چرا چشمها بیاختیار اشک میریزند؟
شاید کمی متناقض به نظر برسد، اما چشمها وقتی دچار آبریزش غیرارادی میشوند که با کمبود اشک مواجه باشند. با بالا رفتن سن، میزان ترشح اشک کاهش مییابد. این کاهش نیز در روند تمیزی چشمها اختلال بهوجود میآورد. مغز برای حل این مشکل به غدد تولید اشک دستور میدهد مایع بیشتری تولید کنند، در نتیجه چشمها در بیشتر موارد خیس میشوند. البته عوامل دیگری نیز مانند استفاده از لوازم آرایش، هوای خیلی گرم یا سرد، افزایش مواد حساسیتزا مانند گرد و غبار، التهاب یا خارش زیاد چشم، رشد رو به داخل مژهها و مسدودشدن مجرای اشک نیز باعث جریان غیرارادی آن میشود.
چه باید کرد؟
هوای منزلتان را داشته باشید:
باد، گرمای تولیدشده از شوفاژها و باد کولر باعث تبخیر اشکشده و رطوبت چشمها را کاهش میدهند. وقتی بیرون از منزل باشید کار زیادی از دستتان برنمیآید، اما داخل خانه میتوانید مواردی را رعایت کنید تا از جریان غیرارادی اشک جلوگیری شود. بهترین کار این است که دمای منزل را تنظیم کنید. گرمای زیاد باعث تولید اشک بیشتر میشود. بهتر است دمای اطرافتان را بین 18 تا 20 درجه سانتیگراد تنظیم کنید. هوای اتاق را مرطوب نگهدارید. دستگاههای بخور خیلی موثرند. اگر دستگاه بخور ندارید یا به هر دلیلی مایل به استفاده از آنها نیستید، در اتاقتان گل و گیاه زیادی نگهداری کنید و به آنها آب زیادی بدهید. گیاهان آب میخورند و هوای اتاق را مرطوب نگه میدارند.
از قطرههای چشم استفاده کنید:
وقتی سطح چشم با کمبود مایع مواجه باشد، مغز دستور میدهد جریان غیرارادی اشک به راه بیفتد. در نتیجه چشمها پر از اشک میشوند و با اینکه مایع کافی ندارند، همچنان به اشکریزی ادامه میدهند. استفاده از قطره چشم یا همان اشک مصنوعی که در داروخانهها به فروش میرسد، باعث میشود فقدان مایع جبران و جریان آبریزش اشک کمتر شود. این قطرهها معمولا حاوی سرم شستوشو هستند که هر آزمایشگاهی ترکیبی به آن اضافه میکند؛ مانند اسید هیالورونیک.
بهتر است از اشک مصنوعیهایی استفاده کنید که فاقد مواد نگهدارنده هستند، در غیر این صورت امکان آسیب به قرنیه وجود دارد. میتوانید روزانه دو تا شش بار از این قطرهها استفاده کنید. البته بهترین و موثرترین روش این است که هر نیمساعت، یک تا دو قطره در هر چشم بچکانید.
بیشتر پلک بزنید:
با عمل پلکزدن تمام گرد و غبار و باکتریهایی که در چشمها تجمع کردهاند دفع میشوند. در واقع وقتی پلک میزنیم، اشک در تمام چشم پخش شده و باعث مرطوبشدن دائم و تمیزی آن میشود. وقتی دچار مشکل آبریزش چشم میشوید، بخصوص اگر زیاد با رایانه کار میکنید، بیشتر پلک بزنید. ثابت نگاه کردن به صفحه رایانه یا تلویزیون مانع پلکزدن منظم میشود.
حواستان به آرایش چشمها باشد:
اگر از چشم خانمها اشک میریزد، حواسشان به لوازم آرایشیشان باشد. اگر بعد از استفاده از لوازم آرایش چشمهایتان قرمز یا خیلی زود خیس میشود، معنیاش این است که به آن لوازم حساسیت دارید. احتمال دارد نامرغوب یا حساسیتزا باشند. بهتر است آنها را عوض کنید یا اصلا آرایش نکنید.
مراجعه به پزشک:
معمولا آبریزش چشمها به خودی خود برطرف میشود، اما اگر با رعایت اصولی که اشاره شد باز هم اشکریزی ادامه داشت، به پزشک مراجعه کنید.
اگر آبریزش چشمها همراه با کاهش بینایی یا درد و التهاب در اطراف چشمها باشد، باید بلافاصله به چشمپزشک مراجعه کنید.
جراحی مجرای چشم بسته شده:
اگر مجرای چشم بسته شده باشد، اشک در چشم باقی میماند چون نمیتواند از راه بینی تخلیه شود. در این جراحی مجرای چشم بسته شده - که به صورت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام میشود - پزشک متخصص با ایجاد بریدگی کوچک و تعبیه لوله کوچکی بین گوشه چشم و بینی، گرفتگی را باز میکند و بعد از مدتی این لوله برداشته میشود.
نکته مهم
توجه داشته باشید گاهی وقتها کمبود آهن، بویژه در صورت خستگی مزمن نیز میتواند دلیلی برای آبریزش چشمها شود. ذخیره کافی آهن برای اکسیژنرسانی مناسب به بافتهای چشم لازم است. در صورت کمبود آهن، بویژه در خانمها، کودکان در حال رشد و سالمندان، احتمال بروز این مشکلات چشمی بیشتر میشود.
سیب