شفاآنلاین>سلامت>قاتل خاموشی که بی صدا و بدون درد جان می گیرد و قربانی حتی لحظه ای حضور قاتل را حس نمی کند، این قاتل آرام و بی صدا چیزی جز یک گاز بی بو و بی رنگ نیست، گاز مونوکسیدکربن یا همان قاتل خاموش هر سال جان عده ای را می گیرد.
به گزارش شفاآنلاین: یکی از مواردی که میتواند منجر به مسمومیت تنفسی شود، گاز مونو اکسید کربن (co) است. مونوکسید کربن گازی است بی رنگ و بی بو که در اثر احتراق ناقص مواد سوختی تولید میشود.
این گاز به خصوص در فصلهای سرد سال به علت استفاده از بخاری، آب گرمکن، اجاق گازهای غیر استاندارد یا به علت سیستم تهویه نامناسب (دودکش) جان بسیاری از انسانها را میگیرد. بر اساس اعلام پزشکی قانونی در سال ۱۳۹۸، ۷۸۴ نفر بر اثر مسمومیت فوت شده اند که ۵۹۰ نفر مرد و ۱۹۴ نفر زن بوده اند و در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۹، ۲۳۵ نفر جان خود را از دست داده اند که از این تعداد ۱۸۱ نفر مرد و ۵۴ نفر زن بوده اند.
آرزو دهقانی دانشجوی دکتری سلامت در بلایا دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره مسمومیت با مونوکسیدکربن و علائم آن اظهار کرد: علائم مسمومیت با مونوکسید کربن شامل سر درد و ضعف، سرگیجه، بی قراری، تهوع، استفراغ، تنگی نفس، خمیازه کشیدن بیش از حد و کاهش دید، کبودی دست و پا و دور لبها است. علائم مسمومیت با گاز مونواکسید کربن بسیار شبیه به آنفلوانزاست که در نهایت منجر به تشنج، بیهوشی و مرگ میشود.
دهقانی با اشاره به برخی راهکارهای پیشگیری از مسمومیت و و مرگ با مونوکسید کربن گفت: از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده کنید. از وسایل گازسوز و گرمایشی بدون دودکش استفاده نکنید. قبل از استفاده از وسایل گرمایشی دودکش را کنترل کنید، از باز بودن مسیر آن اطمینان حاصل کنید. روزنههای دودکش را با فویلهای آلومینیومی یا روشهای مناسب دیگر مسدود کنید. سادهترین راه برای کنترل دودکش لمس کردن آن در هنگام روشن بودن بخاری میباشد، در صورتی که دودکش سرد باشد هواکشی و خروج دود صورت نمیگیرد. هر چند وقت یکبار، دودکشها و وسایل گرمایشی یا پختوپز را توسط افراد مجرب و آگاه کنترل کنید.
دانشجوی دکتری سلامت در بلایا دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: دودکش بخاری هرچه کوتاهتر و مستقیم باشد بهتر است. محل اتصالات دودکش نیز باید محکم باشد تا دود کش از جای خود بیرون نیاید. دودکشهای بالای پشتبام باید دارای کلاهک مخصوص باشند و حداقل ۷۵ سانتیمتر از سطح پشت بام بالاتر باشند. رنگ شعله وسایل گرمایشی یا پختوپز باید آبی باشد، در غیر این صورت نشانه وجود نقص در وسیله (بخاری با شعله زرد و یا نارنجی بسوزد)، سیستم سوخترسانی یا کمبود اکسیژن در محیط است. در این گونه مواقع نسبت به تعمیر و سرویس وسیله اقدام کنید.
دهقانی افزود: همچنین در فصل زمستان همه روزنههای جریان هوا را در منزل به خصوص در اتاق خواب یا محیط کار مسدود نکنید. در صورت امکان از یک شناساگر گاز منو اکسید کربن در منزل استفاده کنید. این وسیله به محض انتشار گاز منو اکسید کربن در فضای منزل با صدای زنگ شما را مطلع میکند و از خطر نجات میدهد. از قرار دادن منقل یا شعله باز در زیر کرسی اکیدا اجتناب کنید. از نصب آبگرمکن در حمام خودداری نمایید. از سوزاندن چوب یا ذغال درون خانه، چادر و محیط سربسته خودداری کنید.از روش کف و صابون در ناحیه اتصال شلنگها به وسیله گرمازا جهت اطمینان استفاده کنید. نحوه استفاده از وسایل گرمازا را بر اساس اقتضاء سن فرزندانتان، به آنها بیاموزید. اتومبیل خود را در پارکینگ در بسته به مدت طولانی روشن نگه ندارید.
او با اشاره به کمکهای اولیه در مسمومیت با گاز مونوکسید کربن اظهار کرد:خیلی فوری مصدوم را از منطقه آلوده وارد هوای آزاد کنید، کمربند و یقه مصدوم را شل کنید و راه هوایی را باز نگه دارید، سریعا با اورژانس (۱۱۵) و در صورت نیاز آتش نشانی (۱۲۵) تماس بگیرید، در صورت توان احیاء قلبی – ریوی را آغاز کنید، وسیله گرمازا را خاموش و در و پنجرهها را باز کنید.
از شایعترین علتهای گاز گرفتی و مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن میتوان به موارد زیر اشاره کرد.