما ناکارآمدی و ضعف ساختاری از یکسو و مشکلات عدیده اقتصادی مانند بیکاری و تورم و… موجب شده بخشی از جمعیت فعال، مولد و تحصیلکرده و متخصص فرار را بر قرار ترجیح دهند. پرواضح است که نیروی متخصص رکن توسعهیافتگی در هر کشوری است و در سایه بیتوجهی و غفلت سازمانها و دستگاهها به موضوع مهم اشتغال و امنیت شغلی قشر تحصیلکرده جامعه، سیل مهاجرت متخصصین بیکار به کشورهای دیگر سرازیر خواهد شد. وقتی نگاه سیستمی به موضوع اشتغال بر محور رابطه باشد و افراد اصلح و کارآمد جایی در میان مشاغل و مناصب نداشته باشند، قطعا جامعه متضرر خواهد شد و خسارات این نگاه بعضا تبعیضآمیز با مهاجرت نیروهای نخبه و متخصص به کشورهای دیگر بیشتر هم میشود.