با توجه به دستور وزیر بهداشت مبنی بر افزایش کمک هزینه دستیاران تخصصی گروه پزشکی ترتیبی اتخاذ شود تا جلسه هیات امنای آن دانشگاه با موضوع افزایش حقوق دستیاران و صورتجلسه نهایی جهت اقدامات بعدی به دبیرخانه ارسال شود
شفاآنلاین>سلامت> وزارت بهداشت از افزایش حقوق دستیاران مجرد به 6 و دستیاران متاهل به 8 میلیون تومان خبر داده است
به گزارش شفاآنلاین: بالاخره بعد از سالها رنج شغلی و معیشتی، قرار شده است که یک گام عملی و جدی در راستای احقاق حقوق دستیاران پزشکی برداشته شود؛ طوری که معاون آموزشی وزارت بهداشت از افزایش حقوق دستیاران مجرد به 6 و دستیاران متاهل به 8 میلیون تومان خبر داده است.
ابوالفضل باقریفرد ضمن بیان این مطلب درخصوص اولین اصلاحات در ساختار دستیاری کشور، بیان کرد: «در آغاز کار وزارت بهداشت در دولت جدید قول دادیم که بعد از سالها به وضعیت دستیاران تخصصی رسیدگی کنیم که با دستور مقام عالی وزارت، بسیج معاونتهای تابعه و انجام اقدامات کارشناسی، به عنوان اولین گام، حقالزحمه دستیاران تخصصی افزایش مییابد.»
وی افزود: «بر این اساس، حقالزحمه دستیاران مجرد، ۶۰ میلیون ریال و دستیاران متاهل نیز ۸۰ میلیون ریال خواهد بود و اعتبار این افزایش نیز از محل درآمد اختصاصی
بیمارستانهای آموزشی کشور بوده که دستیاران محترم نقش مهمی در حصول آن ایفا میکنند.»
باقری فرد در ادامه خاطرنشان کرد: «بدیهی است طبق دستورالعمل پرداخت مبتنی بر عملکرد پزشکان، کارانه نیز به این عزیزان تعلق خواهد گرفت. پرواضح است که این اقدام پایان راه نبوده و سایر تمهیدات و تسهیلات در جهت اصلاح ساختار و کیفیت آموزش دستیاری کشور در حال انجام است.»
معاون آموزشی وزارت بهداشت در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: «تاریخ آزمون دستیاری نیز به زودی اعلام میشود. با توجه به مشکلات قانونی گذشته و تعویق امتحانات قبلی به دلیل بیماری کرونا، به منظور تعیین و تثبیت تاریخ امتحان دستیاری، مراحل کارشناسی و هماهنگی با مراجع ذیربط انجام شده است و به زودی تاریخ برگزاری ازمون اعلام خواهد شد.»
همچنین ابراهیم گلمکانی، نماینده وزیر و دبیر هیاتهای امنا، مجامع و شوراها طی نامهای به دانشگاههای علوم پزشکی، افزایش دو برابری حقوق دانشجویان دوره دستیاری تخصصی را ابلاغ کرد. وی در نامهای خطاب به صندوق رفاه دانشجویان و روسای دانشگاههای علوم پزشکی تاکید کرد: «با توجه به دستور وزیر بهداشت مبنی بر افزایش کمک هزینه دستیاران تخصصی گروه پزشکی ترتیبی اتخاذ شود تا جلسه هیات امنای آن دانشگاه با موضوع افزایش حقوق دستیاران و صورتجلسه نهایی جهت اقدامات بعدی به دبیرخانه ارسال شود.»
در این نامه تاکید شده است: «در راستای رسیدگی به وضعیت معیشتی و رفاهی دستیاران و با توجه به نقش آنها در کسب درآمدهای بیمارستانی از ابتدای سال تحصیلی ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ میزان کمک هزینه تحصیلی ماهیانه دستیاران رشتههای تخصصی پزشکی بالینی از محل منابع مندرج در بودجه ۱۴۰۰ هر دانشگاه، برای دستیاران مجرد به مبلغ ۶۰ میلیون ریال و دستیاران متاهل مبلغ ۸۰ میلیون ریال در تمامی مقاطع تحصیلی تعیین شود. چنانچه بودجه عملکردی سال ۹۹ هر دانشگاهی در جلسات قبلی هیات امنا به تصویب نرسیده، میتواند در جلسه مزبور مطرح و با هماهنگی مرکز بودجه و پایش عملکرد وزارت متبوع مبالغ ذکر شده مورد تصویب قرار بگیرد.»
گوشهای از مشکلات فعلی دستیاران
بسیاری از دانشجویان دوره دستیاری در وضعیت معیشتی و شغلی ناگواری به سر میبرند و با وجود وعدههای متعدد، هنوز اهم مشکلات آنها پابرجاست. این دانشجویان در دوران کرونا، جانشان را کف دستشان گذاشتند و در سختترین شرایط، مراکز درمانی را ترک نکردند. با این وجود، اغلب این دانشجویان در شرایط سخت مالی به سر میبرند و به طور همزمان مشغول تحصیل و خدمت به مردم هستند.
پیشتر نیز برخی دستیاران در نامهای خطاب به متولیان نظام سلامت از شرایط کاری خود انتقاد کرده بودند. در متن این نامه اعتراضی آمده است: «به یقین خبر خودکشیهای سریالی اخیر در جامعه پزشکی را شنیده و حتما خاطر شما عزیزان نیز مانند همه ما از این بابت مکدر شده است، چرا که بارها تصریحا یا تلویحا فرمودهاید دانشجویان پزشکی و دستیاران تخصصی را مانند فرزندان خود میدانید. حال با این مقدمه ما خدمت شما به شکایت آمدهایم تا شاید بخش کوچکی از علل این واقعه نمایان شود. پر واضح است که خودکشی یک اتفاق چند عاملی است و از ابعاد مختلف باید بدان نگریست، لیکن شاید سر نخ را بتوان یافت!
شرایط کاری دستیاران تخصصی و کارورزان حتی در بهترین دانشگاههای کشور به قدری بغرنج است که نیازی نیست از شرایط دانشگاههایی نظیر علوم پزشکی شهرکرد یا یاسوج یا زابل یا… سخن گفت. به گواهی همه دستیاران و کارورزان، فشار کاری بالاست! حتی وظایفی که قانونا در شرح وظایف دستیار و کارورز نیست از سمت سایر همکاران به ایشان تحمیل میشود.»
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «از طرفی این بار کاری زیاد غیرمنصفانه و فشارهای روانی، در برخی موارد از سمت دستیاران سال بالا و اتندینگ و در برخی موارد از سمت سایر پرسنل و مردم به دستیاران و کارورزان وارد میشود. این فشارها، کارایی و کیفیت ارائه خدمت را پایین میآورد. همچنین هزینه تحصیلی که دستیاران و کارورزان دریافت میکنند، بسیار پایین است.»
در ادامه آمده است: «به یک دستیار متاهل، سه میلیون و 400 هزار تومان ماهانه به طور میانگین در طول چهار سال و به یک کارورز متاهل یک میلیون و 700 تومان پرداخت میشود. با این میزان دقیقا چه فعالیتی میتوان داشت؟ آیا از یک قلم اجاره خانه مطلع هستید؟ آیا دستیار و کارورزی که در خط مقدم انواع فشارها روانی و فیزیکی قرار دارد، با این میزان دریافتی رمقی برای خدمت پیدا میکند؟»
همچنین در این نامه اعتراضی، تاکید شده است: «یک فرد در مجموع دوره کارورزی و دستیاری، پنج و نیم سال در اختیار وزارت بهداشت است. حتی وزارت بهداشت مطابق تعهدنامهای که در ابتدای دوره از دستیاران اخذ میکند، پس از مرگ نیز خسارت دریافت میکند. دست کم روی کاغذ این چنین است. آیا روا نیست این مدت دستیاران و کارورزان در برابر حوادث از پوشش بیمه ایِ مشابه پوشش سایر اقشار برخوردار باشند؟ آیا این رواست که پنج سال و نیم از عمر یک انسان در راستای خدمت صرف شود، اما این مدت به عنوان سابقه کار به حساب نیاید؟ آیا بیشترین خدمات در بیمارستانهای دانشگاهی از سمت همین نیروهای ارزان وزارت بهداشت به مردم ارائه نمیشود؟»
در پایان این نامه گلایهآمیز هم تصریح شده است: «فشار روانی زیاد در کنار دغدغههای مالی و آیندهای نامعلوم از لحظه قبولی در آزمون دستیاری همراه دستیاران ماست. آیا از موج مهاجرت کادر درمانی اطلاع دارید؟ آیا میدانید با مهاجرت هر پزشک چه میزان ارز از کشور خارج میشود؟ آیا زمان آن نرسیده که برای جلوگیری از مجبور شدن کشور به واردات پزشک، کاری کنید؟ آیا خالی ماندن ظرفیت رشتههایی نظیر بیهوشی و طب اورژانس در آزمون دستیاری سال ۹۷ علامتی هشدار دهنده نیست؟ ما دل بسته به این کشور و به این مردمیم، اما از بیتوجهی به شرایط گله مندیم. فکری کنید پیش از آن که دیر شود.»
موج انصراف دستیاران از ادامه تحصیل
یکی از گروههای فعال در جامعه پزشکی که هم از نظر شرح وظایف و حمایتهای حقوقی و هم از نظر حقوق و دستمزد دچار مشکل هستند، گروههای رزیدنتی هستند. بسیار قابل تامل است که برخی دستیاران که با سختی زیاد توانستهاند در دوره دستیاری قبول شوند، از ادامه تحصیل انصراف میدهند. سوال اینجاست چرا فردی که با پذیرش این همه سختی در دوره دستیاری قبول شده است، به این راحتی از دوره دستیاری انصراف میدهد؟ پاسخ این سوال را باید در فشار کاری بالا در دوره دستیاری و تجمیع مشکلات حل نشده دانست. این اتفاق به نوعی یک ضربه بزرگ به نظام سلامت هم خواهد زد و موجب از دست رفتن این سرمایههای بزرگ انسانی میشود.
کارشناسان میگویند خطر بعدی این است که دستیاران برای تامین معیشت خود به کار اضافه بپردازند. این اتفاق موجب میشود همان انرژی که دستیار باید برای آموزش و یادگیری صرف کند، صرف مسائل دیگر شود. این یک خطر بزرگ است که از سر ناچاری این اتفاق میافتد. در این زمینه، هیچ تقصیری متوجه دستیاران نیست، بلکه مقصر اصلی وضعیتی است که در آن، حداقلهای رفاهی و معیشتی هم برای دستیاران تامین نشده است.
دستیار به عنوان پزشک و معالج، مسئولیت بالایی دارد و فشار کاری او به شدت زیاد است. بسیاری از افرادی که وارد دوره دستیاری میشوند، تشکیل خانواده دادهاند. همسر و فرزند دارند. گاهی در شهر دیگری غیر از محل زندگی خود ساکن میشوند که همین موضوع نیز هزینههای اضافی به آنها تحمیل میکند. با وجود این شرایط، دستمزد فعلی دستیاران با توجه به مسئولیت آنها، به هیچ وجه منطقی نیست.
با توجه به مسئولیت خطیر دانشجویان دوره دستیاری، بار بزرگی از درمان بر دوش آنها قرار گرفته است. در گذشته نیز بحثهایی درخصوص حل مشکلات دستیاران مطرح شد، اما مشکلات آنها به طور ملموس، حل نشده باقی ماند. حال باید دید که آیا این بار با وجود وعدههای جدید وزارت بهداشت، گشایشی در وضعیت شغلی آنها ایجاد میشود یا خیر.
علی مسائلی، دانشجوی دوره دستیاری هم که در خوابگاه دانشجویی زندگی میکند،گلایه میکند: «بسیاری از دانشجویان علوم پزشکی بخصوص در مقطع دستیاری، صاحب همسر و فرزند هستند. به همین دلیل، بسیاری از دانشجویان علوم پزشکی به خوابگاههای متاهلی نیاز دارند که اتفاقا بیشترین مشکل کمبود خوابگاهها به همین حوزه برمیگردد. برای سرمایهگذاران و خیران هم تاسیس خوابگاههای مجردی، بسیار بصرفهتر است. در نظر بگیرید مثلا در یک خوابگاه مجردی شاید بتوان 200 دانشجو را در آن مقیم ساخت، اما در همان فضا و متراژ میتوان مثلا 20 خانواده متاهل را جای داد. به همین دلیل، استقبال نسبت به تاسیس خوابگاههای متاهلی، پایینتر است.»
او خاطرنشان میکند: «بسیاری از خوابگاههای دانشگاههای علوم پزشکی، بسیار فرسوده و ناایمن هستند. ایمنی و بازسازی این اماکن در اولویت جدی قرار ندارد. به دلیل فرسودگی و گاهی کمبود امکانات، برخی از دانشجویان متاهل رشتههای علوم پزشکی در صورتی که توانایی مالی داشته باشند، ترجیح میدهند که خانهای اجاره کنند. برخی از دوستان و همکلاسیهای ما نیز تقاضای خوابگاههای متاهلی دارند، اما رقابت زیادی برای اقامت در این خوابگاهها وجود دارد. قطعا اگر عرضه خوابگاههای متاهلی افزایش یابد، حتی تمایل برای ازدواج در دوران دانشجویی نیز افزایش پیدا میکند.»
بخش زیادی از بار درمان کرونا در طول چندین ماه اخیر بر دوش دستیاران بوده است. با این وجود، هنوز بسیاری از دانشجویان دوره دستیاری از وضعیت معیشتی و شرایط کاری خود رضایت ندارند. در این شرایط، وزارت بهداشت اعلام کرده است که برای حمایت از حدود 22 هزار دانشجوی دوره دستیاری در دانشگاههای علوم پزشکی، برنامههای جدی در حال اجرا دارد. حال باید منتظر ماند و دید که چه زمانی افزایش حقوق دستیاران واقعا عملی خواهد شد.روزنامه سپید