واکسن‌های ایرانی کرونا درسنگلاخ مجوز و تولید

شفاآنلاین>سلامت> در حالی واکسن‌های تزریق شده کرونا در ایران از مرز 76 میلیون و 500 هزار دوز عبور کرده است که سهم واکسن‌های ایرانی در سبد واکسیناسیون کشور ناچیز است

به گزارش شفاآنلاین: از سال گذشته که اولین واکسن‌های ایرانی وارد کارآزمایی بالینی شدند تا امروز که بیش از 76 میلیون و 500 هزار دوز واکسن در کشور تزریق شده است، تنها دو واکسن ایرانی توانسته‌اند وارد چرخه واکسیناسیون کشور شوند که آنها هم سهم بسیار کمی از سبد واکسن را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که سه واکسن از 9 واکسن در دست تولید، مجوز مصرف اضطراری خود را گرفته و یک واکسن نیز در آستانه اخذ این مجوز است، سایر واکسن‌ها نیز سرنوشت نامشخصی دارند.

واکسن کووایران برکت و عده 50 میلیونی تولید واکسن
مصطفی قانعی عضو کمیته ملی واکسن نیز در این رابطه اظهار کرد: «وعده‌ای داده شده بود که این وعده با تاخیر درحال انجام است. یعنی بالاخره این واکسن چیزی نبود که صنعتش موجود باشد. صنعتش را آوردند و نصب و راه‌اندازی کردند و باید تولیدش شکل بگیرد. منتها تولید در زمان پیش‌بینی شده انجام نشد و با تاخیر درحال انجام است. بنابراین باید صبر کرد که خط دو و سه این واکسن به ظرفیتی که اعلام شده بود برسد و پس از آن دیگر کمبودی نخواهد داشت. بهتر است وعده‌ای داده نشود تا زمانی که محقق شود.»
رازی در جدال کسب مجوز از وزارت‌بهداشت
اگرچه این واکسن در سومین مرحله کارآزمایی بالینی خود قرار دارد اما به گفته مسعود سلیمانی، سخنگوی پروژه ساخت کووپارس هنوز خبری از صدور مجوز مصرف اضطراری آن نیست. وی کم لطفی سازمان غذا و دارو را دلیل عدم صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن کووپارس خوانده است و به ایسنا گفت: «علی‌رغم مطالعات بسیار کامل فاز یک و دو این واکسن و علی‌رغم تزریق واکسن به ۱۴ هزارنفر در فاز سوم، هنوز مجوز مصرف اضطراری را صادر نکردند. هرچه صدور مجوز به تعویق بیفتد خسران برای مردمی است که از این واکسن محروم می‌شوند.»
در پی این خبر وزارت بهداشت در جوابیه‌ای به ایسنا گفته است که این وزارت‌خانه مجوز مصرف اضطراری واکسن کووپارس را در ۲۴ شهریور امسال به شرط ارائه و تایید گزارش میانی فاز ۳ صادر کرده، ضمن اینکه آخرین گزارش میانی مطالعه بالینی در تاریخ ۱۴ شهریور ۱۴۰۰ به سازمان غذا و دارو ارائه شده است که برای تعیین اثربخشی واکسن، کافی ارزیابی نشده است.
این واکسن نوترکیب هم همچون واکسن برکت، علی رغم صدور مجوز مصرف اضطراری به صورت کامل وارد چرخه واکسیناسیون نشد و تنها تعداد معدودی از جمله اصحاب رسانه حوزه سلامت توانستند سه دوز این واکسن را دریافت کنند. با این حال به گفته رئیس انستیتو پاستور چرخه تولید این واکسن نیز به راه افتاده و دوزهایی از این واکسن در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است.
علیرضا بیگلری، در نشست رسانه‌ای هفته گذشته خود در این رابطه گفت: « یک میلیون و ۲۰۰ هزار دوز از یک بچ بیش از شش میلیونی را تحویل وزارت بهداشت دادیم. حدود یک میلیون دوز از همین واکسن هم تقدیم وزارت بهداشت می‌شود. تولید و تحویل واکسن پاستوکووک طوری برنامه‌ریزی شده که به طور متوسط هفته‌ای حداقل یک میلیون دوز را داشته باشیم.»
وی یادآور شد: «این سیاست وزارت بهداشت است که تعیین می‌کند چگونه از این واکسن استفاده خواهد کرد. اگر عمدتا معطوف به کودکان شود که در این صورت دوز یادآور این واکسن را نیاز نخواهند داشت و به این ترتیب تعداد بیشتری واکسن یادآور برای کسانی که واکسن‌های دیگر را تزریق کرده‌اند در اختیار خواهیم داشت. به این ترتیب با برنامه‌ریزی به طرفی خواهیم رفت که تصمیم بگیریم کدامیک را بیشتر تولید کنیم؟ واکسن اصلی پاستوکووک یا یادآور؟ ولی فعلا برنامه این است که ماهانه چهار یا پنج میلیون دوز را تقدیم کنیم، با توجه به نیاز کشور این قابل ارتقا خواهد بود.»
آنگونه که از سخنان رئیس انستیتوپاستور بر می‌آید تولید این واکسن در مسیر خود افتاده است و به احتمال زیاد در ماه‌های آینده دوزهای بیشتری از این واکسن در چرخه واکسیناسیون وارد می‌شود.
در حالیکه قراربود این واکسن نیز مجوز مصرف اضطراری خود را دریافت کند، خبر توقف تولید آن به دلیل عدم استقبال وزارت بهداشت منتشر شد با این حال احمد کریمی‌نیا مدیر پروژه واکسن فخرا به برنا گفت: «برنامه‌ریزی شده است اگر وزارت بهداشت واکسن فخرا را خریداری نکرد، پروژه واکسن سازی را خاتمه دهیم و به سراغ کار دیگری برویم.» کریمی ادامه داد: «قرار نیست در حال حاضر پروژه ساخت واکسن فخرا را نیمه کاره رها کنیم؛ بلکه قرار است واکسن‌ها تولید و انبار شود و اگر مجدد وزارت بهداشت درخواست داشت ما مجدد واکسن فخرا را تولید خواهیم کرد.»
مدیر پروژه واکسن فخرا درباره فروش واکسن فخرا به کشورهای دیگر تصریح کرد: «ما باید برای فروش واکسن به کشور‌های دیگر مطالعات را به پایان برسانیم و مجوز های لازم را دریافت کنیم و درصورتی می‌توان این واکسن را فروخت که این واکسن با مجوز وزارت بهداشت تایید شده باشد.»
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر یک میلیون دوز واکسن فخرا آماده ارائه به وزارت بهداشت است، یادآور شد: «مطالعه فاز سوم واکسن فخرا هنوز به پایان نرسیده است و در این مرحله نیز ما به چالش‌هایی برخوردیم.»
واکسن نورا نیز که با مشارکت دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله و معاونت علمی ریاست جمهوری ساخته شده است همچنان در مرحله دوم کارآزمایی بالینی خود قرار دارد. به گفته حسن ابولقاسمی رییس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله(عج)، مقاله مرحله اول مطالعه کارآزمایی بالینی این واکسن برای تایید به مراجع ذی‌ربط ارسال شده است. مرحله دوم کارآزمایی بالینی واکسن نورا صورت گرفت و در فاز دوم 300 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند.
این واکسن که تولید مشترک ایران و استرالیا است نیز در سومین مرحله از کارآزمایی بالینی خود قرار دارد و توانسته است مجوز مصرف اضطراری خود را از سازمان غذا و دارو دریافت کند. هنوز جزئیاتی در مورد خط تولید این واکسن و زمان ورود به سبد واکسیناسیون کشور منتشر نشده است. این واکسن، محصول مشترک شرکت‌های «سیناژن» ایران و «وکسین» استرالیا است که فاز اول مطالعات بالینی آن در استرالیا و فازهای دوم و سوم آن در ایران انجام شده است.
واکسن mRNA رناپ هم در انتظار دریافت مجوز کارآزمایی فاز دوم خود است. به‌گفته مصطفی قانعی، عضو کمیته ملی واکسن کرونا، این واکسن پرونده‌اش را تحویل داده و ایراد‌هایی از آن گرفته شده که با رفع این ایرادها، مجوز‌های لازم صادر خواهد شد. اسویک واکسن دیگری با پلتفرمی مشابه برکت و سینوفارم که در انتظار صدور مجوز از سوی سازمان غذا و دارو برای شروع کارآزمایی بالینی فاز یک خود است. درباره این واکسن هم با وجود تاخیر در آغاز کارآزمایی‌های بالینی و همان چالش‌های کمبود جمعیت داوطلب، ظرفیت ادغام و دریافت مجوز‌های زودهنگام به‌دلیل پلتفرم‌های مشابه مطرح می‌شود. در نهایت نهمین واکسن ایران، وکتورال هم دیگر واکسنی است که هنوز کارآزمایی‌های مرحله جانوری (پری‌کلینکال) آن به پایان نرسیده است.روزنامه سپید