در چنین تحقیقاتی اگر شرایط دو گروه متفاوت باشد اعم از نژاد، سن و حتی زمان آزمایش، انتقاد‌های زیادی به دنبال خواهد داشت و دقت نتایج تحقیق زیر سوال خواهد رفت.
شفاآنلاین>سلامت> اخیرا کامران باقری‌لنکرانی، وزیر سابق بهداشت اظهار کرد که بر اساس اعلام یک نهاد تحقیقاتی سلامت در کشور واکسن‌های کرونای سینوفارم، اسپوتنیک و استرازنکا در مجموع بین ۶۵ تا ۷۵ درصد از میزان مرگ مبتلایان کاسته‌اند.
به گزارش شفاآنلاین:در این تحقیق نکته چشمگیر، میزان پایین تاثیر سینوفارم بر ابتلا به ویروس نسبت به دو واکسن دیگر است.
در این گزارش آمده است واکسن سینوفارم به میزان ۵ درصد و واکسن‌های اسپوتنیک و استرازنکا به ترتیب ۱/۳۹ و ۹/۳۷ درصد در میزان ابتلای اولیه به ویروس موثر بوده‌اند.
انتشار این آمار دو نوع واکنش را به دنبال داشته؛ عده‌ای آن را نفی کرده و عده‌ای قبول کردند و ترسیده‌اند. اینگونه تحقیقات را مطالعه دنیای واقعی می‌نامند که تنها بر حجم زیادی از افراد، بدون در نظر گرفتن شرایط آنها و عوامل مداخلهگر مطالعه می‌شود. درحالی که در یک کارآزمایی بالینی عوامل مداخلهگر اهمیت زیادی دارد و همه شرایط برای دو گروهی که تحقیق روی آنها انجام می‌شود، یکسان است. در چنین تحقیقاتی اگر شرایط دو گروه متفاوت باشد اعم از نژاد، سن و حتی زمان آزمایش، انتقاد‌های زیادی به دنبال خواهد داشت و دقت نتایج تحقیق زیر سوال خواهد رفت. در آنالیز دنیای واقعی مدیریت کیفیت داده‌ها بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل است که کارشناسان این حوزه بر انتشار مطالعات واکسن‌ها تاکید زیادی دارند زیرا در مطالعات جزئیات را بهتر و دقیق‌تر می‌توان بررسی کرد. هرچند استنادکردن به مقاله نهایی درست‌تر است اما ردکردن کامل نتایج این نامه نیز درست نیست.
عدم حمایت از افراد ضد واکسن
در همین حال دکتر محمدرضا‌هاشمیان، فوق‌تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری درخصوص تحقیق صورت گرفته مبنی بر کارآمدی واکسن‌ها بیان کرد: تا زمانی که مطالعه در ژورنالی چاپ نشود، اصلا نمی‌توان درباره آن صحبت کرد و اجازه این کار را نداریم. مگر در گروه کمیته پژوهشی ضمن اینکه از نظر اخلاقی نیز کار درستی نیست و ژورنال‌ها می‌توانند ایراد بگیرند و چاپ نکنند. بنابراین روی مطالعه‌ای که هنوز چاپ نشده است، من به عنوان یک ادیتور نمی‌توانم نظری بدهم زیرا نه مقاله‌ای خوانده‌ام و نه اطلاعاتی در این موضوع دارم.استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: تمامی این اطلاعات باید سریع به دست وزارت بهداشت، معاونت پژوهشی وزارت بهداشت و کمیته علمی کرونا کشور برسد و سریعا بررسی شوند. نظرات من و یا سایر اساتید تنها نظرات شخصی ما هست ولی در واقعیت بین‌المللی، در خصوص مقالات و اظهارات کاملا به مطالعات چاپ شده می‌توان استناد کرد. حتی ممکن است مطالعه چاپ شده‌ای ایرادات و اشکالاتی داشته باشد که در آن زمان، ژورنال می‌تواند مطالبی را به نفع یا علیه آن منتشر کند. ولی اینکه بدون اطلاعات کافی و مقاله‌ای بخواهم صحبتی کنم، ذاتا ایراد دارد.
فوق‌تخصص ICUبا اشاره به کارآمدی پنج درصدی واکسن سینوفارم در جلوگیری از عفونت بیان کرد: با توجه به مطالعاتی که در دنیا مثل مجارستان، مالزی، چین، بریتانیا انجام شده، مشکل اساسی این است که ما هنوز در پیک پنجم کرونا هستیم ولی از پیک ششم صحبت می‌کنیم و متاسفانه در دنیا افرادی نیز ضد واکسن هستند که در ایران این افراد جلوی مجلس سخنرانی کردند، حتی برخی از نمایندگان مجلس به نفع این افراد صحبت کردند.
دکتر هاشمیان افزود: حتی در زمانی که بحث واکسن بود نیز هیچ وقت حمایتی از داخل مجلس نمی‌شد. ولی الان که اعلام کردند واکسن می‌خواهند، بیاییم چنین موضوعی را که در دنیا هم به آن پرداخته نشده، بزرگ کنیم، اشتباه است.
وی گفت: ما می‌توانیم نظرات خود را درخصوص هر دارویی بیان کنیم ولی اینکه به صورت نامه‌نگاری نظرات را در فضای مجازی منتشر کنیم و باعث نگرانی افراد واکسینه شویم و همچنین بر صحبت‌های افرادی که ضد واکسن هستند مهر تایید بزنیم، جنبه اشتباه بزرگی در کشور بوده است.
هاشمیان تصریح کرد: در مطالعه‌ای که صورت گرفته است، متاسفانه در زمان‌بندی دو نوع واکسیناسیون اسپوتنیک و آسترازنکا بحث‌هایی وجود دارد که اگر اطلاعات کامل را به کمیته علمی کرونا بدهند، می‌توان یک جوابیه برای این مطالعه با توجه به نحوه زمان‌بندی اعلام کنیم. به طور کلی ما با حمایت از افراد ضد واکسیناسیون کاملا مخالف هستیم.
فوق تخصص مراقبت‌های ویژه ادامه داد: اینکه بیایم کارآمدی واکسن سینوفارم را ۵درصد اعلام کنیم، در کشور بسیار پرخطر است.
وی نظرات خود را درخصوص تمامی واکسن‌ها اظهار کرد: مردم با تمامی واکسن‌ها از ابتدا شروع شده و اعتبار بین‌المللی و ملی دارند، موافق بودم. اصولا بیماری‌هایی همچون آنفلوآنزا با واکسن کنترل و با دارو درمان می‌شود و اینکه ممکن است مرگومیر ناشی از آن با توجه به شدت وخامت بیماری بدتر شود یا خیر، بحثی نداریم. ولی در رابطه با کرونا چون هنوز درمان قطعی نداریم، لازم است که واکسینه شویم.هاشمیان افزود: مشخصا واکسن‌ها نمی‌توانند ۱۰۰ درصد پوشش دهند ولی در دنیا و کشور ما واکسیناسیون توانست مرگ و میر را کاهش دهد. حتی در ICU نیز شاهد بیمار‌های واکسینه کمتری هستیم. وی با اشاره به اینکه واکسن ضمانتی در مقابل ابتلا به بیماری کرونا نیست، گفت: ما مجبور هستیم که خودمان را از مرگ قطعی با کرونا رها کنیم و پاندمی کرونا را کاهش دهیم. این در حالی است که اجباری به زدن واکسن نیست ولی ما به عنوان افرادی که ضامن سلامتی افراد کشور هستیم باید آگاهی دهیم به مردم که تنها راه در حال حاضر در دنیا، پیشگیری با واکسن است و هیچ پیشگیری دیگری وجود ندارد.
دکتر‌هاشمیان بیان کرد: خواهشمندیم مردم خونسردی خود را حفظ کرده و با این روند سریع و شدید واکسیناسیون همراه شوند تا مانند سایر کشورها شاهد کاهش آمار مرگومیر به اعداد یک رقمی باشیم.
نمی‌توان به نامه استناد کرد
دکتر مسعود مردانی عضو ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به اهمیت واکسیناسیون تشریح کرد: تحقیقی که بر کارآمدی واکسن‌ها صورت گرفته، به گفته خود آقای دکتر باقری‌لنکرانی- محقق این تحقیق- تاثیرات هر واکسن را در زمان‌های مختلف بررسی کردند؛ به‌طور مثال تزریق اسپاتنیک قبل از دلتا و سینوفارم در زمان شیوع بالای دلتا در بین مردم بررسی شده است. به دلیل متفاوت بودن زمان تحقیق، نتایج قابل مقایسه نمی‌باشند.
متخصص بیماری‌های عفونی ادامه داد: متدولوژی این تحقیق هنوز مشخص نیست و به نظر می‌آید به هیچ عنوان نمی‌توانیم این تحقیق‌ها تاکید کنیم. در ضمن سازمان بهداشت جهانی این واکسن را تایید کرده است. اگر شما به عنوان اصحاب رسانه نیز چنین حرف‌هایی را بزنید همین عده‌ای که واکسن می‌زنند نیز دیگر نخواهند زد. دکتر مردانی با اشاره به تایید دو واکسن وارد شده به ایران یعنی سینوفارم و آسترازنکا توسط سازمان جهانی بهداشت بیان کرد: ایالات متحده آمریکا که در هفته‌های گذشته اعلام کرده بود، افرادی که سینوفارم زده‌اند را قبول نداریم و باید فایزر بزنند، نیز اکنون قبول کرده است که تزریق واکسن سینوفارم به افرادی که وارد کشور آمریکا می‌شوند قابل قبول است.
وی ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت نیز این واکسن را تایید کرده و در حال حاضر شاهد کاهش مرگ و میر و ابتلا به کرونا در افراد واکسینه‌شده هستیم. بنابراین هر تحقیقی که انجام می‌شود حتما باید همراه با متدولوژی و نحوه کار باشد و سپس مورد بررسی قرار گیرد و اگر توسط داوران تایید شد، در انتها به مرحله چاپ و عمومی شدن برسد.
اطلاعات محدود و نتیجه‌گیری کلی
دکتر حمید عمادی متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری هم در این‌باره گفت: مشکل اینجاست که از اطلاعات محدود نتیجه‌گیری‌های کلی صورت گرفته شد.
او تاکید کرد: متاسفانه در همه جای دنیا افرادی ضدواکسن وجود دارند که همیشه سعی در اعلام مخالفت خود به تمام روش‌های ممکن دارند.عمادی افزود: آمار اعلام شده به هیچ عنوان، آمار صحیح و علمی نیست، زیرا تحقیق صورت گرفته شامل مشکلات بسیار زیاد محتوایی و متدولوژی است.این متخصص عفونی تصریح کرد: من به هیچ عنوان موضع‌گیری خاصی نسبت به خوب و بد بودن واکسن سینوفارم نداشتم، اما صحبت گفته شده را به علت نکات منفی که به دنبال دارد را درست نمی‌دانم. وی ادامه داد: شرایط دوره‌های مختلف کوویید در کشور ما کاملا متفاوت است. در یک برهه‌ای از زمان درگیر کووید ووهان بودیم در دوره بعد کووید انگلیسی و اخیرا هم کووید هندی حاکم بود.حمید عمادی اظهار کرد: هرکدام از واکسن‌های ساخته شده مختص به یک نوع کووید هستند به طور مثال در زمان شیوع کووید انگلیسی واکسن اسپوتینک تزریق می‌شد و حال که درگیر کووید هندی هستیم شرایط واکسینه شدن باید تغییر پیدا کند و به همین علت است که در زمان‌های مختلف شرایط مطلوب و نامطلوب یکسان نیست.
نظرشما
آخرین اخبار