چيز ديگري مي گويد
اين متن توسط دكتر فرشيد نوربخش استاد ايمني شناسي دانشكده پزشكي دانشگاه تهران تهيه شده است.
شفاآنلاين>سلامت>متن زير در مورد يكي از موارد خيلي مهم بيماري كرونا در روزهاي اخير يعني آنتي بادي نوتراليزان است.ادعا شده بررسي اين آنتي بادي و كاربرد كيت هاي آن، مي تواند باعث تعيين موفقيت يا عدم موفقيت واكسن شود.
اما متن زير كه طبق منابع متقن است چيز ديگري مي گويد
اين متن توسط دكتر فرشيد نوربخش استاد ايمني شناسي دانشكده پزشكي دانشگاه تهران تهيه شده است.
اخیرا در آزمایشگاه های تشخیص طبی برای بررسی پاسخ ایمنی در برابر کرونا استفاده از کیتهایی که موسوم به کیت آنتی بادی نوترالیزان می باشند رایج شده است. در طرح های پژوهشی که با هدف بررسی میزان پاسخ به واکسن های مختلف ارائه میشوند نیز استفاده از این کیت ها مطرح شده است. همانطور که عزیزان مستحضرند این کیت ها در واقع یک نوع sVNT یا surrogate virus neutralization test هستند که مبنای عملکرد آنها ممانعت آنتی بادی از اتصال ملکول ACE2 و قسمت RBD پروتئین Spike ویروس Sars-CoV2 میباشد. در این کیت های معمولا آنتی ژن RBD در کف پلیت coat شده است و ملکول ACE2 به یک آنزیم کروموژن مثل HRP است (یا بالعکس ACE2 در پلیت coat شده و RBD به HRP متصل است). سرم بیمار ابتدا (یا همراه با پروتئین متصل به HRP) به چاهک ها اضافه میشود و در صورت وجود nAb در سرم بیمار اتصال RBD-ACE2 مهار میشود. در گذشته روش sVNT برای بررسی وجود nAb در مورد بعضی ویروس ها به عنوان جایگزینی برای Conventional VNT یا Pseudovirus VNT معرفی شده است. در دو شیوه اخیر (به اختصار cVNT و (pVNT سرم بیمار به ترتیب با ویروس wild-type یا Pseudovirus بیان کننده پروتئین سطحی ویروس پاتوژن مجاور میشود و سپس اثر ویروس یا Pseudovirus بر سلول های هدف به صورت cytopathic effect یا با immunostaining بررسی میشود. در یک مقاله Nat Biotech سال 2020 (رفرنس 1 در زیر) یک sVNT برای Sars-CoV2 طراحی و گزارش شده است که در آن ACE2 در کف پلیت coat شده و پروتئین RBD با HRP کونژوگه شده است. مطالعه چاپ شده با بررسی سرم افراد مبتلا به کوید یا افراد Convalescent نشان داده است که نتیجه بررسی nAb ها با sVNT طراحی شده همبستگی بالایی با cVNT و pVNT دارد. بعضی شرکت های خارجی مانند GenScript و همین طور بعضی شرکت های داخلی نیز کیت مشابهی تولید کرده اند و برای بررسی پاسخ nAb به ویروس Sars-Cov2 به آزمایشگاههای تشخیص طبی و پژوهشگران ارائه نموده اند.
به دو دلیل زیر استفاده از کیت های sVNT که بر مبنای میان کنش ACE2-RBD عمل میکنند در بررسی پاسخ ایمنی هومورال افراد واکسینه شده صحیح نیست:
1- بررسی آنتی بادی های نوترالیزان ضد Sars-CoV2 نشان داده است که همه این آنتی بادی ها بر ضد ناحیه RBD پروتئین Spike نیستند و بعضی آنتی بادی های نوترالیزان قوی بر ضد ناحیه NTD در دومین S1 یا حتی ناحیه S2 پروتئین هستند (رفرنس 2 و 3). البته بررسی نقشه توزیع اپی توپهای هدف آنتی بادی های نوترالیزان (به دست آمده از convalescent serum) نشان دهنده تعداد بیشتر این اپی توپها در ناحیه RBD است ولی برخی nAb ها نواحی خارج از RBD را هدف قرار میدهند. مطلب مهم این است که ناحیه S2 پروتئین Spike قسمت دخیل در fusion ویروس به سلول هاست و آنتی بادی های ضد این ناحیه میتوانند اثر نوترالیزان داشته باشند، هر چند الزاما مانع اتصال ویروس به رسپتور ACE2 نمیشوند.
2- مطلب مهم تر در مورد پاسخ های هومورال در افراد دریافت کننده واکسن های inactivated است. در واکسن های SinoPharm و Bharat برای غیر فعال کردن ویروس از ماده beta-propionolactone که یک ماده آلکیله کننده پروتئین هاست استفاده میشود. مطالعه روی ساختار پروتئین Spike در ویروس های غیر فعال شده با این ماده که با Cryo-EM و Cryo-ET صورت گرفته نشان داده است که beta-propionolactone پروتئین spike را به حالت post-fusion در می آورد، یعنی حالتی که پروتئین فاقد دومین S1 است (رفرنس 4). توضیح اینکه، پروتئین Spike دارای دو دومین S1 (واجد NTD و RBD) و دومین S2 می باشد. دومین S1 باعث اتصال ویروس به سلول هدف میشود و پس از اتصال در اثر آنزیم هایی مثل Furin یا دیگر Serine protease ها قسمت S1 جدا میشود و قسمت S2 کار fusion را انجام میدهد. مطالعه مزبور نشان داده که اکثر پروتئین های Spike که در معرض beta-propionolactone قرار میگیرند post-fusion conformation دارند یعنی فاقد ناحیه S1 (و نتیجتا RBD) هستند. ظاهرا beta-propionolactone با آلکیلاسیون ناحیه S1 را تخریب یا آن را از S2 جدا میکند. این یافته به آن معناست که افرادی که واکسن SinoPharm یا سایر واکسن های غیر فعال شده با beta-propionolactone را دریافت کرده اند در اثر واکسیناسیون اصلا در معرض فرم pre-fusion ویروس قرار نمیگیرند و طبیعتا آنتی بادی هم بر ضد آن ناحیه نخواهند داشت. اثر protective این واکسن ها در برابر بیماری کوید (که در کارآزمایی های بالینی مشاهده شده) قاعدتا ناشی از آنتی بادی های نوترالیزان بر ضد S2 یا شاید سایر پروتئین های ویروس است. بر طبق گفته بعضی همکاران در آزمایشگاههای تشخیص طبی نیز نتیجه آزمایش های anti-RBD و آنتی بادی نوترالیزان (با استفاده از sVNT) برای اکثر افرادی که SinoPharm تزریق کرده اند منفی است. البته تعیین پروفایل دقیق آنتی بادی های ایجاد شده در افراد دریافت کننده این واکسن ها نیاز به مطالعه دقیق تر (و بررسی antibody reactivity بر ضد لیستی از overlapping peptide ها یا شاخص های conformational پروتئین اسپایک ) دارد، اما تا آن زمان، بر اساس نتایج مطالعه ساختار پروتئین بعد از تیمار با beta-propionolactone استفاده از کیت sVNT (یا حتی anti-RBD ELISA) برای بررسی پاسخ هومورال در افراد دریافت کننده واکسن های غیر فعال شده با beta-propionolactone صحیح نیست و از قبل باید انتظار منفی شدن تست را داشت.
با تشکر و احترام، دكتر فرشيد نوربخش، گروه ایمونولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
نظرشما
آخرین اخبار